Cuộc chiến thương hiệu trên thị trường trà sữa Việt Nam: Ai đang thắng thế?

Sự bùng nổ của trà sữa tại Việt Nam bắt đầu từ khoảng năm 2012-2013, khi các thương hiệu trà sữa Đài Loan như Gong Cha, Ding Tea hay Koi Thé lần lượt đổ bộ vào thị trường. Làn sóng này đã tạo nên cơn sốt trà sữa trong giới trẻ Việt Nam, từ đó mở ra cơ hội cho nhiều thương hiệu khác tham gia vào thị trường tiềm năng này. Theo các báo cáo ngành hàng, thị trường trà sữa Việt Nam đã duy trì tốc độ tăng trưởng ấn tượng từ 20% đến 30% mỗi năm trong giai đoạn 2017-2023, với quy mô ước tính đạt hơn 500 triệu USD vào năm 2024.

Hiện nay, thị trường trà sữa Việt Nam chứng kiến sự cạnh tranh gay gắt giữa ba nhóm thương hiệu chính. Nhóm thứ nhất là các thương hiệu ngoại nhập cao cấp như Gong Cha, Koi Thé, The Alley hay đặc biệt là Tiger Sugar - thương hiệu đã tạo nên cơn sốt với trà sữa đường nâu. Những thương hiệu này thường đặt cửa hàng ở các vị trí đắc địa tại các thành phố lớn, với chiến lược định vị sản phẩm cao cấp, giá thành từ 45.000 đến 70.000 đồng một ly.

Nhóm thứ hai là các thương hiệu nội địa mạnh như TocoToco, Phúc Long, Chago và KOI. Đây là những thương hiệu đã xây dựng được hệ thống cửa hàng rộng khắp cả nước, với chiến lược giá cạnh tranh hơn, dao động từ 30.000 đến 50.000 đồng một ly. Đặc biệt, Phúc Long đã khẳng định vị thế với mô hình kết hợp giữa trà sữa và cà phê, tạo nên không gian trải nghiệm độc đáo và thu hút lượng lớn khách hàng trung thành.

Nhóm thứ ba là các thương hiệu bình dân và cửa hàng trà sữa độc lập, với mức giá phải chăng từ 20.000 đến 35.000 đồng một ly. Mặc dù không có lợi thế về thương hiệu và marketing như hai nhóm trên, nhưng những cửa hàng này lại chiếm ưu thế ở các khu vực ngoại thành và tỉnh lẻ nhờ khả năng thích nghi nhanh với thị hiếu địa phương và chi phí vận hành thấp.

Vậy trong cuộc chiến thương hiệu này, ai đang thực sự thắng thế? Để phân tích một cách khách quan, cần nhìn nhận qua nhiều yếu tố khác nhau.

Về mặt thị phần, theo dữ liệu từ các công ty nghiên cứu thị trường đến cuối năm 2023, Phúc Long đang dẫn đầu với khoảng 22% thị phần tại các thành phố lớn, theo sau là TocoToco với 18%, Gong Cha với 15% và The Coffee House với 12%. Tuy nhiên, sự phân bố này có sự khác biệt đáng kể giữa các khu vực địa lý, với các thương hiệu địa phương thường chiếm ưu thế ở các tỉnh thành nhỏ hơn.

Về mạng lưới cửa hàng, TocoToco hiện đang dẫn đầu với hơn 400 cửa hàng trên toàn quốc, trong khi Phúc Long có khoảng 250 cửa hàng nhưng tập trung chủ yếu ở các vị trí đắc địa và có diện tích lớn hơn. Gong Cha, mặc dù có ít cửa hàng hơn với khoảng 150 điểm bán, nhưng lại có vị thế mạnh mẽ ở phân khúc cao cấp và duy trì được tính nhất quán về chất lượng.

Về khía cạnh đổi mới sản phẩm, các thương hiệu như The Alley và Tiger Sugar đã tạo ra những xu hướng mới trong ngành với trà sữa đường nâu và trân châu đường đen. Trong khi đó, Phúc Long lại chiếm ưu thế nhờ đa dạng hóa danh mục sản phẩm với cả trà sữa, trà truyền thống và cà phê. TocoToco cũng không ngừng giới thiệu các hương vị mới, đặc biệt là những sản phẩm kết hợp với nguyên liệu địa phương như sen, bưởi, hoặc các loại trái cây nhiệt đới.

Về chiến lược marketing, The Coffee House và Phúc Long đã thành công trong việc xây dựng không gian cửa hàng thân thiện, thoải mái để khách hàng có thể ngồi lại thưởng thức đồ uống và làm việc. Trong khi đó, các thương hiệu như Gong Cha, KOI hay TocoToco lại tập trung vào dịch vụ mang đi nhanh chóng và tiện lợi. Về mặt truyền thông, TocoToco và The Coffee House đã đầu tư mạnh vào các chiến dịch digital marketing, trong khi Phúc Long và Gong Cha chú trọng hơn vào việc xây dựng thương hiệu thông qua trải nghiệm khách hàng tại điểm bán.

Đáng chú ý, sự xuất hiện của các ứng dụng đặt hàng trực tuyến như Grab, ShopeeFood đã tạo ra một kênh phân phối mới cho các thương hiệu trà sữa. Phúc Long và The Coffee House đã nhanh chóng nắm bắt xu hướng này và phát triển các chương trình khuyến mãi riêng trên các nền tảng giao hàng, giúp họ tiếp cận được nhiều khách hàng hơn trong bối cảnh đại dịch COVID-19.

Một yếu tố khác ảnh hưởng đến sự thành công của các thương hiệu trà sữa là khả năng thích ứng với xu hướng sức khỏe. Trong những năm gần đây, người tiêu dùng Việt Nam ngày càng quan tâm đến các sản phẩm ít đường, ít béo và sử dụng nguyên liệu tự nhiên. Các thương hiệu như Phúc Long và TocoToco đã nhanh chóng đáp ứng xu hướng này bằng cách giới thiệu các dòng sản phẩm healthy với ít đường, trà hoa quả tự nhiên và các lựa chọn sữa thực vật.

Nhìn chung, có thể thấy rằng không có một thương hiệu duy nhất thống trị hoàn toàn thị trường trà sữa Việt Nam. Mỗi thương hiệu đều có những điểm mạnh riêng và phù hợp với các phân khúc khách hàng khác nhau. Phúc Long đang có lợi thế về không gian trải nghiệm và danh mục sản phẩm đa dạng. TocoToco nổi bật với mạng lưới phân phối rộng khắp và khả năng địa phương hóa sản phẩm. Gong Cha vẫn duy trì vị thế vững chắc trong phân khúc cao cấp với chất lượng ổn định. Trong khi đó, các thương hiệu mới như The Alley hay Tiger Sugar lại tạo được tiếng vang nhờ những sản phẩm độc đáo và trải nghiệm khác biệt.

Trong tương lai, cuộc chiến thương hiệu trên thị trường trà sữa Việt Nam dự kiến sẽ còn diễn ra quyết liệt hơn nữa. Các xu hướng như số hóa trải nghiệm khách hàng, phát triển các sản phẩm thân thiện với sức khỏe, và tính bền vững trong hoạt động kinh doanh sẽ là những yếu tố quan trọng định hình sự thành công của các thương hiệu. Những doanh nghiệp có khả năng thích ứng nhanh với thị hiếu người tiêu dùng, đồng thời duy trì được tính nhất quán về chất lượng và trải nghiệm thương hiệu, sẽ là những người chiến thắng trong cuộc đua dài hơi này.

Tiến Hoàng