Một chén trà, một mùa thu Hà Nội

Mỗi độ thu về, Hà Nội như dịu lại trong một nhịp sống chậm rãi và lắng sâu. Nắng vàng nhạt, gió heo may khẽ lướt qua những tán sấu già, mặt hồ phẳng lặng in trời trong vắt. Giữa bức tranh ấy, một mùi hương quen thuộc thoảng qua, mùi hương sen. Ẩn mình nơi đầm sen cổ cạnh Hồ Tây, những búp sen cuối mùa hé nở, để rồi từ đó, một thức quà tinh tế của người Tràng An ra đời đó là trà sen Tây Hồ. Mỗi chén trà không chỉ mang vị thơm thanh khiết của loài hoa biểu tượng mà còn gói trọn tinh thần Hà Nội nhã nhặn, sâu lắng và đầy suy tư.

Trà sen Tây Hồ không chỉ là một thức uống, mà là một biểu tượng văn hóa. Từ hàng trăm năm nay, người Hà Nội đã biết ướp hương sen vào trà như một cách gìn giữ mùa thu trong từng ngụm nước. Khi mùa sen nở rộ, vào khoảng tháng Năm đến tháng Bảy âm lịch, cũng là lúc nghệ nhân bắt đầu công việc đầy tỉ mỉ và đòi hỏi sự kiên nhẫn.

Công đoạn ướp trà sen không có chỗ cho vội vàng. Người thợ phải dậy từ tờ mờ sáng, khi sương còn đọng trên những cánh sen, để hái những bông Bách Diệp, giống sen quý có hương thơm bền và dịu sâu. Mỗi bông được tách lấy “gạo sen”, phần nhỏ li ti như hạt tấm, nằm ẩn trong lòng hoa. Gạo sen ấy chính là linh hồn của trà, là nơi tinh túy hương trời được cất giấu.

Trà dùng để ướp thường là trà xanh loại một từ Thái Nguyên, có sợi nhỏ xoăn chặt, giữ hương lâu. Người thợ xếp xen kẽ từng lớp trà và gạo sen trong chum sành, ủ kín qua đêm rồi thay gạo mới mỗi sáng. Quy trình ấy lặp lại bảy lần liên tiếp, đủ để hương sen thấm vào từng sợi trà. Khi mở nắp chum, làn hương nhẹ mà sâu như sương mai, khiến người ta tưởng như đang đứng giữa hồ sen trong buổi bình minh.

Người Hà Nội xưa không uống trà chỉ để giải khát, mà để tìm sự an yên. Trong không gian cổ kính, bên ấm đất Bát Tràng, khói trà nhẹ lan, hương sen thoảng tỏa, ấy là khoảnh khắc giao hòa giữa con người và thiên nhiên. Một chén trà sen như một bản nhạc trầm, để người ta lắng nghe nhịp thở của mình, để gột rửa ồn ào và nhớ về những mùa thu đã qua.

Trà sen khi pha có sắc nước vàng nhạt, trong như nắng sớm. Nhấp một ngụm, vị chát nhẹ của trà xanh mở đầu, rồi ngọt hậu lan tỏa, mát lành nơi cuống họng. Hương sen dịu dàng, sâu mà không nồng, như một làn gió heo may lướt qua mặt hồ. Cảm giác ấy khiến tâm trí lắng xuống, để lòng người chạm đến sự tĩnh tại hiếm hoi giữa cuộc sống bận rộn.

Có người nói, uống trà sen Tây Hồ là thưởng thức “cái đẹp trong im lặng”. Bởi chỉ trong tĩnh lặng, người ta mới cảm nhận trọn vẹn tầng hương tinh tế của trà, mới nghe được tiếng thu khẽ khàng trong từng giọt nước rót ra.

Trà sen Tây Hồ là thức uống của ký ức Hà Nội. Đó là hương sen thoảng qua con ngõ nhỏ, là bóng những bà, những mẹ khẽ nâng bông sen vừa hái, là dáng người nghệ nhân ngồi bên chum trà, kiên nhẫn lặp lại công việc tỉ mỉ suốt nhiều ngày liền. Mỗi chén trà sen là kết tinh của lao động thủ công, của tình yêu và niềm tự hào gìn giữ di sản.

Ngày nay, giữa nhịp sống hiện đại, hương sen Tây Hồ vẫn còn đó, như một nốt trầm níu giữ bản sắc Hà thành. Dù có những loại trà sen được ướp công nghiệp, nhanh và tiện hơn, nhưng với người sành trà, hương vị ấy không thể thay thế. Bởi trà sen Tây Hồ không chỉ đáng quý vì vị ngon, mà vì trong đó có cả một tinh thần, tinh thần của người Hà Nội thanh tao, trọng lễ nghĩa, yêu sự tinh tế và biết trân quý từng phút giây sống chậm.

Khi mùa thu đến, người Hà Nội thường chọn những buổi sáng se lạnh để pha trà sen. Trong căn nhà nhỏ, tiếng nước sôi khe khẽ, mùi hương sen hòa vào mùi đất, mùi nắng nhạt ngoài hiên. Mỗi chén trà như gom lại hương vị của cả một mùa, vị chát dịu như nắng hanh, ngọt hậu như nụ cười hiền của người Hà Nội, và hương sen thanh khiết như sương sớm Hồ Tây.

Uống trà sen Tây Hồ vào thu không chỉ là một thú vui ẩm thực, mà là một nghi lễ tinh thần. Nó khiến người ta biết dừng lại, biết thở sâu, biết sống chậm hơn giữa guồng quay hối hả. Bởi trong mỗi chén trà, có một thông điệp giản dị mà sâu sắc: hạnh phúc đôi khi chỉ đến từ việc ta biết lắng nghe sự bình yên trong chính mình.

“Một chén trà, một mùa thu Hà Nội”, không chỉ là một hình ảnh nên thơ, mà còn là một triết lý sống. Giữa thế giới đầy chuyển động, người Hà Nội vẫn giữ cho mình khoảnh khắc tĩnh lặng bên chén trà sen, để nhớ rằng bình yên luôn ở quanh ta, trong hương sen thoảng gió, trong vị trà ngọt hậu, trong lòng người biết trân trọng những điều nhỏ bé. Và khi ấy, mùa thu không chỉ ở ngoài hiên, mà đã an nhiên trong lòng mỗi người.