Cacao nguyên chất được chiết xuất từ hạt của cây Theobroma cacao, chứa hàm lượng cao polyphenol và flavonoid – hai nhóm hợp chất tự nhiên có tác dụng chống oxy hóa mạnh. Các hợp chất này giúp trung hòa các gốc tự do, hạn chế tổn thương tế bào, đồng thời hỗ trợ giãn mạch máu, giúp máu lưu thông tốt hơn. Đây là cơ chế quan trọng giúp giảm nguy cơ hình thành cục máu đông và cải thiện chức năng nội mô mạch máu, yếu tố then chốt trong phòng ngừa các bệnh tim mạch.
Không chỉ giàu chất chống oxy hóa, cacao còn chứa nhiều khoáng chất vi lượng cần thiết cho cơ thể như đồng, mangan, magiê và sắt. Đồng và mangan đóng vai trò trong quá trình sản sinh enzym chống oxy hóa, trong khi magiê giúp điều hòa huyết áp và hỗ trợ hoạt động của hệ thần kinh. Sắt trong cacao cũng góp phần sản xuất hồng cầu, duy trì vận chuyển oxy hiệu quả đến các mô.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ (AJCN) cho thấy, những người ăn chocolate ít nhất 5 lần mỗi tuần có nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn 56% so với những người ít khi hoặc không sử dụng. Các nhà khoa học cho rằng flavonoid trong cacao có thể kích thích sản xuất nitric oxide, giúp thành mạch máu đàn hồi hơn, từ đó làm giảm huyết áp và cải thiện lưu thông máu.
Nghiên cứu khác do Viện Dinh dưỡng và Sức khỏe Anh quốc thực hiện cũng khẳng định, việc tiêu thụ cacao nguyên chất thường xuyên ở mức hợp lý có thể giảm viêm hệ thống và giảm cholesterol “xấu” LDL, đồng thời tăng cholesterol “tốt” HDL, góp phần bảo vệ mạch máu khỏi xơ vữa.
Đặc biệt, cacao còn được xem là “thực phẩm của tâm trạng”. Hoạt chất theobromine và một lượng nhỏ caffeine trong cacao giúp cải thiện khả năng tập trung và tạo cảm giác hưng phấn nhẹ, trong khi tryptophan hỗ trợ sản sinh serotonin – “hormone hạnh phúc” giúp giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng. Vì vậy, một tách cacao nóng vào buổi sáng hay vài miếng chocolate đen sau bữa ăn không chỉ tốt cho tim mà còn giúp tinh thần thư giãn hơn.
Dù mang lại nhiều lợi ích, không phải loại chocolate nào cũng tốt cho sức khỏe. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, chocolate đen hoặc bột cacao nguyên chất ít đường là lựa chọn tối ưu. Ngược lại, chocolate sữa và các loại chocolate pha chế nhiều đường, sữa béo thường chứa hàm lượng đường cao, có thể gây tăng cân, tăng đường huyết và làm mất đi phần lớn lợi ích của cacao.
Hàm lượng cacao cũng là yếu tố quan trọng. Chocolate càng đậm vị, tức chứa trên 70% cacao, thì càng giàu flavonoid và càng ít chất béo, đường bổ sung. Khi sử dụng bột cacao để pha chế, nên chọn loại không đường, không kiềm hóa (natural cacao powder) để giữ nguyên đặc tính chống oxy hóa.
Ngoài ra, cần lưu ý liều lượng tiêu thụ hợp lý. Các chuyên gia khuyến nghị mỗi người chỉ nên sử dụng 20–30 gram chocolate đen mỗi ngày hoặc tương đương 1–2 thìa cà phê bột cacao nguyên chất, kết hợp chế độ ăn cân đối và luyện tập thường xuyên. Việc tiêu thụ quá mức, dù là cacao nguyên chất, cũng có thể dẫn đến tăng cân do chứa năng lượng cao.
Hiện nay, cacao được ứng dụng linh hoạt trong nhiều sản phẩm dinh dưỡng – từ đồ uống, ngũ cốc ăn sáng đến các món tráng miệng lành mạnh. Nhiều chuyên gia khuyến khích bổ sung cacao vào thực đơn hằng ngày bằng những cách đơn giản như: pha cacao nóng không đường với sữa hạt, thêm bột cacao vào sinh tố, hoặc rắc lên sữa chua, yến mạch. Những cách chế biến này vừa giúp đa dạng khẩu vị, vừa tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất.
Tại Việt Nam, cacao trồng ở các tỉnh như Bến Tre, Đắk Lắk, Bình Phước đang ngày càng được đánh giá cao nhờ chất lượng hạt tốt, giàu hương vị tự nhiên. Nhiều doanh nghiệp trong nước cũng đã phát triển dòng sản phẩm cacao nguyên chất 100%, hướng đến xu hướng ăn uống lành mạnh, giảm đường và tăng thực phẩm tự nhiên.
Cacao nguyên chất – “vị đắng” mang lại lợi ích ngọt ngào cho trái tim
Các nhà khoa học khẳng định, lợi ích của cacao không chỉ nằm ở hương vị mà còn ở khả năng bảo vệ hệ tim mạch, giảm stress oxy hóa và hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Dù là dưới dạng đồ uống hay chocolate đen, cacao nguyên chất khi sử dụng đúng cách có thể trở thành một phần hữu ích trong lối sống lành mạnh.
Vì thế, nếu bạn muốn tìm một “vị đắng” mang lại niềm vui cho sức khỏe, hãy chọn cacao nguyên chất, món quà từ thiên nhiên giúp nuôi dưỡng trái tim và tinh thần theo cách tự nhiên nhất.
Bùi Quốc Dũng