Caffeine là một dạng chất kích thích tự nhiên được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm và thức uống, bao gồm cây trà, trà xanh, trà đen, cà phê và ca cao. Caffeine hoạt động bằng cách kích thích não, hệ thần kinh trung ương, giúp con người tỉnh táo và ngăn ngừa mệt mỏi. Caffeine được hấp thụ nhanh chóng vào cơ thể thông qua ruột và tuần hoàn máu. Sau đó, hoạt chất này sẽ được vận chuyển đến gan và chuyển hóa thành các hợp chất khác có tác dụng đến chức năng của nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể.
Tuy nhiên, công dụng trà đen đặc biệt trực tiếp đến não bộ. Chất này hoạt động bằng cách kết nối với các thụ thể adenosine trong não, gây ra hiệu ứng kích thích và ức chế các thụ thể này. Adenosine là chất dẫn truyền thần kinh quan trọng để giúp thư giãn và ngủ. Khi caffeine ngăn chặn tác động của adenosine, nó gây ra cảm giác tỉnh táo và giảm thiểu cảm giác mệt mỏi.
Caffein là chất đặc trưng có trong lá chè, giúp cho người uống trà cảm thấy tỉnh táo sảng khoái. Trong nước trà, caffein có vị đắng vì thế trà càng có nhiều caffein thì càng đắng. Hàm lượng caffein trong lá trà phụ thuộc vào tùy thuộc vào nhiều yếu tố, ví dụ như giống trà, đất trồng, phân bón, mùa sinh trưởng. Lá trà càng già thì lại càng có nhiều caffein hơn. Do đó, trà già sẽ có vị đắng nhiều hơn trà lá non.
Mỗi thương hiệu trà đen sẽ có hàm lượng caffeine khác nhau. Các yếu tố ảnh hưởng đến hàm lượng caffeine trong trà bao gồm bộ phận của cây chè đã được thu hái, thời gian thu hoạch và phương pháp trồng.
Theo một nghiên cứu toàn diện của Trạm Khuyến Nông và Nghiên cứu Chè Đài Loan, những chiếc lá đầu sát với chồi nhất của cây chè có lượng caffeine nhiều hơn gần 40% so với các lá ở xa chồi. Trong khi đó, lượng caffeine trong thân cây chè thấp hơn, khoảng 10% ~ 50% so với lượng caffeine trong lá. Do đó, việc sử dụng toàn bộ lá trà như trà xanh Matcha, sẽ có lượng caffeine cao hơn so với trà đã pha chế.
Hàm lượng Caffeine trong các loại trà rất đa dạng. Chúng phụ thuộc rất nhiều vào nguồn gốc, loại cũng như cách pha chế trà. Trong lá trà sẽ chứa 3.5% Caffeine. Trà đen, trà xanh hay trà trắng đều sẽ được chiết xuất từ lá của cây trà.
Lá trà đen được oxy hóa hoàn toàn so với lá trà trắng và xanh. Quá trình oxy hóa triệt để này làm tăng hàm lượng caffein truyền vào nước nóng, ngoài ra loại trà này có hương vị đậm và sắc nét đặc biệt. Loại đã trải qua quá trình oxy hóa nên mang lại cho dòng trà này hương vị cực đậm đà, điều này góp phần làm tăng lượng caffeine từ lá trà đi vào nước trà.
Hàm lượng caffeine trong một cốc trà đen (khoảng 237 ml) sẽ là 47mg. Trong một số trường hợp có thể lên tới 90mg. Cùng dung tích trà thì trà xanh sẽ chứa 20 – 45mg Caffeine và trong trà trắng là 6 – 60mg. Cùng thể tích như vậy thì trà ô long có thể chứa đến 15 – 55mg Caffeine.
Nếu là người yêu thích đồ uống có hàm lượng caffeine cao, bạn có thể thưởng thức các loại trà có hàm lượng caffeine cao, chẳng hạn như các loại trà đen và trà xanh. Ngược lại, nếu bạn nhạy cảm với tác động của caffeine, hãy cân nhắc sử dụng các loại trà có hàm lượng caffeine thấp hơn như trà thảo mộc hoặc trà trắng.