Trà không chỉ đơn thuần là một sản phẩm nông nghiệp mà còn hàm chứa những giá trị văn hóa sâu sắc, đóng góp quan trọng vào đời sống kinh tế và xã hội của nhiều quốc gia. Nhân dịp kỷ niệm Ngày Trà Quốc tế (21/5), một sự kiện đặc biệt đã được tổ chức tại Trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York, quy tụ đại diện từ nhiều cơ quan Liên Hợp Quốc và các quốc gia thành viên, bao gồm cả những nước sản xuất và tiêu thụ trà hàng đầu thế giới. Diễn đàn này là cơ hội để cộng đồng quốc tế cùng nhau nhìn nhận lại vị trí quan trọng của cây chè và ngành sản xuất trà, đồng thời thảo luận về những đóng góp của nó đối với các mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu.
Ngày Trà quốc tế tại Liên Hợp Quốc: Tôn vinh giá trị đa diện và toàn cầu của cây chè
Tại sự kiện kỷ niệm, các diễn giả và đại biểu tham dự đã cùng nhau chia sẻ và trao đổi sâu sắc về vai trò không thể thiếu của trà trong dòng chảy văn hóa, bức tranh kinh tế và cuộc sống thường nhật của người dân trên khắp các châu lục. Trà không chỉ là một thức uống mang lại sự tỉnh táo hay thư giãn mà còn là một phần của các nghi lễ truyền thống, một phương tiện kết nối cộng đồng và là nguồn cảm hứng cho nghệ thuật và triết học ở nhiều nền văn hóa. Bên cạnh những giá trị văn hóa và tinh thần, ngành sản xuất trà còn được công nhận vì những đóng góp thiết thực và quan trọng cho tiến trình thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) của Liên hợp quốc.
Các thảo luận đã nhấn mạnh cách thức mà việc canh tác, sản xuất và thương mại trà có thể góp phần vào nỗ lực xóa đói giảm nghèo thông qua việc tạo ra thu nhập ổn định cho hàng triệu nông hộ, đặc biệt ở các vùng nông thôn. Ngành chè cũng đóng góp vào mục tiêu đảm bảo việc làm bền vững và tăng trưởng kinh tế bao trùm. Hơn thế nữa, khi được thực hành theo các phương pháp bền vững, ngành sản xuất trà còn có thể mang lại những lợi ích to lớn cho việc bảo vệ môi trường, duy trì đa dạng sinh học và ứng phó hiệu quả với những thách thức của biến đổi khí hậu.
Trà Việt Nam: Từ những giá trị văn hóa truyền thống đến trụ cột kinh tế và động lực phát triển bền vững
Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc, đã mang đến những chia sẻ sâu sắc về vị trí và vai trò của cây chè đối với Việt Nam. Đại sứ nhấn mạnh rằng, cũng như nhiều quốc gia khác trên thế giới, trà không chỉ đơn thuần là một loại đồ uống phổ biến mà còn gắn bó mật thiết với lịch sử và văn hóa truyền thống lâu đời của dân tộc Việt Nam.
Hình ảnh ấm trà nóng trong mỗi gia đình, trong các cuộc gặp gỡ bạn bè hay những dịp lễ tết đã trở thành một nét đẹp quen thuộc, thể hiện sự hiếu khách, gắn kết và những giá trị tinh thần tốt đẹp. Bên cạnh ý nghĩa văn hóa, ngành chè Việt Nam còn đóng góp một vai trò vô cùng quan trọng cho sự phát triển kinh tế đất nước, đặc biệt là trong lĩnh vực thương mại nông sản. Trà là nguồn sinh kế chính, tạo ra việc làm ổn định và mang lại thu nhập cho hàng triệu người dân, đặc biệt là các hộ gia đình còn nhiều khó khăn ở khu vực nông thôn, miền núi. Những nỗ lực không ngừng của ngành chè Việt Nam trong việc nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm và mở rộng thị trường cũng chính là những đóng góp thiết thực vào việc thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững mà Liên hợp quốc đã đề ra.
Canh tác và sản xuất trà bền vững: Những đóng góp thiết thực cho môi trường và các mục tiêu thiên niên kỷ
Đại sứ Đặng Hoàng Giang cũng đặc biệt nhấn mạnh đến những lợi ích về môi trường mà việc canh tác và sản xuất trà theo hướng bền vững có thể mang lại. Khi được áp dụng các phương pháp canh tác khoa học, thân thiện với môi trường, ngành chè có thể đóng góp tích cực vào việc duy trì sự đa dạng sinh học tại các vùng trồng. Các mô hình nông lâm kết hợp, việc trồng xen canh các loại cây che bóng, cây giữ đất trong các đồn điền chè không chỉ tạo ra một hệ sinh thái cân bằng hơn mà còn giúp chống xói mòn đất hiệu quả, đặc biệt là ở những vùng đồi núi có độ dốc cao.
Hơn nữa, việc áp dụng các quy trình sản xuất sạch, giảm thiểu sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật và phân bón hóa học, tối ưu hóa việc sử dụng nước và năng lượng trong quá trình chế biến cũng góp phần quan trọng vào việc giảm phát thải khí nhà kính, ứng phó với biến đổi khí hậu. Những thực hành này không chỉ giúp bảo vệ môi trường sống mà còn nâng cao chất lượng và giá trị của sản phẩm trà Việt Nam, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về các sản phẩm an toàn và bền vững.
Tối ưu hóa tiềm năng của cây trà: Đầu tư, mô hình kinh doanh bao trùm và chuỗi giá trị bền vững
Để có thể khai thác và tối ưu hóa những tiềm năng to lớn mà cây chè mang lại, đồng thời đảm bảo rằng những lợi ích đó đóng góp một cách hiệu quả nhất cho sự phát triển bền vững, Đại sứ Đặng Hoàng Giang cho rằng cần có những hành động cụ thể và sự hợp tác chặt chẽ hơn nữa. Một trong những ưu tiên hàng đầu là tăng cường đầu tư và hỗ trợ cho các hộ kinh doanh nhỏ, những người nông dân trực tiếp trồng và sơ chế chè. Sự hỗ trợ này có thể bao gồm việc cung cấp vốn, chuyển giao khoa học kỹ thuật, đào tạo về các phương pháp canh tác bền vững và kỹ năng quản lý kinh doanh.
Bên cạnh đó, việc thúc đẩy các mô hình kinh doanh bao trùm, nơi lợi ích được chia sẻ một cách công bằng giữa các tác nhân trong chuỗi giá trị, từ người nông dân đến doanh nghiệp chế biến, nhà phân phối và người tiêu dùng, cũng là một yếu tố then chốt. Điều quan trọng nữa là phải bảo đảm các điều kiện làm việc tốt, an toàn cho người lao động trong ngành chè và thúc đẩy tính bền vững về môi trường trong toàn bộ chuỗi giá trị, từ khâu lựa chọn giống, chăm sóc, thu hái, chế biến, đóng gói đến tiêu thụ sản phẩm.
Vị thế đáng tự hào của trà Việt Nam trên trường quốc tế và những ưu tiên phát triển trong tương lai
Trong bài phát biểu của mình, Đại sứ Đặng Hoàng Giang tự hào chia sẻ rằng Việt Nam hiện là một trong năm quốc gia đứng đầu thế giới về sản lượng trà xuất khẩu. Các sản phẩm trà chủ yếu của Việt Nam bao gồm trà đen, trà xanh và các loại trà ướp hương độc đáo, đã và đang được tiêu thụ tại hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ trên khắp các châu lục. Điều này cho thấy chất lượng và hương vị của trà Việt đã từng bước chinh phục được người tiêu dùng quốc tế. Tại thị trường trong nước, ngành chè không chỉ tạo ra doanh thu cao mà còn đóng góp lớn vào sự phát triển kinh tế - xã hội của nhiều địa phương.
Đặc biệt, nhiều nông trại chè, với cảnh quan đẹp và quy trình sản xuất độc đáo, còn trở thành những điểm đến hấp dẫn, thu hút khách du lịch đến tham quan, trải nghiệm và tìm hiểu về văn hóa Việt Nam. Nhận thức rõ tiềm năng và cả những thách thức, ngành chè Việt Nam hiện nay đang ưu tiên thúc đẩy mạnh mẽ việc sản xuất và tiêu dùng theo hướng bền vững. Việc ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến vào các khâu canh tác, lựa chọn giống, phòng trừ sâu bệnh hại theo hướng sinh học, cũng như trong quá trình chế biến và bảo quản trà đang được đặc biệt chú trọng nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và đảm bảo an toàn thực phẩm.
Kết thúc bài phát biểu, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Liên hợp quốc nhấn mạnh rằng Ngày Trà Quốc tế không chỉ là một dịp để các quốc gia tôn vinh và chia sẻ về những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp gắn liền với cây chè. Quan trọng hơn, đây còn là một cơ hội quý báu để tăng cường sự hiểu biết, kết nối và hợp tác xuyên biên giới giữa các quốc gia sản xuất, tiêu thụ và yêu mến trà trên toàn thế giới
Thông qua những hoạt động giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và hợp tác thiết thực, cộng đồng quốc tế có thể cùng nhau góp phần đẩy nhanh việc thực hiện Chương trình nghị sự 2030 của Liên Hợp Quốc về phát triển bền vững. Đại sứ Đặng Hoàng Giang cũng khẳng định cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc đảm bảo rằng những lợi ích to lớn từ cây chè và ngành sản xuất trà sẽ được chia sẻ một cách công bằng, đóng góp vào sự phát triển bền vững không chỉ của Việt Nam mà còn của cả cộng đồng quốc tế, qua đó tiếp tục khẳng định và nâng cao thương hiệu trà Việt trên bản đồ thế giới.
Bảo AN