Cà phê nước mắm đang trở thành một hiện tượng độc đáo trong làng ẩm thực, thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới trẻ nhờ sự kết hợp lạ lùng giữa hai sản phẩm đặc trưng của Việt Nam: nước mắm truyền thống và cà phê. Mặc dù nhiều người chỉ mới biết đến thức uống này gần đây, nhưng thực tế, sự pha trộn giữa cà phê và nước mắm đã có mặt từ lâu trong lịch sử ẩm thực của Việt Nam.
Tại Lễ hội Nước Mắm Truyền Thống lần đầu tiên tổ chức vào ngày 23 tháng 10 năm 2024, Hội Lương thực Thực phẩm TP.HCM và Hiệp hội Nước Mắm Truyền thống Việt Nam đã giới thiệu cà phê nước mắm như một sáng tạo mới, tạo nên sự tò mò và hứng thú cho các thực khách. Tuy nhiều người e dè trước sự kết hợp độc đáo này, một số người lại tỏ ra hào hứng và cho biết thức uống có hương vị mặn, thơm, và béo đặc trưng.
Theo bà Trần Thị Hồng Loan, Giám đốc Công ty TNHH Xúc tiến Thương mại Du lịch Nam Phương, cà phê nước mắm là một sáng tạo của nghệ nhân ẩm thực Hồ Đắc Thiếu Anh. Công thức pha chế được thực hiện bằng cách dùng nước mắm truyền thống, đun sôi để kết tinh, sau đó pha cà phê với một vài hạt muối từ nước mắm cùng một chút đường để cân bằng hương vị. Thức uống có thể được thưởng thức nóng hoặc lạnh, và có thể tạo ra một lớp bọt mịn giúp người dùng cảm nhận rõ hơn sự đặc sắc của nước mắm.
Cà phê nước mắm không chỉ tôn vinh hai sản phẩm quốc hồn quốc túy của Việt Nam mà còn mở ra cơ hội để ngành ẩm thực Việt khám phá những xu hướng mới. Thực tế cho thấy, sự thành công của cà phê muối trước đây – một thức uống đã gây sốt và được đóng gói thành sản phẩm hòa tan – cho thấy tiềm năng phát triển của cà phê nước mắm. Đây không chỉ là một xu hướng nhất thời mà còn là sự sáng tạo mang tính bền vững, giúp nâng cao giá trị và tầm quan trọng của nước mắm truyền thống trong nền ẩm thực hiện đại.
Điều thú vị là công thức pha cà phê nước mắm không phải là mới mẻ. Từ thế kỷ 20, người Hà Nội đã từng thêm một chút nước mắm vào cà phê để làm dịu đi vị đắng gắt của cà phê kém chất lượng. Phương pháp pha chế này sau đó biến đổi theo thời gian, với những biến tấu như tại Đà Nẵng, nơi làng nghề Nam Ô đã sáng tạo ra công thức rắc bột nước mắm cô đặc lên trên lớp kem mặn, tạo nên sự cân bằng hoàn hảo giữa đắng, mặn và béo.
Kể từ đầu năm 2023, cà phê nước mắm đã dần trở nên nổi tiếng trên mạng xã hội, với nhiều người tự pha chế tại nhà và chia sẻ những trải nghiệm độc đáo. Đồ uống này không chỉ là sự kết hợp táo bạo giữa hai sản phẩm tưởng chừng không liên quan mà còn là biểu tượng của sự sáng tạo trong ẩm thực, tôn vinh những giá trị truyền thống của Việt Nam.
Với tiềm năng phát triển, cà phê nước mắm có thể trở thành một thức uống độc đáo, mang đậm dấu ấn văn hóa và tinh hoa Việt, không chỉ gây ấn tượng trong nước mà còn có khả năng vươn xa ra thế giới, giống như cách mà cà phê muối đã từng làm được.