Việc Chiến lược phát triển thị trường bán lẻ Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 chính thức được phê duyệt không chỉ mang ý nghĩa định hướng dài hạn cho lĩnh vực phân phối, mà còn được xem là “tín hiệu mở cửa” mạnh mẽ, củng cố niềm tin của các nhà đầu tư quốc tế vào tiềm năng tiêu dùng nội địa. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động, xuất khẩu đối mặt thách thức, thị trường bán lẻ đang nổi lên như một trụ cột quan trọng, vừa kích thích cầu trong nước, vừa tạo động lực tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế Việt Nam.
Việt Nam trở thành “điểm hẹn” mới của bán lẻ quốc tế.
Trọng tâm của chiến lược mới là xây dựng một thị trường bán lẻ phát triển hiện đại, minh bạch và có tính cạnh tranh cao, trong đó khuyến khích sự tham gia của mọi thành phần kinh tế với quy mô và hình thức phù hợp. Đáng chú ý, chiến lược nhấn mạnh vai trò nòng cốt của doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là khu vực tư nhân, song song với việc không loại trừ và thậm chí chủ động thu hút doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Cách tiếp cận này cho thấy tư duy “mở nhưng có chọn lọc”, vừa tận dụng nguồn lực quốc tế, vừa tạo dư địa để doanh nghiệp nội địa lớn mạnh và tham gia sâu hơn vào chuỗi phân phối hiện đại.
Một điểm nhấn quan trọng khác là định hướng phát triển mạnh các mô hình bán lẻ dựa trên nền tảng số hóa. Thương mại điện tử, bán lẻ đa kênh, bán lẻ qua thiết bị di động và mạng xã hội được xác định là xu thế tất yếu trong bối cảnh hành vi tiêu dùng thay đổi nhanh chóng. Sự phát triển của hạ tầng số, thanh toán không tiền mặt và logistics đang từng bước xóa nhòa ranh giới giữa bán lẻ truyền thống và hiện đại, tạo ra “sân chơi” hấp dẫn cho những tập đoàn quốc tế vốn có thế mạnh về công nghệ, quản trị chuỗi cung ứng và vận hành quy mô lớn.
Không nằm ngoài xu thế đó, thị trường bán lẻ Việt Nam những năm gần đây chứng kiến làn sóng đầu tư ngày càng mạnh mẽ từ các “ông lớn” nước ngoài. Aeon, tập đoàn bán lẻ hàng đầu Nhật Bản, đã xác định Việt Nam là thị trường trọng điểm thứ hai trong chiến lược toàn cầu, chỉ sau thị trường nội địa. Việc Aeon liên tục mở rộng mạng lưới trung tâm thương mại, từ Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh đến các đô thị mới nổi ở miền Trung, Đồng bằng sông Cửu Long và Đồng bằng sông Hồng, phản ánh niềm tin dài hạn vào sức mua và tiềm năng tăng trưởng của thị trường Việt Nam.
Central Retail, “gã khổng lồ” bán lẻ đến từ Thái Lan, cũng đang tăng tốc đầu tư với quy mô lớn. Kế hoạch rót hàng chục tỷ baht để mở thêm các trung tâm thương mại GO! và chuỗi Mini GO! cho thấy chiến lược “phủ sóng” đa phân khúc, từ bán lẻ đại chúng đến mô hình tiện lợi, bám sát nhu cầu tiêu dùng địa phương. Trong khi đó, MM Mega Market lựa chọn hướng đi đầu tư chiều sâu thông qua mô hình “Super Center”, kết hợp bán buôn và bán lẻ hiện đại, nhằm tối ưu hóa chuỗi cung ứng và kết nối trực tiếp với nhà sản xuất trong nước.
Bên cạnh các nhà bán lẻ đến từ Nhật Bản và Thái Lan, Lotte Shopping của Hàn Quốc cũng thể hiện cam kết đầu tư lâu dài tại Việt Nam. Kế hoạch nhân rộng mô hình trung tâm thương mại phức hợp cao cấp, sau thành công của Lotte Mall West Lake Hanoi, cho thấy tham vọng không chỉ chiếm lĩnh thị phần bán lẻ, mà còn tham gia sâu vào hệ sinh thái tiêu dùng, giải trí và dịch vụ đang phát triển mạnh tại các đô thị lớn.
Theo các chuyên gia, sự “đổ bộ” của các tập đoàn bán lẻ ngoại không đơn thuần là câu chuyện mở rộng điểm bán. Quan trọng hơn, đó là quá trình mang theo các chuẩn mực mới về quản trị, minh bạch hóa và trải nghiệm khách hàng. Những cải cách chính sách gần đây, trong đó có việc thúc đẩy hóa đơn điện tử, chuẩn hóa hoạt động kinh doanh và xây dựng sân chơi cạnh tranh công bằng, đang góp phần tạo lập môi trường đầu tư ngày càng hấp dẫn. Đây cũng là yếu tố then chốt giúp kênh bán lẻ hiện đại phát triển nhanh hơn, từng bước thay thế các mô hình manh mún, thiếu liên kết.
Các dự báo cho thấy giai đoạn 2025–2030 có thể trở thành “thập kỷ vàng” của bán lẻ Việt Nam, với tốc độ tăng trưởng kép ở mức hai con số mỗi năm. Quy mô dân số lớn, cơ cấu dân số trẻ, tầng lớp trung lưu mở rộng và thu nhập bình quân đầu người tăng liên tục là những nền tảng vững chắc tạo nên sức hút của thị trường. Trong bối cảnh đó, các nhà đầu tư nước ngoài không chỉ tìm kiếm lợi thế quy mô, mà còn ngày càng chú trọng đến yếu tố bản địa hóa, thích ứng với văn hóa và thói quen tiêu dùng của người Việt.
Ở chiều ngược lại, áp lực cạnh tranh từ các “ông lớn” ngoại cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết cho doanh nghiệp nội địa trong việc nâng cao năng lực quản trị, đầu tư công nghệ và xây dựng thương hiệu. Tuy nhiên, nếu nhìn một cách tích cực, đây chính là động lực để thị trường bán lẻ Việt Nam tái cấu trúc theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp và bền vững hơn.
Có thể nói, chiến lược bán lẻ mới không chỉ mở đường cho dòng vốn ngoại, mà còn mở ra một giai đoạn phát triển mới cho toàn bộ hệ sinh thái phân phối tại Việt Nam. Khi chính sách, thị trường và doanh nghiệp cùng “đồng pha”, bán lẻ sẽ tiếp tục là điểm tựa quan trọng của tiêu dùng nội địa và là mảnh đất hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư toàn cầu.