Cùng với sự phát triển của kinh tế đô thị, thói quen ăn nhanh, tiện lợi, mang theo đến nơi làm việc đã trở nên phổ biến. Các chợ tạm, hàng quán nhỏ lẻ, “kinh tế vỉa hè” vẫn tồn tại như một bộ phận tất yếu của đời sống đô thị, đáp ứng nhu cầu của người lao động và nhóm tiêu dùng bình dân.
Ảnh minh họa
Giá cả cũng là yếu tố tác động mạnh. Khi nguồn cung rau xanh, nông sản và thực phẩm biến động do thời tiết, người tiêu dùng phải điều chỉnh lựa chọn phù hợp với thu nhập, đôi khi chấp nhận rủi ro về chất lượng. Mạng xã hội, các diễn đàn tiêu dùng ngày càng trở thành nơi phản ánh, giám sát và tạo áp lực dư luận đối với các cơ sở kinh doanh.
Nhiều hội thảo, tọa đàm đã bàn thảo về giải pháp bảo đảm an toàn thực phẩm, song thực tiễn cho thấy việc chuyển hóa kiến nghị vào cuộc sống cần thêm sự đồng bộ, quyết liệt.
Một số thách thức nổi bật đang đặt ra: Công tác kiểm tra, quản lý an toàn thực phẩm chưa theo kịp tốc độ phát triển của thị trường dịch vụ ăn uống; Chế tài xử lý vi phạm trong lĩnh vực an toàn thực phẩm chưa thực sự đủ mạnh để ngăn ngừa sai phạm; Nhận thức tiêu dùng, dù đã cải thiện, nhưng ở một bộ phận người dân vẫn còn đơn giản, thiếu kiểm chứng nguồn gốc và điều kiện sản xuất – bảo quản thực phẩm.
Để giảm thiểu nguy cơ ngộ độc thực phẩm trong bối cảnh thị trường phát triển nhanh, cần triển khai đồng bộ nhiều nhóm giải pháp: Hoàn thiện hành lang pháp lý, bổ sung các quy định mang tính ràng buộc mạnh hơn đối với hành vi vi phạm; Tăng cường kiểm tra trọng điểm, nhất là các khâu bảo quản, vận chuyển và chế biến tại các cơ sở cung cấp suất ăn, cơ sở chế biến thực phẩm nhanh; Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ: truy xuất nguồn gốc, camera giám sát, số hóa quy trình quản lý, áp dụng AI nhằm nâng cao khả năng cảnh báo rủi ro; Nâng cao trách nhiệm của cơ sở sản xuất – kinh doanh, kết hợp đào tạo định kỳ về bảo đảm an toàn thực phẩm; Khuyến khích tiêu dùng thông minh: lựa chọn sản phẩm rõ nguồn gốc, ưu tiên thương hiệu uy tín, chủ động kiểm tra thông tin khi mua sắm.
An toàn thực phẩm không chỉ là yêu cầu về sức khỏe mà còn là yếu tố quan trọng bảo đảm ổn định thị trường, xây dựng văn hóa tiêu dùng bền vững và tạo dựng niềm tin đối với ngành thực phẩm – đồ uống. Mỗi vụ việc xảy ra đều nhắc nhở các bên liên quan về vai trò trách nhiệm trong chuỗi cung ứng, từ nhà sản xuất, kinh doanh đến cơ quan quản lý và người tiêu dùng.
Việc siết chặt kiểm soát, nâng cao chuẩn mực và ứng dụng công nghệ sẽ góp phần tạo dựng một thị trường thực phẩm – đồ uống minh bạch, an toàn và phát triển lành mạnh, phù hợp định hướng của nền kinh tế hiện đại.
VĂN HÙNG