Chè xanh còn được giới chuyên gia sức khỏe xem như một “thức uống vàng” cho cơ thể.
Ở nhiều miền quê nước ta, sau bữa cơm chiều, nồi nước chè xanh nóng hổi là hình ảnh quen thuộc như một phần của nhịp sống. Chén chè nhỏ, nước xanh sóng sánh, vị chát nhẹ rồi hậu ngọt lan nơi đầu lưỡi. Câu chuyện bắt đầu từ những điều giản dị như thế khi con người tìm thấy trong tách chè không chỉ là hương vị mà còn là sự thư thái, tỉnh táo và lành mạnh. Giữa thời đại của những thức uống đóng chai, cà phê pha sẵn hay trà sữa đủ loại, chè xanh vẫn giữ nguyên vị trí riêng của nó là giản dị nhưng bền bỉ, truyền thống nhưng chưa bao giờ cũ.
Chè xanh vốn là thứ cây thân thuộc, mọc khắp các vùng trung du, miền núi nước ta. Từ bao đời, người Việt đã biết hái búp non, sao khô, hãm nước uống mỗi ngày. Khi còn khan hiếm vật chất, ấm chè xanh là thứ gắn kết mọi người sau bữa cơm, là nơi bắt đầu câu chuyện đầu làng cuối xóm. Nhưng vượt lên giá trị tinh thần ấy, những năm gần đây, chè xanh còn được giới chuyên gia sức khỏe xem như một “thức uống vàng” cho cơ thể. Nhiều nghiên cứu chỉ ra các hoạt chất trong lá chè, đặc biệt là EGCG và catechin có khả năng chống oxy hóa, hỗ trợ tim mạch, cải thiện tiêu hóa, giảm cholesterol xấu và tăng cường trao đổi chất. Những công dụng ấy khiến ly chè xanh vốn mộc mạc nay trở thành lựa chọn được nhiều người trẻ tìm lại trong lối sống “xanh - sạch - lành”.
Điều đáng nói là giữa nhịp sống hiện đại hối hả, thói quen uống một tách chè sau bữa tối lại đang dần trở thành một “nghi thức sức khỏe” được khuyến khích. Sau một ngày dài làm việc, khi cơ thể nạp vào không ít năng lượng, một chén chè ấm giúp trung hòa cảm giác đầy bụng, thanh lọc vị giác, đồng thời làm dịu tinh thần. Không cần khoa trương hay theo phong trào “detox”, chỉ cần một tách chè xanh đúng nghĩa cũng đủ để cơ thể tự điều chỉnh nhịp sống của chính mình. Ở đó, ta nhận ra rằng chăm sóc sức khỏe đôi khi không đến từ những liệu pháp đắt tiền, mà từ một thói quen nhỏ, đều đặn, bền bỉ mỗi ngày.
Dù ở nông thôn hay thành phố, chè xanh vẫn mang hai tầng ý nghĩa song hành: là đồ uống và là nếp sống. Trong quán nước đầu ngõ, chén chè xanh là cầu nối cho câu chuyện đời thường. Ở những buổi họp bạn, ly chè giúp cuộc trò chuyện bớt khô khan. Trong nhiều gia đình, hương chè ấm còn là ký ức gắn với ông bà, cha mẹ- những người bắt đầu và kết thúc một ngày bằng tiếng nước sôi trong ấm nhôm cũ. Chính nhờ thế, chè xanh không chỉ mang công dụng sinh học mà còn là sợi dây tinh thần nối con người với quá khứ, với những giá trị nền nếp giản dị của đời sống Việt.
Từ bao đời, người Việt đã biết hái búp non, sao khô, hãm nước uống mỗi ngày.
Theo Lương y Nguyễn Văn Thiết (Hội Y học cổ truyền xã Thăng An, thành phố Đà Nẵng), trong xu hướng chăm sóc sức khỏe hiện nay, nhiều người có thói quen uống chè xanh buổi sáng để tỉnh táo nhưng ít ai để ý rằng thời điểm sau bữa tối cũng là lúc cơ thể cần sự “tỉnh táo nhẹ nhàng” hơn cả. Uống một chén chè sau bữa tối không chỉ giúp giảm cảm giác nặng bụng mà còn giúp cơ thể điều hòa nhịp tim, thư giãn thần kinh, hỗ trợ giấc ngủ sâu nếu dùng đúng liều lượng. Cái “tỉnh” của chè không phải là sự kích thích gấp gáp như cà phê mà là sự thức nhận tinh tế, giúp đầu óc sáng hơn, hơi thở chậm lại, tinh thần an nhiên hơn.
Lương y Nguyễn Văn Thiết lưu ý, điều quan trọng khi uống chè xanh cũng cần hiểu cho đúng cách. Người sành trà thường nói, chè ngon nhất là khi nước chưa quá sôi, lá chưa quá khô và lòng người chưa vội. Uống chậm, nhấp từng ngụm nhỏ để cảm nhận vị chát tan dần thành ngọt, ấy là cách để cảm nhận cả sự sống trong mỗi búp chè. Nếu dùng chè sau bữa tối, nên để nước nguội bớt, tránh uống quá đặc hay quá gần giờ ngủ. Cũng đừng thêm đường hay sữa, bởi cái tinh túy của chè nằm ở vị nguyên bản, mộc mạc nhưng thanh khiết.
Có thể thấy, giữa vô vàn lời khuyên về dinh dưỡng, chế độ giảm cân, làm đẹp, có lẽ hiếm có thứ gì vừa đơn giản, vừa gần gũi như ly chè xanh. Nó không hứa hẹn “đốt mỡ”, “trẻ hóa” hay “thải độc” thần kỳ, nhưng lại âm thầm làm những việc ấy một cách tự nhiên. Mỗi ngày một tách chè, cơ thể nhẹ nhõm hơn, tinh thần bình thản hơn, và trong sâu thẳm, con người như tìm lại được nhịp sống chậm giữa xã hội đang quá nhanh.
Chè xanh vì thế không chỉ là thức uống. Nó là biểu tượng của sự tỉnh thức, của văn hóa Việt biết quý trọng thiên nhiên và sự điều độ. Khi người ta chọn ly chè thay cho nước ngọt, chọn một buổi chiều yên tĩnh bên ấm chè thay vì lướt mạng không ngừng, ấy là khi sức khỏe không chỉ đến với cơ thể mà còn đến với tâm hồn. Và có lẽ, chính sự giản dị, mộc mạc, bền bỉ ấy mới là lý do để qua bao nhiêu năm, chè xanh vẫn giữ được vị trí của mình như một phần không thể thiếu trong văn hóa sống khỏe của người Việt./.