Từ lò gạch nợ nần đến “vua tiêu” vùng trung du
Giữa những vạt đồi xanh ngắt ở xã Ân Tường Đông, cái tên Đặng Văn Cấp giờ đây đã quá quen thuộc với người dân địa phương. Không chỉ là người tiên phong trong mô hình trồng tiêu ký sinh trên thân dừa, ông Cấp còn được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen năm 2023 vì có nhiều sáng kiến hiệu quả trong phát triển kinh tế nông thôn.
Ít ai biết rằng, trước khi có cơ ngơi hàng chục tỷ đồng như hiện nay, ông Cấp từng tay trắng, nợ nần chồng chất từ làm gạch ngói, xây dựng. Nhưng với triết lý sống giản dị và lời dạy của Bác: “Không có việc gì khó. Chỉ sợ lòng không bền. Đào núi và lấp biển. Quyết chí ắt làm nên”. Ông lao vào phát triển kinh tế vườn, từng bước hồi sinh mảnh đất tưởng như khô cằn.
Giữ lại hơn 12ha sau khi hợp tác xã tan rã, ông Cấp phủ xanh toàn bộ bằng cây ăn quả. Điểm đặc biệt là sáng kiến trồng tiêu bám trên thân cây dừa – một cách làm chưa từng có ở địa phương. Cây dừa vừa là điểm tựa giữ ẩm, vừa giảm chi phí trụ tiêu, lại tận dụng được không gian canh tác.
Kết quả, vườn tiêu của ông Cấp hiện có hơn 7.000 trụ, cho sản lượng mỗi năm lên tới 14 tấn hạt, doanh thu ước đạt 1,3 – 1,4 tỷ đồng. Bên cạnh đó, ông còn trồng thêm hàng ngàn cây dừa, bưởi da xanh, sầu riêng, vú sữa… mỗi loại đều cho trái ngọt và giá trị kinh tế cao.
Dám đi con đường riêng giữa “gió ngược” Phú Trị
Không chạy theo số đông, nông dân Nguyễn Hoài Thương (47 tuổi, xã Ân Nghĩa) đã quyết định bỏ hàng tỷ đồng đầu tư vào cây ăn quả – trên vùng đồi mà trước đây chỉ trồng keo lá tràm.
Thời điểm năm 2017, ý tưởng “thay da đổi thịt” đất Phú Trị bằng mô hình nông nghiệp bài bản khiến không ít người hoài nghi. Nhưng ông Thương vẫn kiên định. Nhờ sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương về giống, kỹ thuật, khoan giếng, phân bón, ông Thương đã “biến giấc mơ thành quả ngọt”.
Hiện ông sở hữu vườn cây ăn quả hơn 5ha, với hơn 1.000 cây cam ruột đỏ, 600 cây mít, 500 cây bưởi da xanh, cùng sầu riêng, dừa xiêm, bơ… Điểm nhấn là giống sầu riêng Musang King nhập từ Malaysia – loại quả cao cấp, giá trị kinh tế vượt trội.
“Cây ăn quả không chỉ mang lại thu nhập cao, mà còn giúp phủ xanh đất đồi, giữ nguồn nước, cân bằng sinh thái – điều mà keo tràm không làm được”, ông Thương nói.
Từ một vùng đất khô cằn Bà Nông (xã Ân Mỹ), nông dân Phạm Đình Độ (62 tuổi) đã gây dựng vườn cây ăn quả rộng hơn 7ha. Với chiến lược “lấy ngắn nuôi dài”, ông Độ trồng các cây ngắn ngày như ớt, nghệ, đu đủ… để tạo nguồn thu ổn định, nuôi các cây lâu năm như sầu riêng, cam, quýt, bưởi da xanh.
Hiện tại, 1.100 trong số 1.400 cây bưởi da xanh của ông đã cho quả, thu về gần 600 triệu đồng mỗi năm. Nhờ sự hỗ trợ kỹ thuật từ Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Duyên hải Nam Trung Bộ, ông Độ tiếp tục mở rộng thêm 300 cây bưởi với kỳ vọng tăng gấp đôi sản lượng.
Nơi ươm mầm những tỷ phú nông dân
Theo lãnh đạo UBND huyện Hoài Ân, những câu chuyện như ông Cấp, ông Thương, ông Độ không còn là cá biệt. Đó là minh chứng sống động cho tinh thần vượt khó, dám đổi mới tư duy sản xuất và khát vọng làm giàu của người nông dân Hoài Ân.
Huyện đang từng bước xây dựng “thủ phủ nông nghiệp” ứng dụng công nghệ cao, phát triển theo hướng hữu cơ bền vững. Đến nay, đã có 8 sản phẩm được công nhận nhãn hiệu, 60 sản phẩm đạt chuẩn OCOP, hơn 100ha đất canh tác được chứng nhận đạt tiêu chuẩn hữu cơ, VietGap.
Các mặt hàng như heo Hoài Ân, gà ta thả vườn, bưởi da xanh, mật ong dú, trà nụ hoa hòe... đã vươn xa đến các siêu thị lớn tại TP.HCM, Đà Nẵng, Quy Nhơn. Nhiều sản phẩm như bún khô, dầu phộng, dầu mè cũng đã xuất khẩu chính ngạch sang Nhật Bản, Hàn Quốc.
Từ đôi bàn tay trắng, những người nông dân Hoài Ân đã làm nên kỳ tích. Họ không chỉ làm giàu cho gia đình, mà còn mở ra một hướng đi mới cho cả một vùng đất. Và hơn tất cả, đó là niềm tin: nếu đủ kiên trì, đam mê và bản lĩnh, thì bất cứ mảnh đất nào cũng có thể nảy mầm hy vọng.
Văn Minh