Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Trương Thị Mai; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đồng chủ trì hội nghị tại điểm cầu Hà Nội.
Tại hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã thông qua chương trình hành động và kế hoạch của về triển khai thực hiện Chỉ thị 32 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản.
Tinh thần của chương trình hành động xác định công tác chống khai thác IUU là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, có ý nghĩa lâu dài đối với phát triển bền vững ngành thuỷ sản; thực hiện mục tiêu gỡ cảnh báo thẻ vàng trong năm 2024.
Về nhiệm vụ, giải pháp ngắn hạn, Chính phủ yêu cầu tăng cường công tác truyền thông, tuyên truyền, tập huấn, vận động, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm đối với công tác chống khai thác IUU.
Hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan chống khai thác IUU để xử lý dứt điểm tàu cá “3 không”; nâng cao năng lực thực thi pháp luật, xử lý các hành vi vi phạm khai thác IUU; đặc biệt là hành vi môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân Việt Nam đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Triển khai đồng bộ, quyết liệt pháp luật về thủy sản trong quản lý đội tàu, kiểm soát hoạt động tàu cá trên biển, tại cảng, xuất, nhập bến phải tuân thủ đầy đủ theo quy định pháp luật.... Theo dõi, giám sát 100% tàu cá hoạt động trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá, nắm rõ và xử lý nghiêm từng trường hợp vi phạm quy định về mất kết nối VMS, vượt ranh giới cho phép trên biển…
Chính phủ cũng yêu cầu điều tra, xác minh, xử lý triệt để các hành vi khai thác IUU, không có trường hợp ngoại lệ; kiên quyết ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá, ngư dân khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Thực hiện đồng bộ, quyết liệt, toàn diện các nhiệm vụ, giải pháp kiên quyết ngăn chặn, chấm dứt tàu cá, ngư dân vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Đồng thời, tăng cường biện pháp ngoại giao, tranh thủ sự ủng hộ của các bên liên quan để sớm gỡ cảnh báo thẻ vàng; không để tàu cá, ngư dân khai thác bất hợp pháp tại vùng biển nước ngoài ảnh hưởng đến quan hệ với các nước.
Kịp thời đấu tranh ngoại giao đối với việc tàu cá, ngư dân Việt Nam không vi phạm khai thác bất hợp pháp bị lực lượng chức năng nước ngoài bắt giữ, xử lý tại vùng biển chồng lấn, tranh chấp, chưa phân định với các nước.
Về lâu dài, Chính phủ yêu cầu các địa phương tiếp tục rà soát, hoàn thiện chính sách, pháp luật trong lĩnh vực thủy sản; thực hiện mạnh mẽ giải pháp chuyển đổi nghề, phát triển ngành nghề bền vững, đẩy mạnh nuôi trồng thủy sản trên biển, giảm phụ thuộc vào khai thác thủy sản cho ngư dân. Cạnh đó, đảm bảo số lượng tàu cá và cường lực khai thác phù hợp với trữ lượng nguồn lợi thủy sản trên các vùng biển; cải thiện sinh kế, nâng cao cuộc sống của cộng đồng ngư dân ven biển và hải đảo.
Ưu tiên đầu tư phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật, hạ tầng thuỷ sản; đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số cho ngành thuỷ sản phát triển lâu dài, gắn với bảo đảm an sinh xã hội, sinh kế bền vững...
Tăng cường hợp tác quốc tế về thủy sản, đàm phán, phân định vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa giữa Việt Nam và các nước, giải quyết các tranh chấp trên biển...
Phát biểu kết luận hội nghị, Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai nhấn mạnh: “Không phải hôm nay, mà ngay từ năm 2017, khi nhận được cảnh báo “thẻ vàng” của Ủy ban Châu Âu (EC), chúng ta đã nhận thức được những tác động tiêu cực của việc này đối với ngành thủy sản.
Từ đó đến nay, chúng ta càng ngày càng nhận thức sâu sắc, đầy đủ hơn và hành động cũng mạnh mẽ, sát sườn và tích cực hơn. Đặc biệt là bây giờ phải có quyết tâm rất cao để gỡ bỏ “thẻ vàng” của EC trong năm 2024 này”.
Thường trực Ban Bí thư chỉ ra 4 nhóm giải pháp chính trong công tác chống khai thác thủy sản IUU cần được rập trung triển khai gồm: tiếp tục hoàn thiện thể chế; theo dõi, kiểm tra, giám sát kỹ hoạt động của tàu cá và chủ tàu; chứng nhận, truy xuất nguồn gốc thủy sản; thực thi pháp luật có hiệu quả. Đồng thời, cần tiếp thu những kinh nghiệm hay của Thái Lan, Philippines trong việc gỡ “thẻ vàng” của EC.
Tuy nhiên, nếu việc thực hiện các giải pháp không đồng bộ hay chỉ cần một địa phương, một chủ tàu cá thực hiện không nghiêm túc thì việc còn tồn tại “thẻ vàng” sẽ còn gây ảnh hưởng đến nước ta, nhất là về kinh tế và sinh kế, cuộc sống của hàng triệu ngư dân, người lao động có liên quan và ảnh hưởng cả vị thế, uy tín của Việt Nam.
Do đó, tùy theo chức năng, nhiệm vụ của mình, các bộ, ngành, địa phương cần tập trung thực hiện mục tiêu nói trên. Điều này cần quyết tâm vượt qua các thách thức và bảo đảm thực thi nghiêm túc pháp luật về thủy sản...
Theo Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai, việc đưa chủ trương nói trên của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống là trách nhiệm của mỗi cơ quan, tổ chức, địa phương có liên quan và của mỗi đội tàu cá, tổ hợp tác khai thác thủy sản, ngư dân, người lao động.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần thường xuyên thông báo của Văn phòng Trung ương Đảng, Thường trực Ban Bí thư về tình hình thực hiện chống khai thác thủy sản IUU và việc gỡ “thẻ vàng” của EC.
Cùng với đó, về lâu dài, nghề cá cần được quan tâm, tái cấu trúc theo hướng minh bạch, trách nhiệm và bền vững; quan tâm tạo sinh kế phù hợp để nâng cao cuộc sống của ngư dân và người lao động; có chính sách bảo tồn, phát triển nguồn lợi thủy sản lâu dài...
Thường trực Ban Bí thư bày tỏ tin tưởng Chỉ thị số 32-CT/TW và chương trình hành động của Chính phủ về thực hiện chỉ thị này sẽ đi vào cuộc sống, thiết thực gỡ bỏ được “thẻ vàng” của EC và ngành thủy sản của Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển bền vững, ngư dân có cuộc sống tươi đẹp hơn.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang lưu ý, trước mắt, các bộ, ngành, địa phương quan tâm đến công tác tuyên truyền về việc thực hiện chống khai thác thủy sản IUU và gỡ “thẻ vàng” của EC đối với ngành thủy sản của Việt Nam, nhằm tiếp tục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của những người có trách nhiệm, ngư dân, người lao động có liên quan.
Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện chính sách pháp luật, đặc biệt là các quy định về xử phạt và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm; triển khai đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả việc quản lý các đội tàu và kiểm soát hoạt động của các tàu cá; tăng cường công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản; điều tra, xác minh, xử lý nghiêm các hành vi khai thác thủy sản IUU...