Trong bức tranh sôi động của ngành đồ uống Việt Nam, trà giữ một vị thế đặc biệt. Không chỉ là thức uống gắn bó lâu đời với đời sống văn hoá, trà còn đang bước vào một giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, nơi truyền thống và hiện đại song hành, tạo nên những động lực tăng trưởng mới. Từ ấm trà xanh quen thuộc nơi gia đình đến những chai trà đóng sẵn tiện lợi hay các cửa hàng trà sữa nhộn nhịp, thị trường trà Việt Nam đang mở ra một thập kỷ đầy tiềm năng hướng tới năm 2030. Câu hỏi đặt ra không còn là “trà có tăng trưởng hay không”, mà là: đâu sẽ là lực lượng dẫn dắt sự tăng trưởng ấy?
Không chỉ là thức uống quen thuộc, trà đang trở thành một ngành kinh doanh giàu tiềm năng.
Toàn cảnh thị trường: Tăng trưởng cả lượng và chất
Theo các dự báo thị trường từ những tổ chức nghiên cứu quốc tế như Statista, ngành trà Việt Nam được kỳ vọng duy trì tốc độ tăng trưởng hai chữ số trong giai đoạn 2025–2030. Doanh thu không chỉ đến từ trà truyền thống mà còn được mở rộng nhờ các phân khúc mới, gắn với lối sống hiện đại và xu hướng tiêu dùng lành mạnh. Điều đáng chú ý là tăng trưởng không còn thuần tuý dựa trên sản lượng, mà dịch chuyển sang giá trị: sản phẩm cao cấp hơn, tiện lợi hơn và mang nhiều câu chuyện hơn.
Sự chuyển dịch này phản ánh một thực tế quan trọng: người Việt vẫn uống trà mỗi ngày, nhưng cách uống, nơi uống và lý do uống đã thay đổi đáng kể. Trà giờ đây vừa là thói quen, vừa là trải nghiệm, vừa là biểu tượng của phong cách sống.
Trà truyền thống: Nền móng bền vững của thị trường
Trà truyền thống vẫn là trụ cột không thể thay thế. Các vùng chè lâu đời như Thái Nguyên, Hà Tĩnh, Lâm Đồng, Phú Thọ, Tuyên Quang,… cung cấp hàng trăm nghìn tấn trà khô mỗi năm, phục vụ cả thị trường nội địa lẫn xuất khẩu. Việt Nam hiện nằm trong nhóm các quốc gia xuất khẩu trà hàng đầu thế giới, cho thấy vai trò kinh tế quan trọng của ngành chè.
Điểm khác biệt trong thập kỷ tới nằm ở chiến lược nâng cấp giá trị. Trà không còn chỉ được bán như một nông sản thô, mà ngày càng được định vị là trà đặc sản, trà hữu cơ, trà single-origin với câu chuyện về vùng trồng, thổ nhưỡng và phương pháp chế biến. Chính sự chuyển hướng này giúp trà truyền thống không chỉ giữ được thị phần, mà còn mở rộng sang phân khúc cao cấp, nơi biên lợi nhuận cao hơn và phù hợp với xu hướng tiêu dùng bền vững toàn cầu.
Trà RTD: Động cơ tăng trưởng của đời sống đô thị
Nếu trà truyền thống là nền móng, thì trà RTD (Ready-to-Drink, trà đóng chai, đóng lon) chính là động cơ tăng trưởng rõ nét nhất của thị trường nội địa. Phân khúc này hưởng lợi trực tiếp từ nhịp sống nhanh, đô thị hoá và sự mở rộng của hệ thống bán lẻ hiện đại. Người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng những sản phẩm tiện lợi, dễ mang theo, ít đường và được truyền thông như một lựa chọn “tốt cho sức khoẻ”.
Không giống các thế hệ trước, người trẻ sẵn sàng chi trả cho những chai trà có công thức mới, hương vị tự nhiên, bổ sung thảo mộc hoặc vitamin. RTD tea vì thế không chỉ là đồ uống giải khát, mà còn được xem như một phần của lối sống chủ động và lành mạnh. Trong giai đoạn đến 2030, đây được xem là phân khúc đóng góp lớn nhất vào tăng trưởng doanh thu của thị trường trà Việt Nam.
Bubble tea: Sức trẻ định hình xu hướng
Bên cạnh RTD, không thể bỏ qua vai trò của bubble tea, trà sữa trân châu, trong việc mở rộng tệp người tiêu dùng. Được thúc đẩy mạnh mẽ bởi Gen Z và Millennials, bubble tea đã vượt khỏi phạm vi một trào lưu ngắn hạn để trở thành một phần của văn hoá tiêu dùng đô thị. Theo các báo cáo ngành, phân khúc này duy trì tốc độ tăng trưởng cao nhờ khả năng đổi mới liên tục về hương vị, topping và trải nghiệm không gian.
Điểm mạnh lớn nhất của bubble tea không nằm ở giá trị dinh dưỡng, mà ở giá trị cảm xúc và xã hội. Quán trà sữa là nơi gặp gỡ, check-in, thư giãn và thể hiện cá tính. Chính điều đó giúp bubble tea đóng vai trò như “cửa ngõ” đưa giới trẻ tiếp cận thế giới đồ uống từ trà, từ đó gián tiếp mở rộng thị trường chung.
Ai sẽ dẫn dắt tăng trưởng đến 2030?
Nhìn tổng thể, thị trường trà Việt Nam trong thập kỷ mới sẽ không được dẫn dắt bởi một phân khúc duy nhất, mà bởi sự kết hợp của nhiều động lực. Trà truyền thống giữ vai trò nền tảng ổn định, đặc biệt trong xuất khẩu và phân khúc cao cấp. Trà RTD là đầu tàu tăng trưởng doanh thu, gắn với lối sống hiện đại và kênh phân phối mới. Trong khi đó, bubble tea là lực kéo văn hoá, giúp ngành trà luôn trẻ trung, năng động và không ngừng đổi mới.
Đến năm 2030, thành công của thị trường trà Việt Nam sẽ không chỉ được đo bằng con số bán ra, mà bằng khả năng dung hoà giữa di sản và sáng tạo. Chính sự giao thoa ấy sẽ giúp trà Việt không chỉ tăng trưởng mạnh trong nước, mà còn khẳng định vị thế rõ nét hơn trên bản đồ đồ uống khu vực và thế giới.