Cần luật hóa hoạt động từ thiện

Hoạt động từ thiện – xã hội hiện nay được triển khai dưới nhiều hình thức, do cá nhân, tổ chức tư nhân hoặc các cơ quan, đoàn thể thực hiện. Thực tiễn cho thấy, phần lớn các hoạt động này đi đúng hướng, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, góp phần hỗ trợ kịp thời những hoàn cảnh khó khăn, nhất là trong các tình huống đột xuất, bất thường do thiên tai, bão lũ và những biến động khó lường của khí hậu gây ra.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, hoạt động từ thiện cũng bộc lộ không ít hạn chế. Nhiều hoạt động còn mang tính tự phát, thiếu tính chuyên nghiệp, dẫn tới hiệu quả chưa cao. Việc hỗ trợ đôi khi chưa đúng thời điểm, chưa trúng đối tượng, hoặc chưa đáp ứng đúng nhu cầu thực tế; thậm chí có trường hợp cách thức trao tặng chưa phù hợp, làm giảm giá trị nhân văn vốn có của hoạt động thiện nguyện.

Thực tế cũng cho thấy những khó khăn trong vận hành các dự án, quỹ từ thiện, đặc biệt là bài toán chi phí quản lý. Quy định hiện hành cho phép sử dụng một tỷ lệ nhất định nguồn huy động cho chi phí vận hành, song trong nhiều trường hợp chưa tương xứng với yêu cầu thực tế, tạo áp lực lớn cho người tổ chức và dễ phát sinh rủi ro nếu thiếu cơ chế kiểm soát chặt chẽ.

Hoạt động từ thiện đòi hỏi tính chuyên nghiệp cao, từ quản lý tài chính, tổ chức triển khai đến giám sát, công khai minh bạch. Trong khi đó, khuôn khổ pháp lý hiện nay mới dừng ở mức các văn bản dưới luật, chưa đủ bao quát và chi tiết để điều chỉnh một lĩnh vực có tác động xã hội rộng lớn. Điều này đặt ra yêu cầu cần nghiên cứu xây dựng một hệ thống pháp luật đầy đủ, rõ ràng hơn nhằm bảo đảm hoạt động từ thiện được thực hiện đúng mục đích, hiệu quả và bền vững.

Từ thiện xuất phát từ thiện tâm, từ tinh thần sẻ chia tự nguyện của cộng đồng. Chính sự chân thành ấy cũng dễ bị lợi dụng nếu thiếu cơ chế quản lý minh bạch. Trong bối cảnh mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, hoạt động kêu gọi ủng hộ lan tỏa nhanh, song cũng làm gia tăng nguy cơ lợi dụng lòng tin, khiến không ít người làm việc thiện băn khoăn, thận trọng hơn khi trao gửi sự giúp đỡ.

Vì vậy, việc sớm hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động từ thiện là yêu cầu cần thiết, không nhằm hạn chế lòng tốt, mà để bảo vệ và phát huy giá trị của thiện tâm, củng cố niềm tin xã hội, giúp những tấm lòng nhân ái được trao đi đúng chỗ, đúng lúc và mang lại hiệu quả thiết thực nhất.

VĂN HÙNG