Lễ hội đền Đuổm với những nét văn hoá, tín ngưỡng đặc sắc. Ảnh: Hoàng Tuấn.
Đền Đuổm là nơi thờ tự Đức Thánh Dương Tự Minh, người dân tộc Tày đã có công lao to lớn trong việc đánh đuổi giặc ngoại xâm và được suy tôn là thủ lĩnh phủ Phú Lương xưa trong suốt 3 triều vua Lý. Ông là người giỏi cai trị, biết thu phục nhân dân, góp công lớn trong sự nghiệp an dân, phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, bảo vệ vững chắc cả một vùng biên cương rộng lớn của đất nước (trong đó có Thái Nguyên).
Đền Đuổm với vẻ đẹp cổ kính và kiến trúc độc đáo theo kiểu tam cấp gồm: Đền Thượng, đền Trung và đền Hạ, được xây dựng uy nghi với dãy núi tựa những cánh nhạn bay. Đền thờ Dương Tự Minh - Một thủ lĩnh người Tày và là vị quan dưới triều Lý được giao cai quản phủ Phú Lương xưa (gồm các châu nay là đất thuộc các tỉnh: Thái Nguyên, Bắc Kạn, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Tuyên Quang, Cao Bằng, Lạng Sơn). Dưới sự cai quản của ông, phủ Phú Lương bấy giờ trở thành một vùng phồn thịnh. Ông được nhà Lý sắc phong “Uy viễn đôn Cao Sơn quảng độ chi thần”, các triều đại về sau đều phong ông là “Cao Sơn Quý Minh thượng đẳng thần”. Với những công lao to lớn đóng góp cho đất nước, ông được vua nhà Lý hai lần gả công chúa là Diên Bình và Thiều Dung, được phong là “Phò mã lang”. Sau khi ông mất, nhân dân đã lập đền thờ ông ở núi Đuổm - Tương truyền là nơi ông thác và suy tôn ông là Thánh Đuổm.
Sở dĩ lệ Đền được tổ chức vào ngày 6 tháng Giêng là bởi tương truyền rằng đây là ngày sinh của ông. Vào ngày này, cả làng đều dậy sớm, nhanh tay làm cỗ để rước ra lễ Đền. Ở các tỉnh Cao Bằng, Hà Giang, Bắc Kạn, Lạng Sơn đều có đền thờ Dương Tự Minh, nhưng cổ kính và linh thiêng nhất là ngôi đền ở núi Đuổm của huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên.
Lễ Hội có hai phần chính là phần Lễ và phần Hội. Phần Lễ với các nội dung như: Lễ rước nước, rước đất, rước Lễ vào Đền, đại tế Lễ, Lễ Mộc Dục, Lễ Gia Quan.... phần Hội có các nội dung như: Thi trưng bày, trang trí mâm Lễ, thi giã bánh dày, thi gói bánh trưng, thi văn nghệ và trình diễn trang phục dân tộc, và các môn thi đấu thể thao đó là tung còn, thi kéo co, đẩy gậy...
Các đại biểu tham dự lễ hội Đền Đuổm và Hội báo Xuân Giáp Thìn 2024. Ảnh: Hoàng Tuấn.
Hội Xuân đền Đuổm là một trong những lễ hội lớn của tỉnh Thái Nguyên mỗi dịp Xuân về. Ảnh: Hoàng Tuấn.
Toàn cảnh Lễ Hội Đền Đuổm xuân Giáp Thìn, Huyện Phú Lương (Thái Nguyên). Ảnh: Hoàng Tuấn.
Đền Đuổm đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích lịch sử cấp Quốc gia và lễ hội Đền Đuổm được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công bố là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2017.
Phát biểu khai mạc lễ hội, bà Nguyễn Thúy Hằng - Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Lương khẳng định, năm nay cùng với việc tổ chức Lễ hội Đền Đuổm, huyện Phú Lương phối hợp với Hội Nhà báo tỉnh Thái Nguyên tổ chức Hội báo Xuân tỉnh Thái Nguyên năm 2024.
Bà Nguyễn Thúy Hằng - Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Lương phát biểu khai mạc hội đền Đuổm Xuân Giáp Thìn năm 2024. Ảnh: Hoàng Tuấn.
Các tiết mục văn nghệ của nhân dân các dân tộc huyện Phú Lương biểu diễn tại Lễ Hội. Ảnh: Hoàng Tuấn.
Hội Báo Xuân Giáp Thìn - Thái Nguyên năm 2024 là sự kiện mở đầu các hoạt động chính trị - văn hóa của những người làm báo Thái Nguyên và các cơ quan thông tấn, báo chí trên địa bàn, mừng Đảng, mừng Xuân. Đây cũng là hoạt động của báo giới Thái Nguyên hướng tới kỷ niệm 99 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam.
Các đại biểu tham quan gian trưng bày các ấn phẩm báo Xuân. Ảnh: Hoàng Tuấn.
Tham gia Hội báo Xuân năm nay có gần 1.000 ấn phẩm báo xuân của các cơ quan báo chí Trung ương thường trú trên địa bàn và các cơ quan báo chí trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Bên cạnh đó, Hội báo Xuân còn trưng bày nhiều sách, báo, tạp chí chuyên ngành về Đảng Cộng Sản Việt Nam, Học tập và làm theo tấm gương, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, sách về kinh tế, văn hoá, xã hội….
Trong khuôn khổ chương trình còn có nhiều hoạt động phong phú, hấp dẫn mang đậm nét văn hóa dân gian như ném còn, bắn cung, múa lân, múa rồng và nhiều tiết mục văn nghệ đặc sắc mang đậm bản sắc địa phương như: Múa Mông, múa tắc xình, múa Chuông múa Rùa, hát Then… đã tạo nên không khí sôi nổi, hấp dẫn của ngày hội.
Trang trí mâm Lễ với biểu tượng linh vật rồng. Ảnh: Hoàng Tuấn.
Du khách thập phương đến thăm quan, cầu phúc lộc, bình an, thịnh vượng cho xuân mới Giáp Thìn 2024. Ảnh: Hoàng Tuấn.
Khu chợ quê Lễ Hội Đền Đuổm xuân Giáp Thìn năm 2024. Ảnh: Hoàng Tuấn.
Cùng đó là các không gian trưng bày nhiều sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu, sản phẩm OCOP của địa phương và không gian văn hóa các dân tộc trên địa bàn huyện Phú Lương với nhiều nét độc đáo, tinh tế nhằm quảng bá, giới thiệu rộng rãi đến đông đảo du khách gần xa những nét văn hóa đặc trưng của địa phương.
Chương trình lễ hội đã thu hút sự tham gia của đông đảo du khách và người dân địa phương đến tham quan, xem hội và dâng hương Đức Thánh Dương Tự Minh tại Đền Đuổm để cầu chúc cho một năm mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, cầu sức khỏe và bình an.
Du khách thập phương đến dâng hương cầu sức khỏe, bình an, hạnh phúc trong dịp năm mới. Ảnh: Hoàng Tuấn.
Cổng Lễ Hội được trang trí rất đẹp mắt. Ảnh: Hoàng Tuấn.
Tặng chữ đầu Xuân Giáp Thìn tại Lễ Hội Đền Đuổm. Ảnh: Hoàng Tuấn.
Không gian trưng bày các sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu, sản phẩm OCOP. Ảnh: Hoàng Tuấn.
Lực lượng chức năng tổ chức điều tiết giao thông, đảm bảo an toàn cho Lễ Hội. Ảnh: Hoàng Tuấn.
HOÀNG TUẤN/VPTB