Theo thông tin từ Thương vụ Việt Nam tại Pakistan và Đại sứ quán Việt Nam tại Pakistan, nguyên nhân chính của tình trạng ách tắc là do gián đoạn vận chuyển đường bộ giữa Pakistan và Afghanistan. Bên cạnh đó, Pakistan đang áp dụng các biện pháp kiểm soát mới đối với hàng hóa quá cảnh, trong khi phần lớn các lô chè Việt Nam được xuất khẩu sang Afghanistan thông qua trung chuyển tại cảng Karachi.
Việc gần 500 container chè xuất khẩu bị ách tắc có thể ảnh hưởng đến sinh kế của người trồng chè ở nước ta.
Đáng chú ý, tình trạng ùn ứ tại Cảng Karachi mang tính chất bất khả kháng và diễn ra trên diện rộng, không chỉ ảnh hưởng đến hàng hóa của Việt Nam mà còn tác động nghiêm trọng tới hoạt động xuất nhập khẩu, trung chuyển của chính Pakistan.
Việc ách tắc kéo dài đã khiến các doanh nghiệp xuất khẩu chè Việt Nam phải gánh chịu chi phí lưu container, lưu bãi lớn, đối mặt với nguy cơ suy giảm chất lượng hàng hóa. Điều này không chỉ gây áp lực lên dòng tiền, khả năng trả nợ ngân hàng của doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế của người trồng chè trong nước.
Nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp, Bộ Công Thương đã chỉ đạo Thương vụ Việt Nam tại Pakistan chủ động, thường xuyên làm việc với các cơ quan chức năng sở tại, bao gồm cơ quan cảng vụ, hải quan và các đơn vị liên quan, đề nghị xem xét những giải pháp tháo gỡ đặc thù đối với các lô chè Việt Nam đang bị ùn ứ.
Song song với đó, Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Ngoại giao và Đại sứ quán Việt Nam tại Pakistan gửi công hàm chính thức tới các cơ quan chức năng Pakistan, đề nghị tạo điều kiện thuận lợi, linh hoạt trong xử lý các lô hàng chè của Việt Nam, trên tinh thần quan hệ hữu nghị và hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai quốc gia.
Các phương án đang được phía Việt Nam tích cực trao đổi với Pakistan gồm: cho phép tiếp tục vận chuyển các container chè từ cảng Karachi sang Afghanistan khi điều kiện an ninh và logistics cho phép; trong trường hợp không thể chuyển tiếp, xem xét phương án tái xuất sang thị trường thứ ba; hoặc cho phép tái nhập hàng về Việt Nam nhằm giảm thiểu tối đa thiệt hại cho doanh nghiệp.
Bộ Công Thương cũng đề nghị các doanh nghiệp xuất khẩu chè chủ động phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội Chè Việt Nam và Thương vụ Việt Nam tại Pakistan, cung cấp đầy đủ hồ sơ, chứng từ liên quan đến các lô hàng bị ảnh hưởng. Đồng thời, doanh nghiệp cần rà soát kỹ các điều khoản hợp đồng, xây dựng phương án logistics thay thế và đánh giá năng lực tài chính để cùng cơ quan quản lý nhà nước lựa chọn giải pháp xử lý phù hợp.
Về lâu dài, Bộ Công Thương khuyến nghị doanh nghiệp tăng cường đánh giá rủi ro thị trường, đa dạng hóa tuyến vận chuyển và điều kiện giao hàng, hạn chế phụ thuộc vào các tuyến trung chuyển tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhằm nâng cao tính bền vững cho hoạt động xuất khẩu chè.