Sức bật mạnh mẽ sau giai đoạn khó khăn
Giai đoạn khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và những bất ổn kinh tế vĩ mô dường như đã lùi lại phía sau khi thị trường F&B Việt Nam ghi nhận những dấu hiệu phục hồi rõ rệt. Báo cáo thị trường kinh doanh F&B của iPOS công bố gần đây cho thấy, số lượng cửa hàng phải đóng cửa đã giảm nhanh chóng trong nửa cuối năm 2024. Thay vào đó là sự xuất hiện liên tục của các điểm kinh doanh mới, từ các quán ăn, cà phê độc lập mang dấu ấn riêng đến sự mở rộng không ngừng của các chuỗi thương hiệu. Nhiều doanh nghiệp đã chứng tỏ khả năng thích ứng tuyệt vời bằng việc linh hoạt chuyển đổi mô hình kinh doanh để vượt qua thách thức và nắm bắt cơ hội mới.
Một ví dụ điển hình cho sự vực dậy ấn tượng này là câu chuyện của thương hiệu trà sữa La Boong Việt Nam. Sau khi buộc phải đóng cửa hàng loạt cửa hàng do ảnh hưởng của đại dịch, chủ thương hiệu đã không bỏ cuộc mà nhanh chóng tái cấu trúc, khai sinh nhãn hiệu mới và đạt được tốc độ phát triển đáng kinh ngạc Từ con số 40 cửa hàng vào đầu năm 2024, đến nay La Boong đã có 200 cửa hàng trên 28 tỉnh thành. Đi kèm với đó là sự tăng trưởng doanh thu ổn định, khoảng 20-30% mỗi tháng. Để đạt được tốc độ này, La Boong tập trung mạnh vào mô hình nhượng quyền thương hiệu.
Thay đổi thói quen tiêu dùng và dòng tiền đổ vào F&B
Sự phục hồi và tăng trưởng của ngành F&B được thúc đẩy mạnh mẽ bởi sự thay đổi tích cực trong thói quen chi tiêu của người tiêu dùng Việt Nam. Nhu cầu thưởng thức đồ ăn, thức uống bên ngoài ngày càng trở nên phổ biến và thường xuyên hơn. Báo cáo của iPOS chỉ ra một sự thay đổi đáng kể: tỷ lệ người dân uống đồ uống bên ngoài thường xuyên (từ 3 đến 4 lần mỗi tuần) đã tăng vọt từ 17,4% trong năm 2023 lên đến 32,8% trong năm 2024.
Điều này cho thấy việc ra ngoài ăn uống, cà phê, trà sữa không chỉ là nhu cầu giải trí mà đã trở thành một phần quan trọng trong lối sống của nhiều người. Sức chi tiêu của thực khách nhìn chung được đánh giá ở mức khá tốt. Một con số ấn tượng là mỗi ngày, người Việt chi hơn 300 tỷ đồng chỉ riêng cho việc uống cà phê và trà sữa. Theo chuyên gia Hoàng Tùng, Chủ tịch F&B Investment, sự gia tăng của tầng lớp trung lưu cùng với nhu cầu cơ bản của con người về việc ăn uống, giao lưu bên ngoài là những yếu tố nền tảng đảm bảo cho sự tăng trưởng bền vững của ngành.
Sự trỗi dậy của mô hình chuỗi và xu hướng nhượng quyền
Một xu hướng nổi bật đang định hình lại mạnh mẽ thị trường F&B Việt Nam là sự phát triển và ngày càng chiếm ưu thế của các mô hình kinh doanh theo chuỗi. Trong năm 2024, doanh thu từ các chuỗi F&B đã tăng tới 21,5%, một tốc độ cao hơn đáng kể so với mức tăng trưởng chung khoảng 16% của toàn ngành. Điều này cho thấy thị phần của các chuỗi đang ngày càng được củng cố và mở rộng. Lợi thế về thương hiệu, quy trình vận hành chuẩn hóa, khả năng tối ưu chi phí và chiến lược marketing bài bản giúp các chuỗi cạnh tranh hiệu quả hơn so với các cửa hàng độc lập.
Mô hình nhượng quyền thương hiệu (franchise) được xem là công cụ đắc lực giúp các chuỗi mở rộng quy mô một cách nhanh chóng, như trường hợp thành công của La Boong đã chứng minh. Các chuyên gia dự báo rằng xu hướng nhượng quyền sẽ tiếp tục bùng nổ trong thời gian tới, cùng với đó là sự trỗi dậy mạnh mẽ của các thương hiệu nội địa, tạo ra một cuộc cạnh tranh sôi động và sòng phẳng hơn với các doanh nghiệp nước ngoài đã có mặt từ trước.
Tín hiệu lạc quan từ thị trường và góc nhìn chuyên gia
Nhìn nhận về thị trường hiện tại và triển vọng tương lai, các chuyên gia trong ngành đều tỏ ra khá lạc quan. Ông Hoàng Tùng đánh giá thị trường F&B hiện nay đã "ấm hơn rất nhiều" so với giai đoạn khó khăn trước đó. Ông chỉ ra những dấu hiệu tích cực như sự xuất hiện của nhiều chuỗi mới đang hoạt động hiệu quả, các chuỗi có tiềm lực tiếp tục mạnh dạn mở rộng quy mô kinh doanh.
Thậm chí, thị trường đã chứng kiến nhiều thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A) cũng như sự quan tâm đầu tư từ cả nguồn vốn trong và ngoài nước. Đây là những tín hiệu rõ ràng cho thấy niềm tin vào tiềm năng phát triển của ngành. Ông Tùng cũng nhận thấy một sự dịch chuyển thú vị khi một số mô hình vốn định vị ở phân khúc cao cấp đang bắt đầu điều chỉnh để tiếp cận cả phân khúc trung cấp rộng lớn hơn, cho thấy sự linh hoạt và khả năng thích ứng của các doanh nghiệp. Ông khẳng định ngành F&B Việt Nam đang có "nhiều điểm sáng" và tiềm năng phát triển lớn.
Với tổng doanh thu ấn tượng đạt 688,8 nghìn tỷ đồng trong năm 2024 và những dự báo tiếp tục tăng trưởng trong năm 2025 (dù có thể chậm lại so với năm trước), ngành F&B Việt Nam đang khẳng định vai trò là một lĩnh vực kinh tế năng động, đóng góp quan trọng vào sự phát triển chung và là mảnh đất màu mỡ cho các nhà đầu tư.
Sức bật của ngành được tạo nên từ sự cộng hưởng của nhiều yếu tố: nhu cầu và thói quen tiêu dùng ngày càng tăng của người dân, sự năng động và khả năng thích ứng linh hoạt của các doanh nghiệp thông qua các mô hình kinh doanh hiệu quả như chuỗi và nhượng quyền, sự trỗi dậy của các thương hiệu nội địa và niềm tin của giới đầu tư. Mặc dù vẫn còn đó những thách thức về chi phí, cạnh tranh và sự thay đổi nhanh chóng của thị trường, bức tranh chung của ngành F&B Việt Nam vẫn rất sôi động và đầy hứa hẹn trong tương lai.
Bảo An