Bản đồ Trà Việt Nam - Nơi lưu giữ bản sắc văn hóa dân tộc
Với người Việt, uống chén trà tươi là chạm vào hương vị thuần khiết nhất của tự nhiên, của bàn tay tổ tiên trên những lá trà nguyên thủy; là buông thư để trở về với bản thể ban sơ của tồn tại, nghe hồn mình lắng trong hồn dân tộc bao đời. Chính những giá trị tinh thần cao quý này đã giúp văn hóa trà Việt âm thầm mà bền bỉ, sống mãi với thời gian; dẫu cho bao thăng trầm, biến thiên vẫn không ngừng phát triển và tạo cho mình một chỗ đứng riêng trên bản đồ trà thế giới. Người Việt ngày nay đã, đang và sẽ còn đem chén trà đi khắp năm châu bốn bể, mang hình ảnh của một xứ sở yêu chuộng cái đẹp bình dị, thuần khiết và đề cao những giá trị bình đẳng, tính dân chủ trong tiếp cận và phổ cập văn hóa đến với đông đảo bạn bè quốc tế, tái khẳng định vai trò và vị thế của mình trên bản đồ văn minh nhân loại. Trà Việt không chỉ có giá trị kinh tế, mà còn lưu giữ bản sắc văn hóa dân tộc, giữ vai trò quan trọng trong lễ tân và đối ngoại của quốc gia.
Mỗi loại trà Việt Nam đều gắn bó với các sự kiện lịch sử và văn hóa quan trọng của đất nước. Cây trà thể hiện lòng yêu nước và sự kiên cường của người Việt từ việc bảo vệ đất đai đến các thành tựu ngoại giao. "Ngồi xuống, nhấp một ngụm trà nước Việt rồi để trà kể cho bạn nghe về lòng yêu nước. Một ngụm trà Hà Giang gợi nhớ đến công sức giữ đất của ông cha; một ngụm trà Điện Biên khơi dậy niềm tự hào về chiến thắng lịch sử, một ngụm trà Đường Hoa đưa bạn về thời kỳ Hiệp Định Paris. Những chén trà nước Việt nối tiếp nhau không chỉ kể về những âm vang lịch sử hào hùng. Nếm từng ngụm trà, bạn cảm nhận được những gian khổ mà Bác cùng đồng bào phải trải qua trong Ngục Trung Nhật Ký. Mỗi ngày đều phải đối mặt với quyết định khó khăn giữa việc "rửa mặt hay pha trà" ở nơi lao tù khắc nghiệt. Chén trà không chỉ kể bạn nghe lịch sử của nước nhà mà còn giới thiệu nền văn hóa đa dạng của Việt Nam từ miền trà Tuyết chỗ Tà Xùa đến trà Mã Dọ Phú Yên đều phản ánh sự kỳ diệu của thiên nhiên và con người".
Cây trà cũng yêu nước Việt như người Việt yêu nước. Bất cứ nơi nào người Việt đặt chân xuống, chỗ đó có cây trà mọc lên. Với khả năng thích nghi vượt trội, cây trà đã được người Việt sáng tạo ra hàng trăm phương pháp chế biến, từ những cách đơn sơ chân chất đến những kỹ thuật cao và phong phú. Đồng thời, các phương pháp thưởng thức trà cũng đa dạng, phản ánh sự sáng tạo và linh hoạt của con người Việt trong từng điều kiện cụ thể.
Cây trà giúp người Việt gìn giữ biên cương, cây trà làm đậm đà thêm văn hóa Việt và góp phần vào việc phát triển cộng đồng. Nó giúp chiếu sáng các buôn làng, đưa trẻ em đến gần hơn với con chữ, giảm thiểu các tệ nạn ở miền núi và tạo sinh kế cho bà con. Trong chén trà nước Việt của chúng ta hôm nay, có dáng hình của ông cha lao nhọc, cũng có đôi tay chúng ta tiếp nối vun vén cho non sông. Một chén trà nước Việt không chỉ chứa đựng niềm tự hào về con người mà còn là tinh hoa của đất trời và nước Việt.
Trà chủ Đoàn Thị Hiếu Thảo (ở giữa) cùng các trà nhân của mình đã hoàn thành việc tạo dựng Bản đồ Trà Việt Nam
Từ những ý tưởng ấy, Đây Là An Viên Trà do Trà chủ Đoàn Thị Hiếu Thảo sáng lập đã hoàn thành Bản đồ Trà Việt Nam với mục tiêu cung cấp cái nhìn toàn diện về các vùng trà ở nước ta. Thông qua Bản đồ, Quán mong muốn khơi dậy lòng yêu nước, tình yêu văn hóa trà Việt của người Việt. Nhìn vào Bản đồ, khách hàng có thể thấy các tỉnh thành ở Việt Nam có cây trà (Trà cổ thụ, trà hoang dã và trà trung du). Bên cạnh đó, phụ lục Bản đồ còn cung cấp hình ảnh thực tế của từng vùng trà mà Quán từng đi điền dã, khảo cứu trực tiếp hơn 13 năm qua, cũng như hình ảnh sưu tầm được người dân và truyền thông địa phương cung cấp. Những tư liệu ấy đảm bảo thể hiện trọn vẹn sự đa dạng trong ngành trà lẫn bề dày lịch sử của văn hóa Trà Việt.
Đây Là An Viên Trà vốn được biết đến là nơi nghỉ chân đặc biệt cho những người yêu thích trà đạo tại TP. Hồ Chí Minh. Nơi đây chuyên cung cấp các dòng trà sạch, chủ yếu là dòng trà Shan tuyết cổ thụ, trà cụ tử sa và sứ cao cấp. Với tiêu chí minh bạch nguồn gốc, trà sạch và ngon, quán đã mang đến cho khách hàng một trải nghiệm thưởng thức trọn vẹn. Tại đây, khách hàng có thể tận hưởng không gian thư thái bên những tách trà thơm ngào ngạt giúp người thưởng trà tìm thấy chốn bình yên giữa cuộc sống, đúng như phương châm “Trà là thức uống để quên đi thế giới ồn ào”.
Trà nhân Lê Chánh Can - người đã cùng Trà chủ Đoàn Thị Hiếu Thảo lên ý tưởng và tạo dựng Bản đồ chia sẻ: “Đây Là An Viên Trà thực hiện ý tưởng với mong muốn sưu tầm được trà tại tất cả các tỉnh thành của Việt Nam nhằm quảng bá và thúc đẩy thương mại gìn giữ làng nghề”. Ngành trà Việt Nam hiện tại đang phát triển theo dạng manh mún, cục bộ. Việc này dẫn đến một bộ phận làng nghề với nhiều tên tuổi của vùng trà truyền thống bị lụi tàn. Trước thực trạng ấy, những trà nhân của Đây Là An Viên Trà muốn khôi phục sự chú ý từ cộng đồng tới các làng nghề trà truyền thống. Theo anh Can, việc dựng Bản đồ Trà của Quán không tiến đến mục đích thương mại phổ quát thường thấy mà hướng tới theo dạng câu chuyện văn hóa để hỗ trợ làng nghề. Đặc biệt, có những sản phẩm trà đã được Quán tinh tuyển từ những vùng trà này để phục vụ khách thưởng thức.
“Song song với đó, Quán cũng đang triển khai các chương trình phát triển vùng trà để cho bà con tiếp tục giữ nghề truyền thống, giữ lại những làng nghề làm trà của Việt Nam và tạo nền tảng cho những ai quan tâm và muốn tìm hiểu nghiên cứu về trà Việt” Trà nhân Lê Chánh Can chia sẻ. Trên nền tảng ấy, Quán dự kiến phát triển Bản đồ Trà Việt trực tuyến khi người dùng chỉ cần một cú click sẽ truy cập được nội dung. Theo Quán, phiên bản này hứa hẹn sẽ là kênh thông tin trực quan để người yêu trà nghiên cứu về đặc trưng địa lý - hương vị - văn hóa bản sắc của vùng trà đó.
Là nơi chuyên cung cấp dòng trà Shan tuyết cổ thụ, anh Can tự hào rằng Quán gần như là một trong những người tiên phong làm về trà Shan tuyết cổ thụ ở Việt Nam trong giai đoạn 10 - 15 năm trở lại đây. Mỗi chuyến đi về vùng trà là một câu chuyện khác nhau. “Khu vực Đông - Tây Bắc với bạt ngàn cây trà Shan tuyết cổ thụ đã là điểm đến thường niên của Quán trong hơn 15 năm nay. Khoảng thời gian đầu đó, khi thị trường còn ít biết về trà Shan tuyết cổ thụ thì Quán đã khám phá và đưa rất nhiều vùng trà Shan tuyết cổ thụ về thành phố để giới thiệu. Ban đầu, đường đi vô cùng gian nan, phải vượt rừng với những con dốc cheo leo sẵn sàng nuốt chửng bất cứ ai đi ngang qua. Một số vùng do không thể đến trực tiếp nên phải dựa vào nhiều bên trung gian để nhờ bà con chụp lại mới có ảnh. Các chuyến đi khảo sát thường xuyên, đặc biệt tại khu vực Đông - Tây Bắc với các cây trà Shan tuyết cổ thụ cũng giúp Quán phát hiện nhiều vùng trà mới. Ví dụ, Phú Hội (Đồng Nai) với làng nghề sao tay truyền thống mang đậm văn hóa Nam Bộ với số lượng cây trà vô cùng ít ỏi”, anh Can bồi hồi khi nói về những khó khăn gặp phải khi đi sưu tầm tư liệu phục dựng để làm Bản Đồ Trà Việt.
Quán dự định tiếp tục mở rộng nội dung trên Bản đồ bằng cách thu thập thông tin về các vùng trà có dòng trà ngon trên khắp Việt Nam. Trong đó sẽ có những vùng trà rất đặc biệt mà ít người biết đến hoặc gần như biệt tích. Đây đều là những vùng trong suốt khoảng thời gian 5 - 6 năm qua, Quán sưu tập hình ảnh qua công tác điện giả. Tất cả đều vì mong muốn những vùng trà ấy sẽ được hồi sinh thông qua hình ảnh và đặt cột mốc rằng ở đó cây trà có tồn tại, văn hóa uống trà vẫn hiện hữu. Hiện tại, bản đồ Trà Việt Nam đang được trưng bày tại quán, khách hàng có thể đến thăm quan đồng thời thưởng thức trà tại không gian quán. Ngoài ra, những nhân lực tại “Đây là An Viên Trà” vẫn tiếp tục đi thực tế qua các vùng trà để góp phần phát triển vào không gian trà cho quý Trà Hữu đến đắm mình và du ngoạn qua những câu chuyện bất tận về trà Việt.
Câu chuyện của trà không chỉ dừng lại ở hương vị mà còn mở rộng ra lịch sử, văn hóa và tinh thần dân tộc tạo nên một bức tranh tổng thể về lòng yêu nước và sự phát triển của đất nước. Mỗi loại trà, mỗi phương pháp chế biến không chỉ phản ánh sự tinh hoa của người Việt mà còn chứa đựng giá trị văn hóa sâu sắc và những câu chuyện lịch sử hào hùng. Trà là một phần của đời sống hàng ngày và cũng là cầu nối giữa quá khứ với hiện tại, giữa những thế hệ và những vùng miền khác nhau của đất nước. Nó là biểu tượng sống động của sự gắn kết dân tộc, lòng yêu nước, đồng thời là minh chứng cho sự phát triển và hội nhập của nền văn hóa Việt Nam trong dòng chảy thời gian. Trong từng ngụm trà, người ta không chỉ cảm nhận được hương vị thanh tao mà còn cảm nhận được nhịp đập của trái tim dân tộc, truyền thống và sự bền bỉ của một nền văn hóa lâu đời.