Quả óc chó, là một loại trái cây thuộc họ Bách đậu (Fabaceae) và thuộc chi Lecythis. Quả có vỏ cứng, bên trong chứa nhiều hạt và có hình dạng giống như đầu của con chó, vì vậy nó còn được gọi là ó chó. Quả óc chó có một lịch sử dày đặc trong văn hóa và sinh thái học của các vùng nhiệt đới ở Nam Mỹ. Quả óc chó từ lâu đã được các dân tộc bản địa sử dụng như một nguồn dinh dưỡng quan trọng. Nó không chỉ được sử dụng trong ẩm thực địa phương, mà còn có ứng dụng trong các nghiên cứu gen di truyền và bảo tồn đa dạng sinh học.
Khám phá của các nhà thám hiểm châu Âu vào thế kỷ 16 đã giới thiệu cây óc chó vào thế giới phương Tây, nơi nó được biết đến với giá trị sinh học và kinh tế đáng chú ý. Hiện nay, quả óc chó tiếp tục thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp với tiềm năng trong lĩnh vực thực phẩm chức năng và y tế. Dưới đây là 10 lợi ích của quả óc chó đã được chứng minh bởi các nghiên cứu khoa học.
Quả óc chó là nguồn dinh dưỡng tốt từ thực vật. Ảnh minh họa
1. Có thể giúp hạ huyết áp
Một số nghiên cứu cho thấy rằng ăn các loại hạt, bao gồm cả quả óc chó hàng ngày như một phần của chế độ ăn có lợi cho tim có thể giúp cải thiện huyết áp. Các tác giả của một đánh giá nghiên cứu năm 2019 đã xem xét tác động của chế độ ăn Địa Trung Hải thường tiêu thụ quả óc chó và các loại hạt khác kết luận rằng tuân theo chế độ ăn Địa Trung Hải có thể giúp giảm huyết áp ở một số người.
Điều này cho thấy các loại hạt góp phần cải thiện một chút lợi ích về huyết áp của chế độ ăn uống lành mạnh cho tim. Ngay cả những khác biệt nhỏ về huyết áp cũng được cho là có tác động lớn đến nguy cơ mắc bệnh tim.
2. Nguồn omega-3 siêu thực vật
Theo Viện Y học, quả óc chó chứa hàm lượng acid béo omega-3, gọi là acid alpha-linolenic (ALA), cao hơn đáng kể so với bất kỳ loại hạt nào khác, cung cấp khoảng 2,5 g ALA trong mỗi khẩu phần khoảng 30 g. ALA là một loại chất béo omega-3 thiết yếu từ thực vật. Việc hấp thụ đầy đủ ALA được khuyến nghị là 1,6 g mỗi ngày đối với nam giới và 1,1 g mỗi ngày đối với nữ giới. Bổ sung ALA vào chế độ ăn uống có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như bệnh tim và rối loạn nhịp tim.
3. Có thể giảm viêm
Một số hợp chất thực vật và dinh dưỡng có trong quả óc chó có thể giúp giảm viêm, một nguyên nhân chính gây ra nhiều tình trạng bệnh mạn tính. Viêm thường do stress oxy hóa gây ra, là căn nguyên của nhiều bệnh như bệnh tim, đái tháo đường type 2, Alzheimer, và ung thư. Các polyphenol trong quả óc chó có khả năng chống lại stress oxy hóa và viêm nhiễm. Một nhóm polyphenol nhỏ gọi là ellagitannin đặc biệt có thể tham gia vào quá trình này. Vi khuẩn có lợi trong ruột chuyển đổi ellagitannin thành các hợp chất gọi là urolithin, đã được chứng minh là có tác dụng bảo vệ chống lại viêm. Ngoài ra, ALA (acid alpha-linolenic), chất béo omega-3, magie và acid amin arginine trong quả óc chó cũng có thể giúp giảm chứng viêm.
4. Quả óc chó giàu chất chống oxy hóa
Năm 2022, một nghiên cứu trên những người trưởng thành khỏe mạnh trên 60 tuổi đã chỉ ra rằng thường xuyên ăn quả óc chó có thể giảm mức cholesterol LDL (có hại). Hiệu quả này được cho là do quả óc chó có hoạt tính chống oxy hóa cao hơn bất kỳ loại hạt thông thường nào khác, nhờ vào vitamin E, melatonin và các hợp chất thực vật gọi là polyphenol.
5. Có thể giúp quản lý và giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường
Các nghiên cứu quan sát cho thấy rằng quả óc chó có thể liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường type 2 thông qua việc giúp kiểm soát cân nặng. Việc duy trì cân nặng ở mức hợp lý là quan trọng để giảm nguy cơ bệnh đái tháo đường và duy trì mức đường trong máu ổn định. Ăn quả óc chó có thể đóng vai trò điều chỉnh mức đường trong máu.
Trong một nghiên cứu nhỏ vào năm 2016, 100 người mắc bệnh đái tháo đường type 2 đã được cho uống 1 thìa dầu óc chó ép lạnh mỗi ngày trong 3 tháng, song song với việc duy trì thuốc điều trị đái tháo đường và chế độ ăn uống cân bằng. Kết quả cho thấy, nhóm này đã có sự giảm 8% lượng đường trong máu khi đói và giảm khoảng 8% chỉ số huyết sắc tố A1C (lượng đường trung bình trong máu trong 3 tháng). Ngược lại, nhóm đối chứng không có sự cải thiện đáng kể về chỉ số A1C hoặc lượng đường trong máu khi đói. Cả hai nhóm đều không có sự thay đổi đáng kể về cân nặng.
6. Hỗ trợ quá trình lão hóa khỏe mạnh
Trong một quan sát khoa học với hơn 50.000 phụ nữ trong 18 năm, các nhà khoa học phát hiện ra rằng những người có chế độ ăn uống lành mạnh nhất có nguy cơ suy giảm thể chất thấp hơn những người khác 13%. Quả óc chó là một trong những thực phẩm có đóng góp lớn nhất cho chế độ ăn uống lành mạnh. Mặc dù có lượng calo tương đối cao nhưng quả óc chó chứa nhiều vitamin, khoáng chất, chất xơ, chất béo và các hợp chất thực vật thiết yếu có thể giúp hỗ trợ hoạt động thể chất tốt khi bạn già đi.
7. Hỗ trợ chức năng não tốt
Các chất dinh dưỡng và chất chống oxy hóa trong quả óc chó có thể giúp giảm căng thẳng oxy hóa, giảm viêm bằng cách giảm các gốc tự do.
Một nghiên cứu năm 2016 trên chuột gợi ý rằng chiết xuất quả óc chó giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh Parkinson. Ngoài ra, một nghiên cứu năm 2019 ở người cho thấy những người bị trầm cảm cho thấy sự cải thiện các triệu chứng nếu các loại hạt, bao gồm cả quả óc chó, là một phần trong chế độ ăn uống của họ. Tuy nhiên, vẫn cần có nhiều nghiên cứu hơn về tác động của quả óc chó lên chức năng não ở người trước khi các nhà nghiên cứu có thể đưa ra kết luận chắc chắn.
8. Thúc đẩy đường ruột khỏe mạnh
Trong một nghiên cứu năm 2018, 194 người lớn khỏe mạnh đã tham gia ăn khoảng 43 g quả óc chó mỗi ngày trong 8 tuần. Kết quả của nghiên cứu cho thấy rằng vào cuối giai đoạn nghiên cứu, có sự gia tăng đáng kể trong số lượng vi khuẩn có lợi so với thời điểm trước khi họ bắt đầu ăn quả óc chó. Đặc biệt, nghiên cứu cho thấy có sự gia tăng của vi khuẩn sản xuất butyrate, một chất béo nuôi dưỡng đường ruột và có lợi cho sức khỏe đường ruột.
Nghiên cứu này cho thấy rằng việc nuôi dưỡng các vi khuẩn có lợi trong ruột có thể giúp cải thiện sức khỏe đường ruột và tổng thể của cơ thể. Một hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ béo phì, bệnh tim và ung thư. Chế độ ăn có tác động đáng kể đến hình thành hệ vi sinh vật trong ruột, và việc ăn quả óc chó có thể là một phương pháp hỗ trợ sức khỏe hệ vi sinh vật và đường ruột.
9. Có thể giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư
Quả óc chó chứa nhiều polyphenol, đặc biệt là ellagitannin, mà một số vi khuẩn đường ruột có thể chuyển đổi thành urolithin, một hợp chất có tính chất chống viêm trong ruột. Những chất này không chỉ giúp bảo vệ chống ung thư đại trực tràng và một số bệnh ung thư khác nhờ tính chất chống viêm của chúng.
Ngoài ra, urolithin cũng có khả năng ảnh hưởng đến các thụ thể hormone trong cơ thể giống như hormone, có thể giúp ngăn chặn các bệnh ung thư liên quan đến hormone, đặc biệt là ung thư vú và tuyến tiền liệt. Một số nghiên cứu trên động vật và con người cho thấy rằng việc ăn quả óc chó có thể giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư như ung thư vú, tuyến tiền liệt và đại trực tràng. Tuy nhiên, cần thêm nhiều nghiên cứu trên con người để xác định rõ hơn tác động của việc ăn quả óc chó đối với các bệnh ung thư này.
10. Cải thiện lượng mỡ trong máu
Thường xuyên ăn quả óc chó đã được chứng minh là có tác dụng giảm mức cholesterol. Trong một nghiên cứu năm 2017 ở người trưởng thành khỏe mạnh, ăn 43 g quả óc chó mỗi ngày trong 8 tuần giúp giảm 5% lượng cholesterol toàn phần, cholesterol LDL và chất béo trung tính so với việc không ăn quả óc chó.
Những người ăn quả óc chó cũng giảm gần 6% lượng apolipoprotein B, đây là một chỉ số cho thấy có bao nhiêu hạt LDL trong máu. Apolipoprotein B tăng cao là yếu tố nguy cơ chính gây ra bệnh tim.