Nghị định 69/2022/NĐ-CP của Chính phủ, có hiệu lực từ ngày 30/10/2022, được kỳ vọng sẽ tạo bước đột phá trong cải cách thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ và thúc đẩy môi trường kinh doanh lĩnh vực hàng hải. Tuy nhiên, quá trình triển khai thực tế tại các cảng biển trên địa bàn TP Huế vẫn còn phát sinh nhiều vướng mắc về cơ chế giá, hạ tầng và vận hành.
Cảng Chân Mây hiện đang là cảng biển tiếp nhận được các tàu cỡ lớn nhất miền Trung với khả năng tiếp nhận tàu trọng tải đến 30.000DWT và tàu khách 100.000GRT. (Ảnh - IT)
Theo Sở Xây dựng TP Huế, địa phương sở hữu nhiều lợi thế để phát triển kinh tế biển như đường bờ biển dài, vị trí gần tuyến hàng hải quốc tế và hệ thống sông ngòi phong phú. Đây là nền tảng quan trọng để mở rộng hoạt động logistics và dịch vụ cảng biển, trong bối cảnh phần lớn hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam vẫn được vận chuyển qua đường biển nhờ chi phí thấp, khả năng chuyên chở lớn và phù hợp với hàng siêu trường, siêu trọng.
Tuy nhiên, lãnh đạo Công ty Cổ phần Cảng Chân Mây cho biết, quy định mức phí cầu bến hiện hành chưa phù hợp với thực tế khai thác. Một số trường hợp tàu cố ý lưu lại, chiếm dụng cầu bến dù không làm hàng nhưng mức phí thu được chỉ tương đương phí khai thác bình thường, thiếu tính răn đe. Điều này khiến doanh nghiệp gặp khó trong điều phối cầu bến và giảm hiệu quả hoàn vốn của các dự án đầu tư mới. Cảng Chân Mây hiện là cảng biển lớn nhất khu vực miền Trung, có khả năng đón tàu đến 30.000 DWT và tàu khách 100.000 GRT.
Đối với Công ty Cổ phần Cảng Thuận An, tình trạng bồi lắng luồng lạch nhiều năm qua là rào cản lớn khiến tàu trọng tải lớn khó tiếp cận. Mặc dù công tác chỉnh trị cửa biển đã giúp luồng ổn định hơn, nhu cầu nạo vét duy trì độ sâu vẫn rất cấp thiết.
Nhiều doanh nghiệp vận tải biển cũng phản ánh, dù Nghị định 69 hướng tới đơn giản hóa quy trình, nhưng trên thực tế việc chấp nhận chứng từ điện tử trong các khâu kiểm dịch, thông quan vẫn chưa thống nhất. Doanh nghiệp mong muốn có hướng dẫn cụ thể để triển khai đồng bộ, tránh tình trạng “một cửa nhưng nhiều khóa” khiến thời gian và chi phí phát sinh tăng cao.
Nghị định 69/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung nhiều quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh hàng hải, nhấn mạnh yêu cầu cắt giảm điều kiện kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin. Việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 được kỳ vọng sẽ hỗ trợ doanh nghiệp giảm đáng kể thời gian thực hiện thủ tục.
Tuy nhiên, để nghị định phát huy hiệu quả, các doanh nghiệp kiến nghị bộ, ngành và địa phương tiếp tục hoàn thiện cơ chế giá, bổ sung chế tài rõ ràng đối với hành vi chiếm dụng cầu bến và đẩy mạnh chuyển đổi số trong kiểm dịch – thông quan. Đây là những yếu tố then chốt giúp nâng cao năng lực khai thác cảng biển, tạo điều kiện thúc đẩy kinh tế biển của TP Huế trong thời gian tới.
Bùi Quốc Dũng