Theo Sở Công Thương TP.HCM, dự báo trong 5 năm tới (từ 2024-2028), nhu cầu trái cây Việt Nam tại những thị trường: Mỹ, EU, Trung Quốc sẽ tăng 1-2%, riêng cà phê dự báo 4,8%.
Ảnh minh họa
Tuy nhiên, để đẩy mạnh xuất khẩu và quảng bá cho nông sản Việt tới những thị trường tốt cần có những phương thức mới, hiệu quả. Trong khi đó, với sự phát triển của thương mại điện tử, việc bán hàng “online” không còn xa lạ mà ngày càng phổ biến hơn. Việc các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản Việt hướng tới kết nối trên môi trường số, "chợ online"… giúp giảm các chi phí cũng như nhanh chóng tiếp cận được với khách hàng hơn đang được đẩy mạnh hơn bao giờ hết.
TP Hồ Chí Minh với vai trò là đầu tàu kinh tế của cả nước và cũng là hạt nhân của khu vực Đông Tây Nam bộ - vùng nuôi trồng nông nghiệp lớn nhất cả nước. Hiện nay, hầu hết nông sản, thủy sản của khu vực phía Nam được doanh nghiệp (DN) thành phố tập kết và xuất khẩu thông qua các cảng tại TP Hồ Chí Minh. Năm 2022, kim ngạch xuất khẩu của DN thành phố đạt 47,6 tỷ USD; Riêng nhóm hàng nông - lâm - thủy sản đạt 5,5 tỷ USD, tăng 10,2% so với năm trước; Chiếm khoảng 10% tổng kim ngạch xuất khẩu nông thủy sản của cả nước.
Bên cạnh đó, TP Hồ Chí Minh có lợi thế để phát triển thị trường hàng hóa, có hệ thống phân phối hiện đại, đa dạng như: Siêu thị, trung tâm thương mại, chợ đầu mối, chợ truyền thống… là đầu mối giao thương hàng hóa nội địa và quốc tế.
Theo các chuyên gia, việc kết nối hai chiều giữa vùng nguyên liệu và DN xuất khẩu với TP Hồ Chí Minh - “cực nam châm” tăng trưởng sẽ là tiền đề quan trọng để nông sản Việt vươn xa. Muốn kết nối này thông suốt và nhanh chóng thì cần có cơ chế đột phá, đi đầu, sự nghiên cứu kỹ lưỡng, sự góp sức từ nhiều ngành.
Hơn 2 năm qua, có thể xem chương trình kết nối giao thương và xúc tiến đầu tư của TP Hồ Chí Minh với các tỉnh thành có vùng nguyên liệu là đột phá đi đầu của TP để tạo lợi ích hai chiều. Chuỗi cung ứng mạnh giúp TP tăng kim ngạch xuất khẩu, góp phần xây dựng nền sản xuất nông nghiệp chủ động và bền vững.
Theo thống kê của Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh, tại thành phố hiện có hàng chục nghìn DN đầu tư nước ngoài, hàng nghìn văn phòng đại diện của thương nhân nước ngoài và nhiều cơ quan thương vụ nước ngoài đóng trên địa bàn. Do đó, thành phố có thế mạnh là nơi hội tụ, kết nối các chuỗi cung ứng xuất khẩu.
Bên cạnh việc tăng cường liên kết hợp tác thì theo các chuyên gia, các DN xuất khẩu nông sản Việt Nam cũng cần hướng tới đẩy mạnh kinh doanh, kết nối trên môi trường số, “chợ online”… giúp giảm các chi phí phát sinh cũng như nhanh chóng tiếp cận được với khách hàng hơn.
Trong khuôn khổ Diễn đàn và Hội chợ xuất khẩu TP.HCM năm 2023, tại hội nghị kết nối thông tin thị trường xuất khẩu, chủ đề “Nông sản Việt Nam vươn xa”, ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP.HCM, cho biết hàng hóa xuất khẩu nói chung và nông sản của Việt Nam nói riêng sẽ có nhiều lợi thế hơn khi Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do (FTAs) với hầu hết các thị trường xuất khẩu lớn.
Theo thống kê của Sở Công Thương TP.HCM, tại thành phố hiện có hàng chục nghìn doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, hàng nghìn văn phòng đại diện của thương nhân nước ngoài và nhiều cơ quan thương vụ nước ngoài đóng trên địa bàn. Do đó, thành phố có thế mạnh là nơi hội tụ, kết nối các chuỗi cung ứng xuất khẩu.
Theo TS. Huỳnh Kim Tước, đồng Chủ tịch Ủy ban Kinh tế số và công nghệ - Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham), kinh doanh trực tuyến không chỉ là nhỏ lẻ, mà là "nền kinh tế mới online". Thực tế, ngày càng có nhiều doanh nghiệp xuất khẩu triệu USD qua chợ online.
Ông Tước cho biết tới đây AmCham sẽ cùng Sở Công Thương TP.HCM đào tạo, tập huấn cụ thể về thương mại điện tử, "nắm tay" doanh nghiệp đi từng bước để sản phẩm đạt được chuẩn quốc tế.
Tuy nhiên, câu chuyện xây dựng thương hiệu cho nông sản Việt là điều cần quan tâm. Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng Giám đốc Công ty xuất nhập khẩu Vina T&T Group, cho rằng để xây dựng được thương hiệu mạnh, yếu tố cốt lõi vẫn là chất lượng sản phẩm. Cần xây dựng vùng trồng đủ lớn và xây dựng trạm sơ chế ngay tại vùng trồng, thay vì xây dựng nhà máy rồi đi thu mua sản phẩm ở các vùng trồng như nhiều doanh nghiệp vẫn làm. Vì khi vận chuyển sản phẩm thì phần hao hụt rất nhiều, chất lượng cũng không còn đảm bảo tươi ngon nhất. Đặc biệt, khi xuất khẩu vào thị trường Mỹ, công ty mở một văn phòng tại nước này để kịp thời xử lý những trường hợp một vài trái trong cả chuyến hàng bị hư hỏng, giảm thiệt hại cho doanh nghiệp...
Hương Trà