Đồ uống tốt cho sức khỏe – Xu hướng mới trong ngành F&B Việt Nam.
Trong bối cảnh đó, mọi người bắt đầu quan tâm nhiều hơn đến những gì họ đưa vào cơ thể. Thông tin về dinh dưỡng, về tác hại của đường tinh luyện, về lợi ích của vitamin và khoáng chất lan truyền nhanh chóng qua mạng xã hội. Các chuyên gia dinh dưỡng, bác sĩ, và những người làm trong lĩnh vực sức khỏe trở thành những người có tiếng nói ảnh hưởng lớn. Một video về tác hại của nước ngọt có gas có thể có hàng triệu lượt xem trong vài ngày, thay đổi thói quen tiêu dùng của hàng nghìn người.
Điều thú vị là xu hướng đồ uống lành mạnh ở Việt Nam không hoàn toàn là sự sao chép của phương Tây mà là sự kết hợp khéo léo giữa trí tuệ y học cổ truyền và phong cách tiêu dùng hiện đại. Những thành phần như gừng, nghệ, sả, húng quế, hay các loại thảo dược đã được sử dụng trong y học cổ truyền Việt Nam hàng nghìn năm nay đang được tái khám phá và đưa vào các sản phẩm đồ uống hiện đại.
Một ly nước nghệ mật ong ngày xưa có thể chỉ là thứ bà nội pha cho cháu khi bị ho hay đau bụng. Nhưng giờ đây, nó được phục vụ trong những ly thủy tinh đẹp mắt, có thể thêm chanh hoặc gừng tươi, được bán tại những quán café có thiết kế sang trọng với giá có thể lên đến năm mươi nghìn đồng một ly. Tương tự, nước đậu đen, nước mè đen, hay nước hạt sen từng là những thức uống dân dã giờ đây được nâng tầm thành sản phẩm cao cấp với bao bì đẹp mắt và được marketing như những "siêu thực phẩm" bổ dưỡng.
Sự kết hợp này không chỉ giúp bảo tồn và phát huy giá trị của y học cổ truyền mà còn tạo ra một định vị độc đáo cho thương hiệu đồ uống Việt Nam. Trong khi các thương hiệu quốc tế mang đến green juice hay smoothie bowl, các thương hiệu Việt có thể tự hào với nước gạo lứt, nước bồ kết, hay trà sen với những lợi ích sức khỏe được chứng minh qua hàng thế kỷ sử dụng.
Nếu có một phân khúc phát triển nóng nhất trong thị trường đồ uống lành mạnh, đó chắc chắn là nước ép trái cây và sinh tố. Từ những quán sinh tố vỉa hè truyền thống, ngành này đã phát triển thành một ngành công nghiệp hiện đại với hàng trăm thương hiệu lớn nhỏ cạnh tranh. Các chuỗi quán nước ép chuyên nghiệp mọc lên như nấm, mỗi nơi đều có công thức riêng, những combo độc đáo kết hợp nhiều loại trái cây, rau củ, và các thành phần bổ sung khác.
Công nghệ ép nguội đã thay đổi hoàn toàn chất lượng của nước ép. Khác với phương pháp ép truyền thống sử dụng lưỡi dao quay nhanh tạo ra nhiệt độ cao làm phá vỡ vitamin và enzyme, công nghệ ép nguội sử dụng áp suất để chiết xuất nước từ trái cây mà không tạo ra nhiệt, giữ nguyên được hầu hết các chất dinh dưỡng. Những chai nước ép nguội với giá từ sáu mươi đến một trăm nghìn đồng xuất hiện trong các siêu thị cao cấp, được săn đón bởi những người sẵn sàng trả giá cao hơn cho chất lượng.
Bên cạnh đó, xu hướng "detox" và "cleanse" cũng đã tạo ra một thị trường ngách riêng. Các chương trình detox ba ngày, năm ngày hay thậm chí bảy ngày chỉ uống nước ép trái cây và rau củ đã trở thành phổ biến trong giới trẻ đô thị. Dù giới y học vẫn còn tranh cãi về hiệu quả thực sự của phương pháp này, nhưng không thể phủ nhận rằng nó đã tạo ra một phân khúc thị trường đáng kể với doanh thu hàng trăm tỷ đồng mỗi năm.
Cà phê và trà, hai thức uống truyền thống nhất của người Việt, cũng đang được tái định nghĩa dưới góc độ sức khỏe. Cà phê đen không đường, từng bị xem là thức uống đắng chát khó uống, giờ đây được ca ngợi về khả năng tăng cường trao đổi chất, cải thiện tập trung, và chứa nhiều chất chống oxi hóa. Các quán cà phê specialty chuyên về cà phê nguyên chất, không pha trộn, với hương vị phong phú từ các vùng miền khác nhau đã thu hút một lượng lớn khách hàng yêu thích sự tinh tế và quan tâm đến nguồn gốc.
Trà, đặc biệt là trà xanh và trà thảo mộc, đã trở lại mạnh mẽ như một lựa chọn lành mạnh. Các nghiên cứu về lợi ích của trà xanh trong việc giảm cân, chống lão hóa, và phòng ngừa ung thư đã được lan truyền rộng rãi. Matcha, một loại trà xanh dạng bột từ Nhật Bản, đã trở thành hiện tượng với hàng chục quán café chuyên về matcha latte, matcha smoothie, hay thậm chí matcha tiramisu xuất hiện khắp nơi. Giá của những sản phẩm matcha có thể cao gấp đôi so với những đồ uống thông thường, nhưng vẫn có đông đảo người tiêu dùng sẵn sàng chi trả.
Các loại trà thảo mộc như trà hoa cúc, trà bạc hà, trà gừng, hay trà olong cũng đang được ưa chuộng hơn. Những quán trà chuyên nghiệp với không gian yên tĩnh, phục vụ trà được pha chế cẩn thận theo phong cách trà đạo đã thu hút những khách hàng muốn tìm kiếm sự thư giãn và chăm sóc sức khỏe tinh thần cùng lúc.
Với sự bùng nổ của xu hướng đồ uống lành mạnh, một thách thức lớn mà ngành phải đối mặt là ranh giới mờ nhạt giữa marketing và giá trị thực sự. Không ít sản phẩm được quảng cáo là "tự nhiên", "organic", "tốt cho sức khỏe" nhưng khi đọc kỹ thành phần lại chứa nhiều đường, chất tạo ngọt nhân tạo, hoặc chất bảo quản. Một ly sinh tố trái cây nghe có vẻ lành mạnh nhưng có thể chứa lượng đường tương đương với hai lon nước ngọt.
Việc thiếu các tiêu chuẩn rõ ràng và cơ chế giám sát chặt chẽ đã tạo điều kiện cho một số thương hiệu lợi dụng sự quan tâm của người tiêu dùng đối với sức khỏe để marketing sản phẩm một cách quá đà. Những thuật ngữ như "detox", "superfood", "cleanse" được sử dụng tràn lan mà không có bằng chứng khoa học rõ ràng. Điều này không chỉ gây hiểu lầm cho người tiêu dùng mà còn làm giảm niềm tin vào cả ngành.
May mắn thay, người tiêu dùng Việt Nam đang ngày càng thông minh hơn. Họ bắt đầu đọc kỹ nhãn thành phần, tìm hiểu về nguồn gốc sản phẩm, và chia sẻ kinh nghiệm với nhau qua các diễn đàn trực tuyến. Những thương hiệu minh bạch về thành phần, quy trình sản xuất, và có chứng nhận chất lượng rõ ràng đang được ưu ái hơn. Sự giám sát từ cộng đồng mạng cũng trở thành một lực lượng mạnh mẽ buộc các doanh nghiệp phải trung thực hơn trong marketing.
Một yếu tố thú vị trong xu hướng đồ uống lành mạnh là nó không chỉ đơn thuần về dinh dưỡng mà còn về trải nghiệm và giá trị cảm xúc. Việc uống một ly nước ép trái cây tươi vào buổi sáng không chỉ cung cấp vitamin mà còn mang lại cảm giác chăm sóc bản thân, cảm giác đang làm điều gì đó tốt cho cơ thể. Ngồi trong một quán café yên tĩnh nhâm nhi một tách trà xanh không chỉ là việc uống trà mà là một hình thức thiền định, một cách để thoát khỏi nhịp sống hối hả.
Các thương hiệu thông minh đã nắm bắt được điều này và xây dựng không chỉ sản phẩm mà cả một lối sống xoay quanh đồ uống lành mạnh. Họ tạo ra những không gian đẹp, phù hợp để chụp ảnh và chia sẻ lên mạng xã hội. Họ kể những câu chuyện về nguồn gốc nguyên liệu, về người nông dân trồng trái cây hữu cơ, về hành trình tìm kiếm công thức hoàn hảo. Họ tổ chức các workshop về dinh dưỡng, yoga, hay thiền định, biến cửa hàng thành một cộng đồng của những người cùng quan tâm đến sức khỏe và lối sống lành mạnh.
Đồ uống tốt cho sức khỏe đang từng ngày thay đổi cách người Việt Nam chăm sóc bản thân. Từ những ly nước ép trái cây buổi sáng, đến ly trà xanh giữa buổi chiều bận rộn, đến ly sữa hạt trước khi ngủ, những thức uống này không chỉ nuôi dưỡng cơ thể mà còn phản ánh một triết lý sống mới: sống khỏe, sống có ý thức, và sống trọn vẹn hơn. Và đây chính là xu hướng đáng mừng cho tương lai của ngành F&B Việt Nam.
Hoàng Nguyễn