Trà được cho là thức uống phổ biến thứ hai trên thế giới, chỉ đứng sau nước lọc. Số liệu thống kê do Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên hợp quốc (FAO) tổng hợp chia sẻ rằng mức tiêu thụ chè đen trên thế giới tăng 3,5% trong thập kỷ qua và đạt mức khổng lồ 6,4 triệu tấn vào năm 2021.
Theo một báo cáo nghiên cứu từ Expert Market Research, thị trường chè toàn cầu trị giá 49,7 tỷ USD vào năm 2022. Công ty nghiên cứu tin rằng ngành công nghiệp đang được thúc đẩy bởi xu hướng đồ uống tốt cho sức khỏe và đồ uống pha sẵn. Ngoài ra, tốc độ tăng trưởng gộp hàng năm (CAGR) của Expert Market Research đối với thị trường chè ở mức 6,2% từ năm 2023 đến năm 2028, với giá trị ước tính là 71 tỷ USD vào cuối giai đoạn dự báo.
Giống như các ngành công nghiệp khác, sản xuất chè, mặc dù là một trong những lĩnh vực lâu đời nhất trong lịch sử loài người, nhưng cũng đang sử dụng các công nghệ tiên tiến. Một trong những lĩnh vực như vậy là thay đổi thành phần hóa học của lá trà để tạo ra hương vị và mùi thơm mới. Thông thường, chè được sản xuất ở những vùng có trình độ phát triển con người và tiến bộ công nghệ thấp, sau đó mở ra khả năng cải thiện hiệu suất sản xuất thông qua ứng dụng công nghệ. Ứng dụng này đã mang lại kết quả khả quan. Ví dụ, việc tin học hóa quy trình thu hái chè tại các trung tâm thu mua ở Kenya đã dẫn đến giảmtrong chi phí hoạt động. Một ví dụ khác về công nghệ hỗ trợ các công ty chè, đặc biệt là trong đại dịch vi-rút corona, là sự hợp tác giữa Tập đoàn Microsoft (NASDAQ: MSFT) và các nhà máy chè ở Sri Lanka.
Khi đại dịch làm gián đoạn các cuộc đấu giá trà trực tiếp, một đối tác của Microsoft đã hợp tác với Hội đồng Trà Sri Lanka để tạo ra một nền tảng đấu giá trực tuyến. Nền tảng này được cung cấp bởi bộ phận Điện toán đám mây Azure của Microsoft và vào năm 2021, nó đã cho phép các công ty chè Sri Lanka bán một lượng chè khổng lồ 278 triệu kg để tạo ra 1,2 tỷ đô la thu nhập ngoại hối. Về lâu dài, nền tảng Đấu giá điện tử nhằm mục đích có thể bán 5 lô mỗi phút, trong thời gian đấu giá là một ngày.
Bên cạnh đó, sản xuất chè của Trung Quốc đã phát triển theo thời gian và từ việc chỉ sử dụng bánh xe nước để nghiền, nó đã phát triển thành các nhà máy chế biến quy mô lớn sử dụngđiện khí hóa, tuần tự hóa, tự động hóa và máy móc. Hiện tại, các công ty chè Trung Quốc sử dụng camera để giám sát các cánh đồng chè của họ, trạm thời tiết để hiểu môi trường, các tấm pin mặt trời để sạc các mảng ánh sáng xanh được bật vào ban đêm để xua đuổi côn trùng và tia hồng ngoại để kiểm soát chất lượng và giảm tạp chất.
Sau đây là danh sách 12 quốc gia xuất khẩu trà lớn nhất được tổng hợp từ dữ liệu của Tổ chức Thương mại Thế giới và Liên Hợp Quốc.
12. Đài Loan
Xuất khẩu chè năm 2021: 113 triệu USD
Đài Loan đã xuất khẩu 113 triệu đô la chè vào năm 2021, tương đương 8.969 tấn. Một trong những công ty chè lớn của Đài Loan là Tập đoàn Chè Đài Loan (TPE:2913.TW). Công ty được thành lập vào năm 1899 và trồng chè trên các trang trại chè hữu cơ của riêng mình, công ty tuyên bố rằng họ không sử dụng bất kỳ quy trình hoặc sản phẩm nhân tạo nào để sản xuất chè.
11. Liên Bang Nga
Xuất khẩu chè năm 2021: 115 triệu USD
Một sự thật ít được biết về nước Nga là trà là một phần trung tâm trong văn hóa của nước này, mặc dù đồ uống này có truyền thống gắn liền với Trung Quốc. Trà cũng từ Trung Quốc đến Nga, và trà Nga khác biệt nhờ hương vị khói do những ngọn lửa khói của đoàn lữ hành được thắp lên bởi những thương nhân vận chuyển trà đến đất nước này trong những ngày xưa.
10. Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland
Xuất khẩu chè năm 2021: 135 triệu USD
Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, hay đơn giản là Vương quốc Anh, là một quốc gia châu Âu thịnh vượng được cho là đã phổ biến trà ở thế giới phương Tây. Trà được coi là thức uống quốc gia của Anh, và trà ở Anh và Ireland thường được pha với sữa. Trà xanh lần đầu tiên được giới thiệu ở nước này vào những năm 1600, với các đặc tính chữa bệnh được quảng cáo trong quá trình tiếp thị. Công ty Unilever PLC của Anh (NYSE:UL) là một trong những công ty chè lớn nhất thế giới trước khi bán mảng kinh doanh chè của mình.
9. Nhật Bản
Xuất khẩu chè năm 2021: 189 triệu USD
Trà có từ thế kỷ thứ 8 ở Nhật Bản, và ban đầu là thức uống của tầng lớp tôn giáo. Có một số loại trà khác nhau được tiêu thụ ở Nhật Bản. Loại trà phổ biến nhất của Nhật Bản là Matcha, được sản xuất trong bóng tối để có màu sắc và hương vị riêng biệt. Các loại khác là Sencha, Sobacha và Genmaicha. Một số công ty chè lớn nhất của Nhật Bản là Ito En, Ltd. (TYO:2593.T), Harada Tea Processing Co., Ltd., và Fukujuen CO.,LTD.
8. Việt Nam
Xuất khẩu chè năm 2021: 204 triệu USD
Việt Nam có nhiều loại trà khác nhau, bao gồm trà xanh, trà lài, trà nụ, trà atisô, trà sen. Trong số này, trà sen là một đặc sản của Việt Nam và được sản xuất bằng cách đặt những lá trà xanh bên trong hoa sen để có mùi thơm đặc trưng. Một số công ty chè lớn của Việt Nam là Công ty cổ phần chè Lâm Đồng và Tổng công ty chè Việt Nam (Vinatea). Sự đa dạng của các loại chè khác nhau này cũng khiến Việt Nam trở thành một trong những nước xuất khẩu chè lớn nhất hiện nay.
7. Đức
Xuất khẩu chè năm 2021: 242 triệu USD
Trà là một trong những đồ uống phổ biến tại Đức, bên cạnh cà phê. Trà là món quà Giáng sinh phổ biến ở Đức, và một số loại phổ biến ở nước này là trà đen (Schwarztee), trà hoa quả (Fruchttee) và hoa cúc La Mã (Kamillentee).
6. Ba Lan
Xuất khẩu chè năm 2021: 262 triệu USD
Người Ba Lan uống ít nhất nửa kg trà trên đầu người hàng năm và có một số loại đồ uống khác nhau có mặt trong nước. Trà ban đầu được phổ biến ở Ba Lan vì lợi ích sức khỏe. Trái ngược với người Anh phục vụ trà với sữa, loại trà phổ biến nhất ở nước này là Herbata, thường được phục vụ với chanh và đường. Một số thương hiệu chè toàn cầu như Twinings và Teekane có nhà máy ở Ba Lan và quốc gia này cũng là một trong những nhà xuất khẩu chè lớn nhất thế giới.
5. Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất
Xuất khẩu chè năm 2021: 338 triệu USD
Trái ngược với các quốc gia châu Âu có các biến thể trà được bản địa hóa, trà ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất chỉ đơn giản là trà đen hoặc trà xanh. Ở Dubai, một loại trà gọi là karak chai là một trong những loại phổ biến hơn, với 'karak' dùng để chỉ một loại trà đậm hơn với ít sữa hơn và hiệu lực cao hơn.
4. Ấn Độ
Xuất khẩu chè năm 2021: 687 triệu USD
Ấn Độ là một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới và cũng là một trong những nước tiêu thụ chè lớn nhất. Đương nhiên, điều này cũng giúp nước này có ngành chè phát triển mạnh, ngành đã xuất khẩu đồ uống trị giá 687 triệu USD vào năm 2021, tương đương 197.239 tấn. Đương nhiên, ngành công nghiệp sôi động này cũng mang đến cho Ấn Độ những loại trà độc quyền của riêng mình. Một số thương hiệu chè phổ biến nhất của Ấn Độ được đặt tên theo các vùng mà chúng được trồng, chẳng hạn như Assam và Darjeeling. Trên thực tế, những người trồng chè ở Assam có múi giờ riêng của họ, được gọi là Giờ Vườn Chè, sớm hơn một giờ so với Giờ chuẩn Ấn Độ!
3. Kenya
Xuất khẩu chè năm 2021: 1,1 tỷ USD
Cộng hòa Kenya là một quốc gia châu Phi với GDP bình quân đầu người là 6.122 USD. Chè là một trong những nguồn thu ngoại tệ quan trọng nhất của đất nước, vì thường chiếm tới 1/5 xuất khẩu của Kenya. Đến cuối năm 2021, Kenya đã xuất khẩu chè trị giá 1,1 tỷ USD, tương ứng với 556.552 tấn. Loại trà Kenya được sản xuất rộng rãi nhất là Pekoe Fanning 1, và các biến thể khác là Broken Pekoe 1 và Pekoe Dust. .
2. Sri Lanka
Xuất khẩu chè năm 2021: 1,3 tỷ USD
Sri Lanka, là một quốc gia châu Á nổi tiếng với ngành công nghiệp trà sôi động. Chè là một phần quan trọng trong xuất khẩu của Sri Lanka, gần đây đã trở nên quan trọng hơn do cuộc khủng hoảng ngoại hối ở nước này. Khí hậu Sri Lanka phù hợp với việc sản xuất chè và thương hiệu chè lớn nhất của Sri Lanka là Trà Ceylon. Trà Ceylon thuộc sở hữu của hội đồng trà Sri Lanka và cũng được cho là di sản quốc gia.
1. Trung Quốc
Xuất khẩu chè năm 2021: 2,2 tỷ USD
Nnhiều loại trà được tiêu thụ ở Trung Quốc, bao gồm trà đen, trà xanh, trà Phổ Nhĩ, trà Ô long, trà trắng, trà vàng và trà lài. Trung Quốc đã xuất khẩu 2,2 tỷ đô la chè vào năm 2021 và một số thương hiệu hàng đầu là Tieguanyin, The Long Jing và Baihao Yinzhen.
Bảo Anh