Chè Việt Nam: Khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế

Việt Nam từ lâu đã được biết đến như một quốc gia sản xuất chè lớn và chất lượng. Hiện nay, chè Việt Nam đã xuất khẩu đến hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ, khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế.

Việt Nam sở hữu điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu lý tưởng cho cây chè phát triển. Nhiều vùng chè đặc sản, chất lượng cao như Thái Nguyên, Sơn La, Lâm Đồng đã trở thành những trung tâm sản xuất chè nổi tiếng. Đặc biệt, Việt Nam sở hữu gần 20.000 héc-ta chè shan tuyết rừng, trong đó nhiều vùng chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi như Suối Giàng (Yên Bái), Hà Giang, Tà Xùa (Sơn La)...

Theo Chủ tịch Hiệp hội Chè Việt Nam Hoàng Vĩnh Long, ngành chè Việt Nam đang phát triển theo hướng bền vững, áp dụng sản xuất theo các chứng nhận quốc tế. Nhiều địa phương đã chuyển đổi sang mô hình canh tác chè hữu cơ, giúp nâng cao giá trị sản phẩm và bảo vệ môi trường.

Theo đánh giá của các chuyên gia quốc tế, chất lượng chè Việt Nam không thua kém bất kỳ quốc gia sản xuất chè nào trên thế giới. Các dòng chè xanh như Mộc Châu, Thái Nguyên, Suối Giàng, Hà Giang, ô long Lâm Đồng, chè ướp hương sen, nhài... ngày càng được ưa chuộng.

Năm 2022, hai loại trà Việt Nam – Mont D’Indochine và Lotus Blanc – đã được thương hiệu Mariage Frères lựa chọn vào bộ sưu tập trà cao cấp. Trà xanh Mont D’Indochine, thu hoạch từ các cây chè cổ thụ tại vùng núi phía Bắc Việt Nam, nổi bật với hương vị thanh mát và đậm đà. Với mức giá 9 euro cho 100 gram, sản phẩm này đã khẳng định chất lượng tuyệt hảo. Trong khi đó, trà sen Lotus Blanc, được làm từ những bông sen Bắc Bộ với hương thơm thanh thoát, có giá 130 euro cho 100 gram, trở thành một trong những loại trà cao cấp nhất trên thị trường quốc tế.

Tại Bản Liền (Lào Cai), hơn 300 hộ đã chuyển đổi sang trồng chè shan tuyết hữu cơ để xuất khẩu sang Pháp, Đức, Hà Lan. Trà Shan Tuyết, với hương vị đặc trưng và chất lượng vượt trội, đã đạt nhiều giải thưởng quốc tế. Đặc biệt, thương hiệu Shanam giành giải Bạc tại cuộc thi trà châu Á - Thái Bình Dương và giải Đồng tại Pháp, góp phần nâng tầm thương hiệu chè Việt.

Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Trà Tiên Thiên cũng đã ký kết hợp tác với các đối tác quốc tế, mở ra cơ hội lớn cho trà Shan Tuyết tiếp cận thị trường châu Âu và Mỹ.

Tại Hội chợ các sản phẩm khách sạn nhà hàng tại Paris tháng 11/2024, Tổ chức Nâng cao Giá trị Nông sản (AVPA) đã trao giải thưởng "Les Thés du Monde" cho 10 sản phẩm trà Việt Nam. Một số sản phẩm nổi bật gồm:

Trà hương gia vị hòa hương chanh Sense Memory (giải Vàng)

Trà hương hoa và mật ong Be Better (giải Bạc)

Trà vàng Flying Red Dragon (giải Đồng)

Tại Thái Nguyên, toàn tỉnh có 17.824 héc-ta chè giống mới, trong đó gần 2.500 héc-ta đạt chứng nhận VietGAP, hàng trăm héc-ta chè sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ. Mới đây, sản phẩm chè Hồng Đào của tỉnh Thái Nguyên đã xuất khẩu sang Mỹ với giá cao, mở ra hướng đi mới cho người trồng chè.

Tại Tuyên Quang, Công ty cổ phần Chè Mỹ Lâm đã sản xuất chè theo tiêu chuẩn Liên minh châu Âu (EU), giúp chè Việt dễ dàng tiếp cận các thị trường khó tính.

Phó Cục trưởng Trồng trọt Nguyễn Quốc Mạnh cho biết, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đặt mục tiêu đến năm 2030, diện tích chè chứng nhận sạch, an toàn đạt hơn 70%, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, chế biến, bảo quản. Dự kiến diện tích chè hữu cơ cả nước đạt 11.000 héc-ta, sản lượng 70.000 tấn, tập trung tại Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái, Thái Nguyên.

Ngành chè Việt Nam cũng sẽ tập trung phát triển các dòng sản phẩm có giá trị gia tăng cao, như chè đặc sản, chè chế biến sâu phục vụ thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm. Các doanh nghiệp cần nắm bắt xu hướng thị trường để tiếp cận hiệu quả, nhất là tại EU và Mỹ.

Dự báo đến năm 2030, xuất khẩu chè của Việt Nam đạt 156.000 tấn, chiếm 80% tổng sản lượng, trong đó tỷ lệ xuất khẩu chè xanh tăng lên 56%, chè đen giảm xuống 41%. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp chuyển hướng sang sản xuất chè chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường quốc tế.

Với những bước tiến vững chắc và chiến lược đúng đắn, chè Việt Nam không chỉ khẳng định chỗ đứng trên thị trường quốc tế mà còn trở thành một trong những ngành hàng nông sản mũi nhọn của Việt Nam trên bản đồ xuất khẩu thế giới.