Thị trường mua sắm trực tuyến Việt Nam đang chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc, với tần suất mua sắm của người tiêu dùng tăng gấp đôi so với năm 2023. Theo báo cáo của NielsenIQ Việt Nam, mỗi người trung bình thực hiện gần 4 giao dịch trực tuyến mỗi tháng và dành hơn 8 giờ mỗi tuần để lướt và mua sắm trên các nền tảng trực tuyến.
Điện thoại di động là công cụ chủ yếu để mua sắm trực tuyến, chiếm đến 94% tổng số giao dịch. Người tiêu dùng cũng không còn bó hẹp trong một nền tảng duy nhất, mà sử dụng trung bình 3,2 nền tảng khác nhau để tìm kiếm và mua sắm sản phẩm.
Thực phẩm, đồ uống và mỹ phẩm là ba nhóm hàng được mua sắm nhiều nhất, tiếp theo là thời trang - thể thao, chăm sóc nhà cửa, công nghệ, mẹ và bé, và các dịch vụ số như đặt phòng, vận chuyển hàng hóa.
Sự thay đổi trong động cơ mua sắm
Điểm đáng chú ý là giá rẻ không còn là yếu tố quan trọng nhất thúc đẩy hành vi mua sắm trực tuyến. Thay vào đó, người tiêu dùng quan tâm nhiều hơn đến việc mua sắm để dự trữ cho gia đình (25%) và đáp ứng nhu cầu ăn uống tức thì (21%). Điều này cho thấy mua sắm trực tuyến đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đáp ứng cả nhu cầu thiết yếu lẫn các nhu cầu phát sinh.
Những yếu tố tác động đến hành vi tiêu dùng
Bà Đặng Thúy Hà, Giám đốc khu vực miền Bắc của NielsenIQ, chỉ ra rằng chi phí sinh hoạt tăng cao, đặc biệt là giá nhiên liệu, thực phẩm và dịch vụ y tế, là mối lo ngại hàng đầu của người tiêu dùng trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Người tiêu dùng Việt Nam cũng không ngoại lệ, họ cảm nhận rõ tác động của lạm phát và lo lắng về suy thoái kinh tế cũng như nguy cơ mất việc làm.
Để đối phó với tình hình này, người tiêu dùng có xu hướng cắt giảm chi tiêu cho các mặt hàng không thiết yếu, nấu ăn tại nhà nhiều hơn và tìm kiếm các ưu đãi trực tuyến. Người trẻ tìm cách tăng thu nhập và chi tiêu tiết kiệm hơn, trong khi người lớn tuổi tập trung vào việc giảm chi tiêu.
Xu hướng mua sắm đa kênh và sự trỗi dậy của TikTok Shop
Bà Nguyễn Phương Nga, Giám đốc Khối kinh doanh Kantar Việt Nam, cho biết người tiêu dùng đang giảm tần suất mua sắm nhưng lại mua tại nhiều kênh hơn, với mức chi tiêu trung bình cho mỗi lần mua sắm tăng lên. Kênh trực tuyến đóng góp 8% vào tổng giá trị thị trường hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) và dự kiến sẽ tăng thêm 2 điểm phần trăm trong hai năm tới.
TikTok Shop nổi lên như một hiện tượng trong lĩnh vực thương mại điện tử, thu hút lượng lớn người mua nhờ mô hình kết hợp giải trí và mua sắm độc đáo. Sữa bột trẻ em, chăm sóc da mặt và chăm sóc tóc là những ngành hàng chiếm tỷ trọng cao nhất trên TikTok Shop.
Cơ hội và thách thức cho các doanh nghiệp
Sự phát triển của thương mại điện tử, đặc biệt là ở khu vực nông thôn, mở ra cơ hội lớn cho các thương hiệu, đặc biệt là các thương hiệu nhỏ, tiếp cận người tiêu dùng một cách nhanh chóng và hiệu quả. Tuy nhiên, để thành công trong môi trường cạnh tranh này, các doanh nghiệp cần phải thích ứng với những thay đổi trong hành vi mua sắm của người tiêu dùng, cung cấp trải nghiệm mua sắm đa kênh liền mạch và cá nhân hóa, đồng thời tận dụng các công cụ tiếp thị kỹ thuật số để tiếp cận và thu hút khách hàng.
Tương lai của thương mại điện tử tại Việt Nam
Với sự phát triển không ngừng của công nghệ và sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng, thương mại điện tử tại Việt Nam được dự đoán sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm tới. Các doanh nghiệp cần nắm bắt xu hướng này để tận dụng cơ hội và phát triển bền vững trong thị trường đầy tiềm năng này.
Bảo An