Ca cao Việt Nam đã được Tổ chức Cacao Quốc tế (ICCO) công nhận là một trong những loại có hương vị tốt hàng đầu thế giới. Đặc biệt, giống Trinitario trồng tại Việt Nam nằm trong nhóm 10% hạt ca cao ngon nhất toàn cầu nhờ hương thơm đặc trưng và chất lượng vượt trội.
Ca cao Việt: Top ngon thế giới, vỏ quả thành tài nguyên xanh
Trong khi hạt ca cao ngày càng khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế, phần vỏ – chiếm tới 60% trọng lượng quả – lại được đánh giá như một “mỏ vàng” mới. Theo Viện Nghiên cứu Dầu và Cây có dầu, với năng suất trung bình, mỗi hecta ca cao có thể tạo ra 5,4–8,1 tấn vỏ mỗi năm. Tuy nhiên, tại nhiều vùng trồng, phụ phẩm này thường bị bỏ đi hoặc để tự phân hủy kéo dài tới 8 tháng, gây lãng phí và ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường.
Để giải quyết vấn đề trên, một số doanh nghiệp trong nước đã tiên phong khai thác giá trị từ vỏ ca cao. Tiêu biểu, Công ty Ca cao Trọng Đức (Đồng Nai) – đơn vị chế biến ca cao lớn thứ hai tại Việt Nam – mỗi năm xử lý khoảng 5.000 tấn vỏ tươi để sản xuất than sinh học (biochar). Loại sản phẩm này có nhiều ứng dụng trong nông nghiệp như cải tạo đất, giữ ẩm, bổ sung dinh dưỡng, giúp tăng năng suất cây trồng từ 10–40%. Đặc biệt, biochar còn có khả năng lưu giữ carbon lâu dài, góp phần giảm phát thải khí nhà kính. Không chỉ vậy, khí sinh ra trong quá trình khí hóa vỏ ca cao còn được tận dụng để tạo nhiệt, giúp tiết kiệm năng lượng và cắt giảm tới 30% lượng khí thải CO₂ so với cách xử lý truyền thống.
Bên cạnh biochar, vỏ ca cao còn được chế biến thành trà thảo mộc và thức ăn chăn nuôi. Trà từ vỏ ca cao có hương vị chocolate nhẹ, chứa nhiều polyphenol và chất chống oxy hóa, hiện được người tiêu dùng tại Mỹ, Nhật Bản và châu Âu ưa chuộng như một lựa chọn thay thế trà và cà phê. Trong khi đó, sau khi loại bỏ hoạt chất theobromine, vỏ ca cao trở thành nguồn nguyên liệu giàu protein, chất xơ và khoáng chất, có thể phối trộn làm thức ăn cho gia súc, gia cầm.
Việc tận dụng vỏ ca cao không chỉ mở rộng giá trị kinh tế mà còn góp phần giải quyết bài toán môi trường, giảm ô nhiễm và phát thải. Trong bối cảnh toàn cầu thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, mô hình này không chỉ tạo hướng đi mới cho ngành ca cao mà còn gợi mở triển vọng cho nhiều loại nông sản khác của Việt Nam như cà phê, mía, trấu.
Các chuyên gia cho rằng, nếu được triển khai đồng bộ cùng cơ chế hỗ trợ và chính sách khuyến khích, việc tái chế phụ phẩm nông nghiệp sẽ tạo ra giá trị gia tăng lớn, thúc đẩy nông nghiệp bền vững, nâng cao khả năng cạnh tranh quốc tế và đưa Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu tăng trưởng xanh.
Bùi Quốc Dũng