Nhà khoa học Trịnh Quang Dũng là hậu duệ đời thứ 18 của Minh Khang Thái Vương Trịnh Kiểm (Chúa Trịnh Kiểm). Ông sinh năm 1952 tại Hà Nội và theo học Đại học Tổng hợp Sofia Bulgaria 1975, tu nghiệp sau đại học tại Viện Hàn lâm Khoa học CzechSlovakia 1987. Ông từng công tác tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và là một trong những người tiên phong nghiên cứu ứng đụng điện mặt trời tại Việt Nam. Ngoài ra ông còn nghiên cứu văn hoá văn hoá dân tộc và đã xuất bản 2 cuốn sách khảo cứu là Trăm năm phở Việt và Văn minh trà Việt.
Nhà khoa học Trịnh Quang Dũng trong buổi Tọa đàm và Vinh danh Chè Việt - Di sản và Tương lai.
Từ năm 2021, ông cải tạo ngôi nhà 4 tầng ở quận Tân Bình trở thành “bảo tàng ấm trà” để người quen bạn bè và những ai muốn tìm hiểu về trà cũng có thể đến tham quan, thưởng trà và tìm hiểu văn hóa trà Việt miễn phí.
Bước vào căn nhà của ông, từ tầng trệt tới lầu 4, khách tham quan có thể thấy cơ man những bộ ấm trà được chủ nhân trưng bày khá trang trọng với những chủ đề cụ thể. Như tại tầng trệt là những bộ ấm bằng gốm Bát Tràng với men lam xanh trắng, chất men đặc trưng của đồ trà ký kiểu Việt Nam đã tồn tại suốt 3 thế kỷ từ thế kỷ 17 đến 20 cùng nhiều ấm gốm Bát Tràng với kiểu dáng lạ lẫm.
Bộ pha trà được dát vàng.
Chiếc ấm nấu và pha trà bằng đồng thau.
Cầu thang dẫn lên tầng cũng được ông tận dụng để trưng bày các ấm trà cổ, đây là những chiếc ấm đã thất truyền có kiểu dáng đặc biệt, được ông kỳ công phục dựng từ những tư liệu đã sưu tập được. Đó là ấm Bạch Định với 2 lớp men trắng thấu quang tinh khiết. Khi ánh sáng chiếu qua, những họa tiết men vẽ rồng phượng ở giữa chiếc bát hiện lên một cách lạ kỳ hay là chiếc bộ dụng cụ trà thời Lý - Trần với họa tiết hoa sen bằng chất men ngọc, men nâu, chiếc ấm Phượng được tạc từ khối ngọc non của vùng núi Tam Cốc- Bích Động (Ninh Bình).
Chiếc ấm trà được các nghệ nhân chế tác bằng đá quý.
Chiếc ấm có màu long lanh như hồng ngọc.
Tầng 2 là nơi ông Dũng trưng bày các loại ấm trà từ hàng trăm quốc gia mà ông Dũng có dịp ghé thăm. Từ bộ bộ ấm trà Gấu Trúc của Trung Quốc, bộ ấm Chim Hạc của Hàn Quốc, bộ dụng cụ pha trà Matcha của Nhật Bản hay kiểu pha trà ở châu Âu, ở vùng Trung Đông...
Đặc biệt trong bộ sưu tập của ông Dũng còn có hơn chục bộ ấm Tử Sa các kiểu. Theo ông Dũng giải thích, ấm Tử Sa có nguồn gốc từ vùng Nghi Hưng (Giang Tô, Trung Quốc). Điều độc đáo của loại ấm này là được làm từ đất sét phong hóa lâu năm nên cứng như đá, gõ kêu đanh như gõ vào sắt. Mỗi chiếc ấm Tử Sa của ông Dũng đều gắn với tên tuổi của các nghệ nhân và đại sư về trà ở Trung Quốc.
Không chỉ trưng bày các bộ ấm trà, ông Dũng còn trưng bày những bức tranh về trà của người xưa, đó là nghi lễ rước trà, gánh trà hay thưởng trà của cha ông ngày trước. Theo ông Dũng, trải qua hàng ngàn năm uống trà, người Việt đã tạo ra 2 phong cách uống trà Việt rất độc đáo. Đó là phong cách uống trà dân gian với việc thả mấy lá trà xanh và nồi nước là đã có một thức uống dùng để giải khát và phong cách uống trà cung đình đầy kiêu sa, tinh tế khi đích thân chủ nhân hãm trà, pha trà để mời khách một cách công phu, cầu kỳ.
Bánh trà Phổ nhĩ mang thương hiệu Việt Nam.
Các ấm trà với kiểu dáng độc- lạ.
Giá để ấm trà được thiết kế công phu, tinh xảo.
Chiếc ấm và ly uống trà bằng đât nung đơn giản.
Những dòng chữ đậm triết lý được biên trên bộ pha trà.
Ấm trà cổ có 2 vòi rót nước.
Ấm trà với hình con thiên nga làm vòi.
Bộ ấm Tử Sa.
Bộ uống trà cổ với cách tạo hình mộc với chiếc vòi và tay cầm gắn khá thủ công.
Bộ ấm trà màu ánh màu xanh ngọc bích.
Bộ trà được làm trong như những trái bí nho nhỏ.
Ấm trà và ly với những hoạ tiết hoa lá trên nền men nhám.
2 chiếc ấm tráng men với kiểu dáng khác nhau.
Các dụng cụ pha trà độc đáo.
Những chiếc ấm trà nhiều kiểu dáng và hoa văn.
Chiếc ấm trà với hình ảnh rồng bay lượn.
Tranh thưởng trà của người xưa.
Bức tranh cổ với đoàn tuỳ tùng rước vua, bên cạnh có những thiếu nữ gánh trà.
PHI LONG