Cũng như các loại trà xanh, trà đen, trà Ô long… bột Matcha cũng được sản xuất từ lá giống cây Camellia sinensis. Trước ngày thu hoạch, cây trà được trồng trong bóng râm theo phương pháp Oshita, dùng rơm che phủ 20 ngày để ngăn chặn ánh nắng chiếu vào trực tiếp, khiến lá trà muốn quang hợp phải tăng cường sản sinh chất diệp lục, điều này vô tình làm lá có màu xanh đậm hút mắt, đồng thời khuyến khích sản xuất các dưỡng chất có lợi cho sức khỏe như L-theanine, axit amin khác. Tiếp đến, trải qua các công đoạn thu hoạch thủ công, tách gân, hấp, sấy, nghiền tạo thành bột Matcha.
Bột trà xanh Matcha ngon là matcha được thu hái từ lá nõn - lá đang phát triển vào vụ xuân từ tháng 4 - 6.
Thời điểm này, các cây trà đã ngủ đông suốt mùa đông dài nên tốc độ phát triển chậm hơn so với những chiếc lá được hái vào cuối mùa. Chính nhờ điều này, lá Matcha thu hoạch vào vụ đầu tiên chứa càng nhiều chất diệp lục giúp màu sắc Matcha càng rực rỡ, xanh sáng hơn.
Lá trà được hái trong các vụ thu hoạch tiếp theo chứa ít chất diệp lục và axit amin, cho ra các loại matcha có giá trị thấp hơn. Những loại này có vị đậm hơn, chát đắng và sắc xanh thường xỉn màu vàng hoặc nâu.
Một trong số những đặc điểm thu hút của trà xanh chính là màu xanh ấn tượng. Vì những cây trà xanh dùng để sản xuất matcha được trồng trong bóng râm, vì vậy nó sẽ tạo ra lượng chất diệp lục cao hơn dẫn đến bột trà màu xanh tươi.
Những loại matcha không có màu xanh sáng mà thay vào đó là màu xanh xỉn hoặc nâu vàng là matcha chất lượng thấp. Bởi lẽ những lá trà này có thể không được trồng trong bóng râm hoặc được hái từ phần dưới của thân cây trà. Cả hai yếu tố này đều ảnh hưởng lớn đến mùi vị của matcha.
Bảng hệ màu sắc matcha - Theo Dotea
Xét về bảng màu Matcha, có 3 mốc màu chính để so sánh là: Blueish Green, Yellowish Green và Browish Yellow Green.
Màu Blueish Green - Matcha màu xanh lá cây tươi sáng: Matcha có màu sắc tươi sáng, xanh rì chứng tỏ được hái trong vụ xuân đầu tiên, lá non. Có nồng độ chloryphyll và L-theanine cao. Điều này thường biểu thị loại Matcha chất lượng cao nhất, vị ngọt hơi mặn thường được gọi là vị Umami, hương Oika có chút tanh thực vật nhẹ. Thích hợp dùng trong các nghi lễ trà đạo, pha chế thức uống, món ăn cao cấp.
Màu Yellowish Green - Matcha màu xanh lá xỉn vàng: Nếu matcha của bạn có màu xanh lá cây với tông màu vàng, điều đó có thể có nghĩa là hầu hết các lá đến từ vụ thu hoạch thứ 2 hoặc có thể kết hợp vụ 1 và vụ 2 để tạo ra. Loại này vị hơi đắng, thường dùng làm nguyên liệu trong các công thức nấu ăn và các loại thức uống phổ biến như Matcha latte, Matcha đá xay….
Màu Browish Yellow Green - Matcha màu vàng xỉn nâu: Cuối cùng, nếu Matcha của bạn có màu vàng nâu, chứng tỏ nguyên liệu là lá đã trưởng thành, đồng thời vị sẽ rất đắng chát, thậm chí che lấp các hương vị khác của Matcha. Vì thế, đối với bột Matcha sắc vàng xỉn nâu bạn không nên pha uống với nước. Matcha tối màu biểu thị rằng Matcha này chứa ít L-theanine - là chất giúp cơ thể tĩnh tâm, thư giãn khi uống matcha. Hàm lượng chất dinh dưỡng đã biến mất khá nhiều, khiến cơ thể không thể hấp thụ tối đa những lợi ích tác dụng tuyệt từ Matcha.
Ngoài ra, các chuyên gia cũng đưa ra một số cách khác để phân biệt chất lượng của Matcha thông qua:
Mùi hương: Để kiểm tra mùi hương của bột, chỉ cần chấm một chút ra tay, xoa nhẹ chúng và ngửi thử. Đối với trà matcha chất lượng, bột sẽ có hương thơm mát dịu, dễ lan tỏa, dễ chịu, cuốn hút. Mang đến một cảm giác tương tự hương lá non. Đối với bột matcha kém chất lượng, mùi hương không lan nhanh, có chút bụi bặm, mùi hương cũ. Đôi khi còn gặp loại bột tựa như ẩm mốc, gây khó chịu khi hít phải.
Đối với trà matcha chất lượng, bột sẽ có hương thơm mát dịu, dễ lan tỏa, dễ chịu, cuốn hút.
Độ mịn: Bột matcha nguyên chất được áp dụng công nghệ tiên tiến xay trong cối đá Granit. Vì vậy sẽ cho ra loại bột rất mịn. Hạt bột có kích thích chỉ từ 5 đến 17 micro mét. Khi sờ vào sẽ không cảm nhận được. Với bột giả, bạn sẽ cảm nhận được các hạt li ti hoặc lấn cấn khi chạm vào.
Bột matcha nguyên chất được áp dụng công nghệ tiên tiến xay trong cối đá Granit
Độ tan trong nước: Bột matcha chất lượng được làm từ lá trà non, nghiền mịn nên nhẹ hơn nước. Khi dội nước thẳng vào bột trà sẽ gây hiện tượng bết vào như bột sữa. Người pha phải biết cách pha thì bột matcha mới tan hết.
Khi tan cho ra màu tương đương như màu bột trà ban đầu, gần như không nhìn thấy bột trong nước.
Trái lại, bột matcha giả được làm từ các lá trà không được tách gân và cuống lá. Dẫn đến hạt bột thô và nặng hơn, rất dễ tan trong nước. Sau khi tan sẽ tạo ra màu xanh thẫm và vẫn nhìn thấy bột trà trong nước.
Hoài Nam