Trà Phổ Nhĩ có lịch sử hình thành cách đây gần 2000 năm, từ thời Đông Hán (23-220) tại thị trấn Phổ Nhĩ thuộc vùng Vân Nam, Trung Quốc. Đến thời nhà Đường, trà Phổ Nhĩ bắt đầu được thương mại hóa và trở nên nổi tiếng trong thời nhà Minh và phổ biến rộng rãi vào triều đại nhà Thanh.
Trà Phổ Nhĩ ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu vận chuyển, tiêu thụ mạnh mẽ các sản phẩm trà từ vùng Vân Nam đến Tây Tạng trên Trà Mã cổ đạo (con đường Trà - Ngựa). Đây là tuyến đường mòn nằm sâu trong những dãy núi ở Tứ Xuyên, thuộc phía Tây Nam Trung Quốc. Trên tuyến đường này, các đoàn lữ hành khi xưa thực hiện việc vận chuyển, buôn bán trà từ vùng Vân Nam đến Tây Tạng và đổi lấy những con ngựa tốt.
Để trà không bị hư hỏng khi vận chuyển trên chặng đường dài, các nhà cung cấp đã “đau đầu” tìm cách bảo quản. Sau thời gian loay hoay tìm hiểu, họ đã phát hiện quá trình lên men tự nhiên giúp trà giữ được độ tươi và dần cải thiện hương vị theo thời gian. Đồng thời, họ cũng bắt đầu đóng bánh, nén thành hình để vận chuyển hiệu quả, dễ dàng hơn. Phương pháp này mang lại hiệu quả bất ngờ, khi trà không những được bảo quản tốt, mà càng trở nên đượm vị và có sự chuyển hóa mạnh mẽ, mang lại những lợi ích vượt trội cho sức khỏe.
Tìm hiểu về trà Phổ Nhĩ và quy trình làm trà, Phổ Nhĩ có hai loại là Phổ Nhĩ sống và Phổ Nhĩ chín. Trà Phổ Nhĩ sống có cách chế biến đơn giản, trà sau khi vò thì được đem đi phơi nắng, sau đó được đóng bánh. Vì không trải qua công đoạn diệt men nên men trà vẫn còn, trà tiếp tục oxy hóa trong khi được lưu trữ. Giống như Champagne của phương Tây, càng để lâu càng ngon càng hiếm, trà Phổ Nhĩ cũng vậy. Thường thì trà Phổ Nhĩ sống để tầm 10 năm mới uống sẽ có hương vị ngon nhất. Còn trà Phổ Nhĩ chín thì sau khi làm khô sẽ được người làm trà tiến hành quá trình ép lên men (chất đống và ủ ướt) trong khoảng 30 đến 50 ngày, sau đó mới đóng bánh. Trà Phổ Nhĩ chín sau 3 năm uống sẽ có hương vị tốt nhất và có vị ngọt hậu.
Một trong những dạng trà lâu đời nhất, Phổ Nhĩ là loại trà đen lên men được sản xuất theo cách truyền thống ở tỉnh Vân Nam. Loại trà nhẹ nhàng được biết đến với tác dụng làm dịu tiêu hóa, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và là thức uống phổ biến trong triều đại nhà Thanh (1636-1912). Để dễ dàng vận chuyển được đến phương Tây, lá trà được đóng thành bánh rồi đi trên đường cả tháng trời.
Thư Trà