Bước tiến vượt bậc sau 6 năm triển khai
Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (OCOP), một sáng kiến trọng điểm của Chính phủ nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn, đang gặt hái những thành công đáng kể sau 6 năm triển khai. Tính đến tháng 6/2024, Việt Nam đã có hơn 13.000 sản phẩm OCOP được công nhận đạt từ 3 sao trở lên, tăng hơn 4.000 sản phẩm so với cuối năm 2022. Đây là minh chứng rõ nét cho sức lan tỏa và hiệu quả của chương trình trong việc khai thác tiềm năng, lợi thế của từng địa phương, góp phần nâng cao giá trị nông sản Việt.
Không chỉ dừng lại ở con số, OCOP còn tạo ra những chuyển biến tích cực trên nhiều khía cạnh.
Tái cấu trúc sản xuất: OCOP đã thúc đẩy sự chuyển đổi mạnh mẽ trong tổ chức sản xuất nông thôn, hướng tới liên kết theo chuỗi giá trị và xây dựng vùng nguyên liệu ổn định. Hơn 34% chủ thể OCOP đã xây dựng được vùng nguyên liệu ổn định, đồng thời có hơn 2.000 hợp tác xã tham gia vào chương trình, góp phần nâng cao chất lượng và năng suất sản phẩm.
Nâng cao giá trị sản phẩm: Nhờ OCOP, các sản phẩm nông nghiệp không chỉ đa dạng về chủng loại mà còn được nâng tầm về chất lượng và giá trị. 46% chủ thể OCOP ghi nhận sản lượng tăng sau khi sản phẩm được công nhận, doanh thu bán hàng tăng bình quân gần 30%. Đặc biệt, tỷ lệ sản phẩm OCOP có giá bán tăng lên hơn 50%, với mức tăng giá bình quân đạt 17%.
Tạo việc làm và phát triển sinh kế: OCOP không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần quan trọng vào việc tạo việc làm và cải thiện sinh kế cho người dân nông thôn, đặc biệt là phụ nữ, người dân tộc thiểu số và các nhóm yếu thế. 40% chủ thể OCOP là nữ, 17% là người dân tộc thiểu số ở khu vực khó khăn, miền núi.
Câu chuyện thành công từ OCOP
Trên khắp cả nước, nhiều câu chuyện thành công từ OCOP đã được viết nên. Từ những sản phẩm truyền thống như gạo Séng Cù, mật ong bạc hà Cao Bằng, đến những sản phẩm sáng tạo như tinh dầu bưởi, trà hoa vàng, tất cả đều mang đậm dấu ấn của địa phương và được nâng tầm giá trị nhờ OCOP.
Chẳng hạn, ở vùng núi Tây Bắc, đồng bào dân tộc Mông đã thành công trong việc xây dựng thương hiệu chè Shan tuyết cổ thụ, tạo thu nhập ổn định và góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống. Hay tại vùng đồng bằng sông Cửu Long, những sản phẩm từ dừa như nước dừa, kẹo dừa, bánh tráng dừa... đã trở thành đặc sản được ưa chuộng trong và ngoài nước.
Mặc dù đạt được những thành tựu đáng kể, OCOP vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức. Việc nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu, mở rộng thị trường tiêu thụ... vẫn là những bài toán cần được giải quyết.
Để OCOP tiếp tục phát triển bền vững, cần có sự chung tay của cả hệ thống chính trị, từ Trung ương đến địa phương. Cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách, tăng cường đầu tư cho quảng bá, xúc tiến thương mại, hỗ trợ các chủ thể OCOP tiếp cận công nghệ mới, nâng cao năng lực quản trị...
Bên cạnh đó, việc nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về giá trị của sản phẩm OCOP cũng là một yếu tố quan trọng. Người tiêu dùng cần hiểu rằng, khi lựa chọn sản phẩm OCOP, họ không chỉ mua một sản phẩm chất lượng mà còn góp phần vào việc phát triển kinh tế nông thôn, bảo tồn văn hóa và gìn giữ môi trường.
Chương trình OCOP đã và đang khẳng định vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn Việt Nam. Với những kết quả đã đạt được, OCOP hứa hẹn sẽ tiếp tục là đòn bẩy mạnh mẽ, đưa nông sản Việt Nam vươn xa hơn trên thị trường trong nước và quốc tế.
Bảo An