Theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan, xuất khẩu chè của Việt Nam trong 9 tháng đầu năm 2024 đạt 105,84 nghìn tấn, trị giá 185,65 triệu USD, tăng trưởng ấn tượng 29,5% về lượng và 31,9% về giá trị so với cùng kỳ năm 2023. Đặc biệt, xuất khẩu chè sang thị trường Trung Quốc đã tăng vọt, minh chứng rõ nét cho sự ưa chuộng của người tiêu dùng Trung Quốc đối với sản phẩm chè Việt Nam.
Cụ thể, trong tháng 9/2024, xuất khẩu chè sang Trung Quốc tăng mạnh 245,6% về lượng và 108,8% về giá trị so với cùng kỳ năm 2023, đạt 10,47 nghìn tấn, trị giá 14,94 triệu USD. Đáng chú ý hơn, trong 8 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã vượt qua nhiều đối thủ nặng ký như Sri Lanka, Ấn Độ, Myanmar... để vươn lên dẫn đầu trong số các thị trường cung cấp chè cho Trung Quốc, chiếm 24,1% tổng lượng chè nhập khẩu vào quốc gia này.
Cơ hội rộng mở từ thị trường tỷ dân
Sự tăng trưởng mạnh mẽ của xuất khẩu chè sang Trung Quốc một phần nhờ vào nhu cầu tiêu thụ chè ngày càng tăng cao tại quốc gia này. Trung Quốc là quê hương của trà đạo, nơi văn hóa thưởng trà đã ăn sâu vào đời sống của người dân từ hàng ngàn năm nay. Với dân số đông đảo và nền kinh tế phát triển, Trung Quốc trở thành thị trường tiêu thụ chè khổng lồ, thu hút sự quan tâm của các nhà sản xuất chè trên toàn thế giới.
Mặc dù Trung Quốc là quốc gia sản xuất chè lớn nhất thế giới, nhưng do điều kiện tự nhiên, thổ nhưỡng và năng suất cây trồng, quốc gia này vẫn phải nhập khẩu một lượng lớn chè để đáp ứng nhu cầu trong nước. Đây chính là cơ hội vàng cho ngành chè Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu, chinh phục thị trường tỷ dân đầy tiềm năng.
Thách thức cạnh tranh về giá trị và chất lượng
Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, ngành chè Việt Nam cũng phải đối mặt với không ít thách thức. Mặc dù dẫn đầu về sản lượng, nhưng xét về giá trị, Việt Nam chỉ đứng thứ 2 trong số các nhà cung cấp chè cho Trung Quốc, chiếm 12,1% tỷ trọng, thấp hơn nhiều so với mức 39,6% của Sri Lanka. Điều này cho thấy, chè Việt Nam vẫn chủ yếu được xuất khẩu dưới dạng thô, chưa qua chế biến sâu, dẫn đến giá trị kinh tế chưa cao.
Để cạnh tranh hiệu quả trên thị trường quốc tế, ngành chè Việt Nam cần tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa chủng loại, chú trọng phát triển các sản phẩm chè chế biến sâu, có giá trị gia tăng cao. Đồng thời, cần đẩy mạnh xây dựng thương hiệu chè Việt Nam, quảng bá sản phẩm đến người tiêu dùng quốc tế, khẳng định vị thế và uy tín của chè Việt trên trường quốc tế.
Những nỗ lực nâng tầm thương hiệu chè Việt
Nhận thức được tầm quan trọng của việc nâng cao giá trị và chất lượng sản phẩm, ngành chè Việt Nam đã và đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp đồng bộ. Các vùng chè trọng điểm đã tập trung áp dụng quy trình sản xuất sạch, an toàn, hướng đến sản xuất chè hữu cơ, chè đặc sản. Nhiều doanh nghiệp chè đã đầu tư công nghệ hiện đại, nâng cao năng lực chế biến, cho ra đời những sản phẩm chè chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng khắt khe của thị trường.
Bên cạnh đó, việc xây dựng thương hiệu chè Việt Nam cũng được chú trọng. Các chương trình quảng bá, xúc tiến thương mại được triển khai mạnh mẽ, đưa hình ảnh chè Việt đến gần hơn với người tiêu dùng trong nước và quốc tế. Thương hiệu chè RA, với định hướng phát triển bền vững, đã góp phần nâng tầm giá trị cho chè Việt, khẳng định vị thế của ngành chè trên trường quốc tế.
Việc Việt Nam vươn lên dẫn đầu xuất khẩu chè sang Trung Quốc là một bước tiến đáng ghi nhận, mở ra cơ hội lớn cho sự phát triển của ngành chè. Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả tiềm năng này, ngành chè Việt Nam cần tiếp tục nỗ lực nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa chủng loại, đẩy mạnh xây dựng thương hiệu, khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế.
Con đường chinh phục thị trường tỷ dân còn nhiều thử thách, nhưng với sự đoàn kết, nỗ lực của toàn ngành, cùng với sự hỗ trợ của Chính phủ, tin rằng ngành chè Việt Nam sẽ tiếp tục gặt hái nhiều thành công, đưa hương vị chè Việt lan tỏa khắp thế giới.
Bảo An