Tìm hiểu về váng và bọt có trong nước trà xanh, ẩn chứa chất hóa học

Váng trà là một lớp màng dầu mỏng hình thành trên bề mặt của một số tách trà. Nó xảy ra do phản ứng hóa học giữa một số hợp chất trong lá trà, chẳng hạn như polyphenol hoặc glycoside và các khoáng chất trong nước cứng, chẳng hạn như canxi carbonat. Váng trà không gây hại khi uống nhưng có thể ảnh hưởng đến mùi thơm và vị của trà.

Bọt trà một trong những hiện tượng hay gặp khi pha trà, được hình thành từ một thành phần có tên là saponin.
Bọt trà một trong những hiện tượng hay gặp khi pha trà, được hình thành từ một thành phần có tên là saponin.
Vựa chè (trà) canh tác hữu cơ tại xã Phú Đô, Phú Lương (Thái Nguyên)
Vựa chè (trà) canh tác hữu cơ tại xã Phú Đô, huyện Phú Lương (Thái Nguyên).

Nguyên nhân gây ra váng trà: Lớp váng hình thành trên bề mặt tách trà nếu nước dùng để pha có chứa các ion canxi và bicarbonat. Số lượng cao hơn của các ion này được tìm thấy trong nước cứng. Lớp váng là một hợp chất polyphenol trong trà bị oxy hóa trên một màng canxi carbonat.

Năm 1993 các nhà hoá học đến từ trường Đại Học Hoàng Gia ở Luân Đôn lập một cuộc nghiên cứu để khám phá lý do đằng sau hiện tượng váng trà này. Họ thu thập nhiều mẫu váng trà và phân tích các mẫu này trong phòng thí nghiệm. Điều mà các nhà hoá học khám phá ra đó là 15% thành phần của váng trà đó là calcium carbonate còn 85% còn lại là các thành phần hoá học khác. Họ kết luận là nước ở Luân Đôn và nhiều vùng khác của nước Anh hơi ‘cứng’.

Nước cứng là loại nước có nhiều thành phần khoáng như các hợp chất của canxi và magiê. Nước cứng được hình thành khi mạch nước ngầm chảy qua khu vực có nhiều đá vôi hay đá phấn. Hiện nay thì phần lớn nước ở các đô thị lớn là nước cứng vì các nhà cung cấp nước cố ý làm ‘cứng’ nước để bảo vệ đường ống nước khỏi rỉ sét.

Để tránh váng trà xuất hiện thì chúng ta có thể sử dụng máy lọc nước hoặc sử dụng nước suối. Nước có độ kiềm hay PH trung tính gần với 7 là phù hợp so với đa số các loại trà. Đa phần các loại nước suối ở Việt Nam đều có độ PH gần 7.

Bọt trà: Một trong những hiện tượng hay gặp khi pha trà, một số người nhận định bọt trà là biểu hiện cho trà kém phẩm chất. Nhận định này không hoàn toàn đúng. Vì bọt trà không hẳn liên quan đến chất lượng trà, mà là đến từ một thành phần có tên là saponin.

Saponin là một hợp chất glycoside tự nhiên thường có trong nhiều loại thực vật khác nhau. Nhất là những cây thuộc họ đậu như đậu nành, đậu Hà Lan hay đậu lăng. Ngoài những cây họ đậu thì saponin còn có mặt ở giá đỗ, hành tây, tỏi tây, măng tây, củ cải đường, hạt diêm mạch hay rượu vang đỏ và trà xanh.

Saponin đây là thành phần khiến cho trà có vị đắng, hay còn gọi là đậm và có khả năng tạo bọt, nhất là khi rót trà từ ấm ra chén. Chất Saponin trong các loại trà có tác dụng kháng viêm, kháng nấm, ngăn ngừa dị ứng và tốt cho người bị hạ huyết áp, béo phì, cảm cúm…

Hoàng Tuấn