Đông đảo các cựu chiến binh là những người từng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc trước đây, hiện đang là các bệnh nhân chữa bệnh, điều trị tại Bệnh viện Đà Nẵng xem phim "Mưa Đỏ" (ảnh: Cồng TTĐT TP Đà Nẵng).
Tại Hội thảo 50 năm văn học – nghệ thuật Đà Nẵng, Nghệ sĩ nhân dân Huỳnh Hùng nhấn mạnh rằng sáng tác phải “hướng về con người và những giá trị nhân văn”. Lời nhắc ấy không chỉ là một kinh nghiệm nghề nghiệp mà còn là gợi mở để chúng ta suy ngẫm về trách nhiệm của người sáng tạo trong thời đại mà nội dung xuất hiện và biến mất chỉ sau vài thao tác lướt màn hình. Khi cách công chúng tiếp nhận tác phẩm thay đổi từng ngày, sự chú ý trở thành một nguồn tài nguyên quý, và một sáng tạo dù được đầu tư công phu hay mộc mạc đều có thể thăng hoa hoặc chìm khuất trong chớp mắt. Vì thế, câu hỏi “mình sáng tác cho ai” không chỉ dành riêng cho nghệ sĩ, mà trở thành điều kiện cần để tác phẩm có cơ hội tồn tại trong đời sống hiện đại.
Chỉ cần nhìn vào những hiện tượng truyền thông gần đây, chúng ta thấy một bức tranh khác của sự tiếp nhận nghệ thuật. Có những video đời thường ghi lại khoảnh khắc sinh hoạt bình dị nhưng lại thu hút hàng triệu lượt xem; có chương trình biểu diễn khiến không khí thành phố rộn ràng; hay những câu chuyện mộc mạc từ làng quê, căn bếp, bãi bồi… lại tạo được cảm xúc mạnh mẽ nơi người xem. Những sản phẩm giản dị ấy đôi khi gây hiệu ứng vượt xa những dự án được chuẩn bị công phu. Điều đó cho thấy thị hiếu đang dịch chuyển và ranh giới giữa nghệ thuật và đời sống ngày càng trở nên mềm mại.
Ở góc nhìn tích cực, hiện tượng này truyền đi tín hiệu rằng công chúng ngày càng quan tâm đến những nội dung gần gũi và chân thật. Nhưng ở chiều thách thức, nó buộc người sáng tác phải điều chỉnh cách tiếp cận. Công chúng phản hồi nhanh, tiếp nhận trực cảm và chịu ảnh hưởng lớn từ xu hướng tức thời. Một tác phẩm cần nhiều thời gian để hình thành đôi khi khó tìm được vị trí nếu không chạm đến cảm xúc người xem đúng thời điểm. Và chính sự chênh lệch giữa những “điểm sáng” bất ngờ và hành trình bền bỉ của sáng tạo truyền thống khiến câu hỏi về đối tượng sáng tác trở nên cấp thiết hơn.
Những tác phẩm có sức sống lâu dài thường không chạy theo sự dễ dãi hay thỏa mãn những tán thưởng chớp nhoáng. Chúng được nuôi dưỡng bằng sự trung thực với cảm xúc, với đời sống và với trải nghiệm cá nhân những yếu tố giúp tác phẩm đứng vững trước thời gian. Giá trị của sáng tạo vì thế không chỉ nằm ở kỹ thuật hay hình thức, mà còn ở độ chân thành mà tác giả gửi gắm vào tác phẩm.
Trong thực tế sáng tác hôm nay, khoảng cách giữa nghệ sĩ và đời sống đôi khi rộng ra không phải vì công chúng thờ ơ, mà vì người sáng tạo dễ rơi vào vòng lặp quen thuộc của chính mình. Có tác phẩm được khen ngợi nhiều nhưng thiếu hơi thở thật; cũng có tác phẩm đầy tâm huyết nhưng vẫn chưa đến được với công chúng vì thiếu độ chín cảm xúc. Khi không giữ được nền tảng giá trị, sáng tạo rất dễ bị lấn át giữa vô số trào lưu mới. Và đó chính là lý do câu hỏi “sáng tác cho ai?” vẫn luôn là phép thử quan trọng đối với mỗi người làm nghệ thuật.
Mưa Đỏ cũng thu hút sự quan tâm của giới trẻ, trong đó có các y, bác sĩ, dược sĩ, hộ lý trẻ tại Bệnh viện Đà Nẵng (ảnh: Cồng TTĐT TP Đà Nẵng).
Điều đáng mừng là công chúng không quay lưng với nghệ thuật nghiêm túc. Bộ phim Mưa Đỏ là một minh chứng sống động. Không quảng bá rầm rộ, không chạy theo chiêu thức thị trường, tác phẩm vẫn âm thầm đi vào lòng người nhờ sự mộc mạc và chân thành. Tại Bệnh viện Đà Nẵng, nơi phim được chiếu cho các cựu chiến binh, nhiều người xúc động đến mức không nói nên lời khi thấy bóng dáng đồng đội, tuổi trẻ của chính mình trong từng hình ảnh. Đặc biệt, ngay cả các bác sĩ, điều dưỡng trẻ – những người sinh ra sau chiến tranh cũng tìm thấy trong bộ phim nguồn cảm hứng nghề nghiệp và sự sẻ chia tinh thần mà các sản phẩm giải trí nhanh khó có thể mang lại. Khi tác phẩm chạm đến những tầng sâu cảm xúc của con người, nó luôn sở hữu một sức sống riêng.
Chính vì vậy, câu hỏi “sáng tác cho ai” không nên hiểu như việc phân loại đối tượng mà là một gợi ý để người sáng tạo nhìn lại điều mình thực sự theo đuổi. Một tác phẩm chỉ nhằm kiếm lời khen hay bắt kịp xu hướng sẽ khó bền lâu. Ngược lại, khi đặt con người làm trung tâm với nỗi buồn, hy vọng, băn khoăn và cả những khát vọng giản dị, tác phẩm luôn có cơ hội chạm đến trái tim người đồng cảm. Những trào lưu văn hóa gần đây, từ phong trào đọc chậm các đoạn văn về ký ức gia đình đến sự lan tỏa của âm nhạc indie, chứng minh rằng công chúng vẫn trân trọng những giá trị chân thật.
Đời sống hiện nay đòi hỏi người sáng tác không chỉ thành thạo nghề mà còn nhạy cảm với những biến đổi tinh vi trong tâm lý xã hội. Con người hiện đại bận rộn, chịu nhiều áp lực nhưng cũng cần những điểm tựa tinh thần. Họ không tìm tác phẩm phô diễn kỹ thuật, mà muốn nhìn thấy những câu chuyện khiến họ được an ủi, soi chiếu và sẻ chia. Một tác phẩm như vậy không cần phô trương nhưng phải chân thành và giàu sức gợi.
Vì thế, lời nhắc của Nghệ sĩ nhân dân Huỳnh Hùng rằng sáng tác phải “hướng về con người” không nhằm tìm một câu trả lời duy nhất, mà nhắc chúng ta rằng nghệ thuật chỉ thực sự có ý nghĩa khi không quay lưng với đời sống. Khi người sáng tác dám trả lời câu hỏi “mình viết cho ai” một cách trung thực, họ cũng hiểu vì sao tác phẩm có thể chạm đến trái tim ai đó, vào một khoảnh khắc nào đó, và để lại dấu ấn bền lâu hơn mọi lượt xem hay số liệu lan truyền nhất thời./.