Doanh nghiệp – Doanh nhân

Doanh nghiệp vẫn chưa mặn mà với dự án xây dựng nhà ở xã hội

Trong bối cảnh nhu cầu về nhà ở xã hội ngày càng tăng cao, các chính sách hỗ trợ từ phía Nhà nước nhằm khuyến khích doanh nghiệp tham gia xây dựng nhà ở xã hội vẫn chưa đạt được hiệu quả như mong đợi.

Theo dữ liệu của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), giai đoạn 2021-2025 cả nước cần 1,24 triệu căn nhà ở xã hội (NƠXH); năm 2025-2030 cần 1,6 triệu căn NƠXH. Tuy nhiên, thực tế từ năm 2021 đến nay, cả nước mới hoàn thành 57.652 căn, đạt 13,5% kế hoạch 2021-2025, tăng 4% so với thống kê gần nhất vào quý 3. Hiện cả nước khởi công 133 dự án với quy mô 110.217 căn, 415 dự án được chấp thuận đầu tư có quy mô 412.240 căn.

Doanh nghiệp vẫn chưa mặn mà với dự án xây dựng nhà ở xã hội.

Dù có không ít ưu đãi được ban hành, nhưng sự tham gia của doanh nghiệp vào phân khúc này vẫn còn rất hạn chế, đặt ra nhiều câu hỏi về nguyên nhân và hướng giải quyết.

Một trong những yếu tố chính khiến doanh nghiệp chưa mặn mà với nhà ở xã hội là bài toán lợi nhuận. Khác với các dự án nhà ở thương mại, lợi nhuận từ các dự án nhà ở xã hội bị giới hạn do phải tuân thủ các quy định về giá bán và đối tượng mua. Điều này khiến các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc cân đối chi phí và lợi ích. Bên cạnh đó, thủ tục pháp lý phức tạp cũng làm gia tăng rủi ro và kéo dài thời gian triển khai dự án, làm giảm sức hấp dẫn của loại hình bất động sản này.

Ngoài ra, quỹ đất dành cho nhà ở xã hội ở nhiều địa phương vẫn còn rất hạn chế. Trong khi đó, các khu vực có quỹ đất phù hợp lại thường nằm xa trung tâm, thiếu kết nối hạ tầng và tiện ích, khiến việc triển khai dự án trở nên khó khăn hơn. Ngay cả khi có được quỹ đất, doanh nghiệp cũng phải đối mặt với nhiều rào cản liên quan đến việc giải phóng mặt bằng và phê duyệt quy hoạch.

Dù Nhà nước đã đưa ra các chính sách như giảm thuế, hỗ trợ vay vốn ưu đãi và đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, các biện pháp này vẫn chưa đủ để thúc đẩy doanh nghiệp tham gia mạnh mẽ hơn. Một số chuyên gia cho rằng cần có các cơ chế linh hoạt hơn để cân bằng lợi ích giữa các bên. Điều này bao gồm việc điều chỉnh mức lợi nhuận hợp lý, mở rộng quỹ đất và xây dựng các hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch.

Hơn nữa, việc tạo điều kiện để các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia cũng là một hướng đi cần được xem xét. Những doanh nghiệp này thường linh hoạt hơn trong việc triển khai các dự án nhỏ lẻ, đáp ứng nhu cầu cụ thể của từng khu vực. Tuy nhiên, để làm được điều đó, cần có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ cả phía chính quyền và các tổ chức tài chính.

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng, chính sách về NƠXH luôn tạo điều kiện cho doanh nghiệp tham gia. Bởi chủ đầu tư không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được miễn và không phải thực hiện thủ tục đề nghị miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, trừ trường hợp dành tỷ lệ tối đa 20% tổng diện tích đất ở xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại.

Doanh nghiệp được ưu đãi thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về thuế. Một số trường hợp được dành tỷ lệ tối đa 20% tổng diện tích đất ở trong phạm vi dự án đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để đầu tư xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại.

Cho phép doanh nghiệp sản xuất trong khu công nghiệp được thuê lại nhà lưu trú công nhân để bố trí cho công nhân của mình thuê lại. Bổ sung thêm trường hợp là doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong khu công nghiệp tham gia phát triển nhà ở xã hội.

Tiến Hoàng