Doanh nghiệp đồ uống nội trước áp lực cạnh tranh

Một trong những thách thức lớn nhất đối với các DN đồ uống Việt là sự hiện diện và bành trướng của các thương hiệu ngoại. Với tiềm lực tài chính hùng hậu, kinh nghiệm quản trị dày dặn và chiến lược tiếp thị bài bản, các tập đoàn đa quốc gia dễ dàng chiếm lĩnh thị phần và tạo dựng hình ảnh thương hiệu vững chắc trong tâm trí người tiêu dùng. Các sản phẩm nhập ngoại, đa dạng về chủng loại và mẫu mã, cùng với các chiến dịch quảng bá rầm rộ, đã tạo ra một sức ép không nhỏ lên các sản phẩm nội địa, vốn thường có nguồn lực hạn chế hơn trong việc xây dựng thương hiệu và triển khai các hoạt động xúc tiến thương mại quy mô lớn.

Bên cạnh đó, sự thay đổi trong thị hiếu và xu hướng tiêu dùng cũng là một yếu tố quan trọng tạo thêm áp lực. Người tiêu dùng Việt ngày càng quan tâm đến sức khỏe, ưu tiên lựa chọn các sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên, ít đường, bổ sung vitamin và khoáng chất. Điều này đặt ra bài toán cho các DN nội phải không ngừng nghiên cứu, đổi mới công nghệ và phát triển những dòng sản phẩm mới, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của thị trường. Việc chuyển hướng sang các sản phẩm vì sức khỏe không chỉ đòi hỏi đầu tư vào R&D mà còn cần sự thay đổi trong quy trình sản xuất, đảm bảo chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm.

Thêm vào đó, sự phụ thuộc vào nguồn cung nguyên liệu nhập khẩu ở một số ngành hàng cũng khiến DN đồ uống nội địa gặp khó khăn khi giá cả biến động hoặc chuỗi cung ứng toàn cầu gặp sự cố. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm, làm giảm khả năng cạnh tranh so với các đối thủ có khả năng tự chủ về nguồn cung hoặc có quy mô lớn để đàm phán được giá tốt hơn.

Không chỉ dừng lại ở đó, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và sự phát triển của thương mại điện tử cũng mang đến cả cơ hội và thách thức. Việc tiếp cận người tiêu dùng qua các kênh trực tuyến trở nên dễ dàng hơn, nhưng đồng thời cũng đòi hỏi DN phải đầu tư vào công nghệ, thay đổi phương thức tiếp thị và quản lý hệ thống phân phối sao cho hiệu quả. Những DN chậm chân trong việc chuyển đổi số có nguy cơ bị tụt lại phía sau trong cuộc đua giành thị phần.

Để vượt qua những áp lực này, các DN đồ uống nội địa cần có những chiến lược phát triển bền vững và linh hoạt. Việc tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng câu chuyện thương hiệu mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam, đồng thời không ngừng sáng tạo để cho ra đời những sản phẩm độc đáo, phù hợp với khẩu vị địa phương nhưng vẫn bắt kịp xu hướng thế giới là yếu tố then chốt. Bên cạnh đó, việc tối ưu hóa chi phí sản xuất, mở rộng và đa dạng hóa kênh phân phối, từ truyền thống đến hiện đại, cũng như tăng cường các hoạt động quảng bá, tiếp thị một cách chuyên nghiệp và hiệu quả sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh.

Sự chủ động liên kết, hợp tác giữa các DN trong nước để tạo nên sức mạnh tổng hợp, cùng với sự hỗ trợ từ các chính sách của nhà nước trong việc tạo dựng môi trường kinh doanh thuận lợi và thúc đẩy tiêu thụ hàng Việt, cũng là những yếu tố quan trọng giúp ngành đồ uống nội địa đứng vững và phát triển trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Thị trường đồ uống Việt Nam, một bức tranh đầy màu sắc và sôi động, đang chứng kiến những chuyển mình mạnh mẽ. Tuy nhiên, đằng sau sự tăng trưởng ấn tượng và tiềm năng to lớn, các doanh nghiệp (DN) đồ uống nội địa lại đang phải đối mặt với vô vàn áp lực cạnh tranh, đòi hỏi sự thích ứng linh hoạt và chiến lược bài bản để có thể đứng vững và phát triển.

Một trong những thách thức lớn nhất mà các DN đồ uống trong nước phải đối mặt là sự hiện diện và sức mạnh ngày càng tăng của các thương hiệu quốc tế. Với tiềm lực tài chính dồi dào, kinh nghiệm quản lý chuyên nghiệp và chiến lược marketing toàn cầu, các "ông lớn" nước ngoài đã nhanh chóng chiếm lĩnh một thị phần không nhỏ, đặc biệt là ở các phân khúc sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Sự cạnh tranh này không chỉ diễn ra ở kênh phân phối truyền thống mà còn khốc liệt trên các nền tảng trực tuyến và tại các điểm bán hiện đại, nơi người tiêu dùng ngày càng có nhiều lựa chọn hơn.

Bên cạnh đó, sự thay đổi trong thị hiếu và nhận thức của người tiêu dùng cũng tạo ra một áp lực đáng kể. Xu hướng "sống khỏe", "ăn sạch, uống sạch" đang ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt là trong giới trẻ và tầng lớp trung lưu thành thị. Người tiêu dùng ngày nay không chỉ tìm kiếm một thức uống giải khát đơn thuần mà còn quan tâm nhiều hơn đến nguồn gốc xuất xứ, thành phần dinh dưỡng, yếu tố tự nhiên, ít đường, và các lợi ích sức khỏe đi kèm. Điều này buộc các DN nội phải không ngừng nghiên cứu, đổi mới sản phẩm, từ việc giảm hàm lượng đường, sử dụng nguyên liệu tự nhiên, cho đến việc phát triển các dòng sản phẩm hữu cơ, bổ sung vitamin và khoáng chất. Thế hệ Gen Z, với những đặc điểm tiêu dùng riêng biệt, cũng đang trở thành một lực lượng định hình thị trường, đòi hỏi các thương hiệu phải có cách tiếp cận sáng tạo và phù hợp hơn.

Chi phí đầu vào cũng là một gánh nặng không nhỏ. Sự biến động giá cả của các nguyên liệu chính như đường, hương liệu, bao bì, cùng với chi phí vận chuyển và logistics tăng cao đã ảnh hưởng trực tiếp đến biên lợi nhuận của các DN. Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt về giá, việc cân đối giữa chi phí sản xuất và giá bán hợp lý để giữ chân người tiêu dùng là một bài toán khó đối với nhiều DN nội, nhất là các DN có quy mô vừa và nhỏ.

Thêm vào đó, các quy định và chính sách quản lý ngày càng chặt chẽ hơn cũng đặt ra những thách thức nhất định. Những đề xuất về việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường, hay các quy định nghiêm ngặt hơn về an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường (ví dụ như vấn đề bao bì) đòi hỏi các DN phải có sự chuẩn bị và điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh cho phù hợp. Việc này có thể làm tăng chi phí tuân thủ và giảm lợi thế cạnh tranh của một số sản phẩm.

Không chỉ vậy, vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng vẫn âm thầm tác động tiêu cực đến những DN làm ăn chân chính. Những sản phẩm này không chỉ gây thiệt hại về doanh thu, uy tín cho các thương hiệu uy tín mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, làm xói mòn niềm tin vào thị trường đồ uống nói chung.

Đối mặt với những áp lực đa chiều này, các DN đồ uống nội địa không còn cách nào khác là phải tự làm mới mình. Nhiều DN đã và đang tích cực đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) để đa dạng hóa danh mục sản phẩm, tung ra thị trường những dòng sản phẩm mới lạ, độc đáo, bắt kịp xu hướng tiêu dùng hiện đại mà vẫn giữ được những nét đặc trưng của hương vị Việt. Việc xây dựng thương hiệu mạnh, đầu tư vào các chiến dịch marketing sáng tạo và hiệu quả, cùng với việc mở rộng và tối ưu hóa kênh phân phối cũng là những yếu tố then chốt. Một số doanh nghiệp cũng tìm cách khai thác lợi thế sân nhà, am hiểu văn hóa và khẩu vị địa phương để tạo ra những sản phẩm mang đậm dấu ấn truyền thống nhưng được nâng tầm về chất lượng và mẫu mã.

Cuộc chiến trên thị trường đồ uống Việt Nam được dự báo sẽ còn nhiều diễn biến phức tạp. Để tồn tại và vươn lên, các DN đồ uống nội địa cần một chiến lược tổng thể, kết hợp giữa việc nâng cao năng lực cạnh tranh từ bên trong, nắm bắt nhanh nhạy các xu hướng thị trường, đồng thời cần có sự hỗ trợ từ các chính sách phù hợp của nhà nước để tạo ra một môi trường kinh doanh bình đẳng và thuận lợi. Chỉ khi đó, các thương hiệu Việt mới có thể tự tin khẳng định vị thế trên chính sân nhà và vươn ra thị trường quốc tế.

Hoàng Nguyễn