Đỗ đen, hay còn gọi là đậu đen, là một loại hạt quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam. Đỗ đen không chỉ là nguyên liệu cho những món ăn ngon, đỗ đen còn được coi là “thuốc bổ tự nhiên” cho sức khỏe với nhiều công dụng tuyệt vời. Dưới đây là một số công dụng của đậu đen bạn có thể tham khảo.
Chống lão hóa
Tác dụng chống lão hóa của đậu đen là nhờ vào chất anthocyanin có trong đậu đen, là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp bảo vệ tế bào khỏi các tác hại của các gốc tự do và giúp ngăn ngừa quá trình lão hóa của da và cơ thể. Khi đậu đen được đun sôi thành nước đậu đen hoặc súp đậu đen sẽ có anthocyanin, isoflavone, saponin và các chất dinh dưỡng khác. Những chất này có thể giúp cơ thể chống lại quá trình oxy hóa, chống lão hóa, chống ung thư, đồng thời có thể cải thiện sức khỏe của mắt và tai. Ngoài ra, nó còn hỗ trợ cho răng chắc khỏe hơn và tóc đen hơn.
Đỗ đen tăng cường sức khỏe xương
Với hàm lượng canxi, magie và phốt pho dồi dào, đỗ đen cung cấp những dưỡng chất thiết yếu giúp xương chắc khỏe và phòng ngừa loãng xương. Canxi và phốt pho là hai khoáng chất quan trọng trong việc xây dựng và duy trì cấu trúc xương, trong khi magie giúp hấp thụ canxi hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, đỗ đen còn chứa mangan và đồng, hai khoáng chất vi lượng cần thiết cho quá trình hình thành xương và sụn.
Điều hòa lượng đường trong máu
Do chứa hàm lượng chất xơ cao, đặc biệt là chất xơ hòa tan, đỗ đen có khả năng giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường vào máu, ngăn ngừa sự tăng đột biến lượng đường sau bữa ăn. Điều này đặc biệt quan trọng đối với người bị tiểu đường hoặc có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
Đỗ đen có chỉ số đường huyết (GI) thấp, nghĩa là nó được tiêu hóa và hấp thụ chậm hơn so với các loại thực phẩm có GI cao như gạo trắng hay bánh mì trắng. Nhờ đó, đỗ đen giúp duy trì lượng đường trong máu ổn định hơn, tránh được những biến động lớn gây hại cho sức khỏe.
Theo một nghiên cứu năm 2017 được công bố trên tạp chí Nutrients, đậu đen có thể cải thiện khả năng kiểm soát lượng đường trong máu và giảm nguy cơ mắc một số bệnh mãn tính, bao gồm cả bệnh tiểu đường loại 2.
Tăng cường sức đề kháng
Đỗ đen chứa nhiều chất chống oxy hóa như flavonoid và polyphenol, giúp bảo vệ tế bào khỏi các gốc tự do gây hại, từ đó tăng cường hệ miễn dịch. Đỗ đen cũng là nguồn cung cấp kẽm, một khoáng chất thiết yếu cho sự phát triển và hoạt động của các tế bào miễn dịch. Ngoài ra, khoáng chất selen trong loại hạt này còn đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất các tế bào miễn dịch và chống lại nhiễm trùng.
Tốt cho hệ tiêu hóa
Đỗ đen là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào, cả chất xơ hòa tan và không hòa tan giúp kích thích nhu động ruột và ngăn ngừa táo bón. Chất xơ trong đỗ đen còn đóng vai trò như một prebiotic, cung cấp thức ăn cho các vi khuẩn có lợi trong đường ruột. Điều này giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện chức năng tiêu hóa và tăng cường sức khỏe tổng thể.
Đỗ đen giúp tăng cường sức khỏe tim mạch
Đỗ đen chứa hàm lượng chất xơ cao, đặc biệt là chất xơ hòa tan. Chất xơ này giúp giảm cholesterol xấu (LDL) trong máu, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành và đột quỵ. Các nghiên cứu cho thấy đỗ đen có thể giúp giảm huyết áp, một yếu tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tim mạch.
Đỗ đen còn là nguồn cung cấp dồi dào các khoáng chất như magie, kali và folate, đều có vai trò quan trọng trong việc duy trì nhịp tim ổn định và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Trong khi đó, các chất chống oxy hóa trong đỗ đen có tác dụng giảm viêm trong cơ thể, một yếu tố góp phần vào sự phát triển của bệnh tim mạch.
Có khả năng ngăn ngừa ung thư
Đỗ đen chứa nhiều chất chống oxy hóa như flavonoid, polyphenol và anthocyanin. Các chất này giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do các gốc tự do gây ra, từ đó giảm nguy cơ phát triển ung thư. Ngoải ra, saponin trong đỗ đen có khả năng ức chế sự phát triển và lan rộng của tế bào ung thư, đồng thời kích thích hệ miễn dịch tiêu diệt các tế bào ung thư.
Đỗ đen đồng thời cũng là nguồn cung cấp folate (vitamin B9) dồi dào. Folate đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp và sửa chữa DNA, giúp ngăn ngừa các đột biến gen có thể dẫn đến ung thư. Song song với đó, hàm lượng chất xơ cao trong đỗ đen giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa, giảm thời gian tiếp xúc của các chất độc hại với ruột kết, từ đó giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng.
Những lưu ý khi sử dụng đậu đen.
Đầu tiên, không nên tiêu thụ đậu đen quá mức, vì điều này có thể gây ra tác dụng phụ do lượng phytate và oxalate cao trong đậu. Thứ hai, những người có tiền sử về bệnh thận hoặc suy giảm chức năng thận cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng, vì đậu đen có thể ảnh hưởng đến chức năng thận. Cuối cùng, tránh sử dụng đậu đen nếu bạn có dị ứng với các loại đậu khác để tránh nguy cơ phản ứng dị ứng. Bằng cách tuân thủ những lưu ý này, bạn có thể tận dụng được lợi ích sức khỏe mà đậu đen mang lại một cách an toàn và hiệu quả.