Mua nhà không phù hợp với khả năng tài chính
Nhiều bạn trẻ thường mắc phải sai lầm nghiêm trọng khi mua căn nhà vượt quá khả năng chi trả của mình. Họ bị cuốn theo cảm xúc khi nhìn thấy những căn nhà đẹp, hiện đại và nghĩ rằng mình có thể "cố gắng" để trả góp. Thực tế cho thấy, khi khoản trả góp hàng tháng chiếm quá 30-40% thu nhập, cuộc sống sẽ trở nên căng thẳng và thiếu hụt.
Một cặp vợ chồng trẻ ở Hà Nội đã chia sẻ rằng họ mua căn chung cư 3 tỷ đồng khi thu nhập kết hợp chỉ 25 triệu/tháng. Sau khi trả góp 15 triệu mỗi tháng, họ hầu như không còn tiền dư để trang trải các chi phí phát sinh, không thể tích lũy và luôn trong tình trạng căng thẳng về tài chính. Nhiều người trong hoàn cảnh tương tự đã phải bán lại nhà sau vài năm, chấp nhận lỗ vốn do phí giao dịch và giá thị trường không như kỳ vọng.
10 sai lầm thường gặp khi mua nhà khiến người trẻ trả giá đắt.
Bỏ qua việc kiểm tra pháp lý kỹ lưỡng
Sai lầm về pháp lý là một trong những vấn đề đau đầu nhất mà người mua nhà có thể gặp phải. Nhiều bạn trẻ, vì thiếu kinh nghiệm hoặc quá tin tưởng vào lời nói của chủ nhà và môi giới, đã không kiểm tra kỹ các giấy tờ pháp lý. Họ không xác minh xem sổ đỏ có bị thế chấp ngân hàng hay không, căn nhà có đang trong tranh chấp hay không, hoặc người bán có thực sự là chủ sở hữu hợp pháp hay không.
Có trường hợp người mua đã đặt cọc và chuyển tiền mà không biết căn nhà đang bị ngân hàng phong tỏa do chủ cũ nợ nần. Khi phát hiện ra vấn đề, họ mất cả tiền cọc lẫn cơ hội mua nhà, trong khi phải tốn thời gian và chi phí để giải quyết pháp lý. Đặc biệt với những căn nhà đất ở nông thôn hoặc nhà riêng cũ trong ngõ nhỏ, rủi ro pháp lý càng cao hơn do lịch sử sở hữu phức tạp.
Chọn vị trí không phù hợp với nhu cầu thực tế
Vị trí là yếu tố quyết định giá trị bất động sản, nhưng nhiều người trẻ lại chọn nhà ở những khu vực xa xôi chỉ vì giá rẻ hơn. Họ nghĩ rằng mình có thể chấp nhận đi làm xa một chút để đổi lấy không gian sống rộng rãi hơn. Nhưng thực tế, chi phí và thời gian đi lại hàng ngày nhanh chóng trở thành gánh nặng cả về kinh tế lẫn tinh thần.
Một chàng trai trẻ đã mua căn chung cư ở ngoại thành, cách công ty 25 km, chỉ vì giá thấp hơn 20% so với khu vực gần văn phòng. Sau một năm, anh nhận ra mình mất 3-4 tiếng mỗi ngày trên đường, tốn thêm 3-4 triệu tiền xăng và vé xe hàng tháng, đồng thời sức khỏe và tinh thần xuống dốc do mệt mỏi. Cuối cùng anh phải bán lại với giá thấp hơn vì căn hộ ở vị trí đó khó cho thuê và khó bán.
Không tính toán chi phí phát sinh và bảo trì
Rất nhiều người mua nhà lần đầu chỉ tập trung vào giá mua và khoản vay, mà quên mất rằng việc sở hữu một căn nhà đi kèm với hàng loạt chi phí khác. Chi phí bảo trì, sửa chữa, phí quản lý chung cư, thuế, bảo hiểm và các khoản phí dịch vụ có thể lên đến hàng chục triệu đồng mỗi năm.
Đối với chung cư, phí quản lý thường dao động từ 10.000-20.000 đồng/m2/tháng, chưa kể tiền điện nước, internet và các dịch vụ khác. Với nhà riêng, chi phí bảo trì có thể còn cao hơn vì mọi thứ đều phải tự túc. Một gia đình trẻ ở TP.HCM đã phải vay thêm tiền vì không dự tính được chi phí sửa chữa hệ thống điện nước trong căn nhà cũ họ mua, tốn thêm gần 100 triệu đồng sau nửa năm nhập trú.
Quyết định quá vội vàng vì áp lực thị trường
Thị trường bất động sản thường tạo ra cảm giác cấp bách, khiến người mua cảm thấy nếu không nhanh tay thì sẽ bỏ lỡ cơ hội. Các chủ nhà và môi giới thường tận dụng tâm lý này, nói rằng "có người khác đang xem nhà" hoặc "giá sẽ tăng tuần sau". Nhiều bạn trẻ đã ra quyết định mua nhà chỉ sau một hai lần xem, không dành thời gian để suy nghĩ kỹ hay so sánh các lựa chọn khác.
Kết quả là họ phát hiện ra những khuyết điểm nghiêm trọng sau khi đã ký hợp đồng: nhà bị thấm nước khi mưa to, âm thanh cách âm kém, hàng xóm ồn ào, hoặc khu vực không an ninh như họ nghĩ. Một số người còn mua phải nhà ở dự án có tranh chấp pháp lý hoặc chủ đầu tư có vấn đề về tài chính, khiến việc bàn giao sổ hồng bị kéo dài hàng năm trời.
Tin tưởng hoàn toàn vào hình ảnh quảng cáo
Các hình ảnh quảng cáo bất động sản, đặc biệt là dự án mới, thường được chỉnh sửa đẹp mắt với góc chụp thuận lợi, ánh sáng lý tưởng và đồ nội thất cao cấp. Nhiều người trẻ bị thu hút bởi những bức ảnh này và hình dung cuộc sống tương lai thật tuyệt vời, mà không thực tế đánh giá căn nhà trong điều kiện thật.
Khi nhận nhà thực tế, họ thất vọng vì căn hộ nhỏ hơn nhiều so với hình ảnh, chất lượng hoàn thiện kém, view nhìn ra không đẹp như quảng cáo, hoặc tiện ích hứa hẹn chưa được xây dựng. Có trường hợp mua nhà từ sa bàn và phối cảnh đẹp lung linh, nhưng khi dự án hoàn thành lại hoàn toàn khác biệt, thậm chí một số tiện ích không được xây dựng do chủ đầu tư gặp khó khăn tài chính.
Bỏ qua việc khảo sát khu vực xung quanh
Một căn nhà có thể đẹp và giá cả hợp lý, nhưng nếu khu vực xung quanh có vấn đề thì cuộc sống sẽ rất khó khăn. Nhiều người trẻ chỉ xem nhà vào ban ngày trong tuần, không biết rằng khu vực đó vào buổi tối hoặc cuối tuần lại rất ồn ào, hoặc giao thông vào giờ cao điểm tắc nghẽn nghiêm trọng.
Một cặp vợ chồng trẻ mua nhà gần một khu công nghiệp, không ngờ mỗi sáng sớm và chiều tối đường phố chật kín xe máy của công nhân, gây ồn ào và không khí ô nhiễm. Họ cũng không biết gần đó có quán bar hoạt động đến nửa đêm, khiến việc nghỉ ngơi trở nên khó khăn. Việc bán lại căn nhà này sau đó cũng gặp nhiều khó khăn vì những vấn đề môi trường xung quanh.
Không có kế hoạch dự phòng tài chính
Cuộc sống luôn có những biến động không lường trước được: mất việc, ốm đau, chi phí khẩn cấp cho gia đình, hoặc các khoản chi bất ngờ khác. Nhiều bạn trẻ đã dồn hết tiền tiết kiệm vào việc mua nhà, không còn quỹ dự phòng nào. Khi gặp khó khăn tài chính, họ không thể trả góp đúng hạn, bị phạt lãi suất cao, hoặc thậm chí ngân hàng thu hồi tài sản.
Các chuyên gia tài chính khuyên rằng nên duy trì một quỹ khẩn cấp tương đương 6-12 tháng chi tiêu sinh hoạt trước khi quyết định mua nhà. Tuy nhiên, nhiều người trong sự háo hức sở hữu nhà riêng đã bỏ qua lời khuyên này. Khi đại dịch COVID-19 xảy ra, không ít người mua nhà đã phải bán tháo tài sản với giá thấp hoặc chấp nhận nợ nần vì không có tiền dự phòng để vượt qua giai đoạn khó khăn.
Không tham khảo ý kiến chuyên gia
Mua nhà là một giao dịch phức tạp liên quan đến nhiều khía cạnh: pháp lý, kỹ thuật xây dựng, tài chính, và thị trường. Tuy nhiên, nhiều người trẻ muốn tự mình giải quyết mọi thứ để tiết kiệm chi phí, không thuê luật sư kiểm tra hợp đồng, không nhờ kỹ sư xây dựng kiểm tra chất lượng công trình, hoặc không tham khảo chuyên gia tài chính về khoản vay.
Kết quả là họ có thể ký vào những điều khoản bất lợi trong hợp đồng, mua phải nhà có vấn đề về kết cấu, hoặc chọn gói vay không phù hợp với lãi suất cao hơn. Chi phí thuê chuyên gia tư vấn thường chỉ vài triệu đồng, nhưng có thể giúp tránh được những thiệt hại hàng trăm triệu sau này. Một người mua nhà đã chia sẻ rằng anh tiếc vì không thuê luật sư kiểm tra, dẫn đến mất 6 tháng và 20 triệu đồng để giải quyết tranh chấp về ranh giới đất với hàng xóm.
Mua nhà chỉ để đầu tư mà không có kiến thức
Xu hướng đầu tư bất động sản để sinh lời đã thúc đẩy nhiều người trẻ mua nhà không phải để ở mà để "đầu cơ" kiếm lời. Họ nghe theo lời khuyên của bạn bè, đọc các bài viết trên mạng về những câu chuyện làm giàu từ bất động sản, rồi vội vàng rót tiền vào mà không có kiến thức và kinh nghiệm thực sự về thị trường.
Thực tế thị trường bất động sản có chu kỳ, không phải lúc nào cũng tăng giá. Nhiều người đã mua nhà vào đỉnh giá, rồi phải chờ đợi nhiều năm mà giá không tăng như kỳ vọng, thậm chí giảm. Trong khi đó, họ phải gánh chịu lãi suất vay, phí quản lý, và các chi phí khác mà không có nguồn thu từ việc cho thuê. Một số dự án mua để đầu tư còn nằm ở vị trí xa, thanh khoản kém, khiến việc bán lại trở nên rất khó khăn. Kết quả là tiền bị "đóng băng" trong bất động sản, gây ảnh hưởng đến kế hoạch tài chính và cuộc sống.
Mua nhà là hành trình dài cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng, kiến thức vững vàng và sự kiên nhẫn. Những sai lầm trên đây không chỉ khiến người trẻ mất tiền mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và kế hoạch tương lai. Hãy dành thời gian nghiên cứu, tham khảo ý kiến chuyên gia, và đưa ra quyết định dựa trên lý trí chứ không phải cảm xúc hay áp lực từ bên ngoài. Một căn nhà phù hợp không nhất thiết phải là căn nhà đẹp nhất hay rẻ nhất, mà là căn nhà phù hợp với khả năng tài chính và nhu cầu thực tế của bạn.
Hoàng Nguyễn