Thị trường chè đầy tiềm năng
Theo số liệu từ Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), xuất khẩu chè 2 tháng đầu năm 2024 đạt nhiều kết quả tích cực. Lượng chè xuất khẩu ước đạt 20 nghìn tấn, trị giá 35 triệu USD, tăng 50,9% về lượng và 53,5% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023. Chè Việt Nam hiện đang được xuất khẩu sang 16 thị trường, trong đó Pakistan là thị trường lớn nhất, chiếm 36,7% tổng lượng xuất khẩu. Các thị trường xuất khẩu lớn khác bao gồm Đài Loan, Mỹ, Trung Quốc và Nga. Giá chè xuất khẩu bình quân trong tháng 2/2024 ước đạt 7.705,5 USD/tấn, tăng 3,6% so với tháng 02/2023. Trong 2 tháng đầu năm 2024, giá chè xuất khẩu bình quân ước đạt 1.698,6 USD/tấn, tăng 1,7% so với cùng kỳ năm 2023.
Nghiên cứu từ Research and Markets cho thấy, thị trường chè toàn cầu đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ. Dự kiến thị trường này sẽ đạt 37,5 tỷ USD vào năm 2025, do nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao và nhận thức về lợi ích sức khỏe của trà được nâng cao.
Nhu cầu tiêu thụ chè toàn cầu đang tăng trưởng mạnh mẽ, dự kiến đạt 37,5 tỷ USD vào năm 2025, tăng từ 24,3 tỷ USD vào năm 2016. Lối sống hiện đại và sự quan tâm đến sức khỏe thúc đẩy người tiêu dùng lựa chọn trà như một thức uống bổ dưỡng và tiện lợi. Các xu hướng mới như trà cao cấp, trà tốt cho sức khỏe và trà pha lạnh đang ngày càng phổ biến, mở ra cơ hội rộng lớn cho ngành chè Việt Nam.
Lợi thế và thách thức của ngành chè Việt Nam
Việt Nam sở hữu những "kho vàng xanh" quý hiếm với lợi thế về sản xuất chè, sở hữu điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng tuyệt vời cho cây chè phát triển, tạo nên những vùng chè nổi tiếng với hương vị đặc trưng. Nước ta có đa dạng chủng loại chè, từ trà xanh, trà đen, trà trắng đến trà oolong, đáp ứng mọi nhu cầu của người tiêu dùng.
Tuy nhiên, để cạnh tranh trong thị trường toàn cầu trị giá 37,5 tỷ USD, ngành chè cần tập trung nâng cao năng suất và chất lượng bằng cách áp dụng khoa học kỹ thuật. Đầu tư có trọng điểm vào công tác chế biến sâu, đặc biệt là sản phẩm cao cấp, là hướng đi quan trọng để hình thành ngành công nghiệp chế biến chè tiên tiến tại Việt Nam. Việc xây dựng thương hiệu quốc gia cho chè Việt Nam là vô cùng quan trọng để nâng cao giá trị sản phẩm và tăng sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Phát triển thị trường nội địa cũng cần được chú trọng, thông qua các hoạt động quảng bá và xúc tiến thương mại. Bên cạnh đó, việc khai thác những rừng chè hàng ngàn năm tuổi cũng là một lợi thế lớn để tạo dựng hình ảnh và thương hiệu trà cao cấp cho Việt Nam. Ngành chè Việt Nam cũng cần nắm bắt cơ hội này, đẩy mạnh xuất khẩu chè sang các thị trường lớn như Pakistan, Đài Loan, Mỹ, Trung Quốc...
Nâng cao giá trị chè Việt Nam
Hiện nay, giá trị tiêu thụ chè trong nước cao hơn so với xuất khẩu, cho thấy tiềm năng lớn của thị trường nội địa cho các loại chè đặc sản đóng gói. Bộ trưởng NN-PTNT Lê Minh Hoan đã đưa ra định hướng phát triển mới cho ngành chè, tập trung vào tư duy kinh tế nông nghiệp, tích hợp đa giá trị trong sản phẩm. Điển hình là câu chuyện về "tứ đại danh trà" của Việt Nam: bạch trà, diệp trà, hoàng trà và hồng trà - tất cả đều được sản xuất từ chè Shan tuyết cổ thụ trên đỉnh núi Suối Giàng, Yên Bái. Từ một cây chè cổ thụ, người ta có thể tạo ra 4 loại trà quý khác nhau. Điều này cho thấy tiềm năng to lớn của ngành chè Việt Nam, không chỉ ở chất lượng sản phẩm mà còn ở câu chuyện và giá trị văn hóa đi kèm.
Với những lợi thế sẵn có, cùng chiến lược phát triển hợp lý, ngành chè Việt Nam có thể hướng đến mục tiêu nâng cao giá trị, khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng trong nước.
Bảo Anh