Vì sao bản dupe trà sữa được ưa chuộng?
Trong vài năm gần đây, “dupe” đã trở thành một khái niệm quen thuộc với người tiêu dùng trẻ tại Việt Nam. Bắt nguồn từ lĩnh vực mỹ phẩm và thời trang, trào lưu này nhanh chóng lan sang F&B, đặc biệt là thị trường trà sữa. Điều dễ nhận thấy là người trẻ vẫn muốn thưởng thức hương vị hợp xu hướng, nhưng đồng thời phải cân đối chi tiêu thông minh trong bối cảnh giá cả ngày càng leo thang.
Ở các thành phố lớn, không khó để tìm thấy những quán trà sữa local với menu “na ná” các thương hiệu nổi tiếng như Gong Cha, KOI hay Phúc Long, nhưng mức giá chỉ bằng một nửa. Một ly dupe có thể mang đến trải nghiệm tương tự: lớp trà sữa béo ngậy, topping đa dạng, bao bì bắt mắt. Với học sinh, sinh viên và nhân viên văn phòng trẻ, đây là lựa chọn vừa “bắt trend” vừa hợp túi tiền.
Mạng xã hội càng khiến hiện tượng này bùng nổ mạnh mẽ. Những clip review “dupe của KOI chỉ 35k” hay “trà sữa Phúc Long phiên bản bình dân” dễ dàng lan truyền, tạo hiệu ứng tò mò và khuyến khích người tiêu dùng thử trải nghiệm. Vô hình trung, dupe trở thành một phần trong văn hóa tiêu dùng thông minh của giới trẻ: chi tiêu ít hơn, nhưng vẫn cảm thấy mình đang được tận hưởng trọn vẹn xu hướng.
Dupe tạo nên cuộc cạnh tranh mới trên thị trường
Sự xuất hiện dày đặc của các bản dupe trong ngành trà sữa đã làm thay đổi đáng kể cán cân cạnh tranh. Nếu trước đây thị trường được dẫn dắt bởi những chuỗi lớn với lợi thế thương hiệu, thì nay nhiều cửa hàng nhỏ lẻ và chuỗi nội địa đã nhanh chóng chiếm lĩnh khách hàng bằng chiến lược “giống nhưng rẻ hơn”. Chỉ cần một công thức pha chế dễ tái tạo, nguồn nguyên liệu phổ biến và khả năng nắm bắt thị hiếu giới trẻ, các bản dupe có thể nhân rộng nhanh chóng với chi phí thấp.
Điểm đáng chú ý là mạng xã hội trở thành chất xúc tác mạnh mẽ cho xu hướng này. Các bài đăng hay video ngắn gắn tag “dupe trà sữa” không chỉ giúp quán nhỏ được biết đến rộng rãi mà còn vô tình đặt thương hiệu lớn vào thế bị so sánh trực tiếp. Một ly trà sữa dupe được review có hương vị “giống 80% nhưng rẻ hơn một nửa” ngay lập tức gây sức ép lên giá bán và hình ảnh của các ông lớn trong ngành.
Trong bối cảnh đó, các thương hiệu lớn không thể chỉ dựa vào tên tuổi để duy trì vị thế. Thay vào đó, họ phải đối mặt với áp lực đổi mới liên tục: từ công thức, dịch vụ cho đến trải nghiệm không gian. Cuộc cạnh tranh giữa thương hiệu gốc và bản dupe vì vậy không chỉ nằm ở giá thành, mà còn mở rộng sang những yếu tố giá trị gia tăng, nơi mà các chuỗi lớn buộc phải chứng minh sự khác biệt thực sự của mình.
Người tiêu dùng linh hoạt, thương hiệu gốc giữ giá trị riêng
Người tiêu dùng ngày nay không trung thành tuyệt đối với một lựa chọn duy nhất. Họ có thể tìm đến bản dupe trà sữa khi muốn tiết kiệm chi phí, nhưng vào một thời điểm khác, vẫn sẵn sàng quay lại với thương hiệu gốc để thưởng thức “hương vị thật sự”, thứ mà bản dupe khó có thể tái tạo trọn vẹn. Chính sự linh hoạt này khiến dupe trở thành xu hướng song hành, chứ không phải thay thế hoàn toàn.
Với các thương hiệu lớn, thách thức không nằm ở việc bị mất khách hàng ngay lập tức, mà ở chỗ phải duy trì sự khác biệt. Công thức độc quyền, chất lượng nguyên liệu, trải nghiệm dịch vụ và không gian thương hiệu là những yếu tố tạo nên giá trị mà dupe khó sao chép. Đây cũng là lý do KOI Thé, Gong Cha hay Phúc Long vẫn duy trì sức hút, dù mức giá cao hơn.
Có thể nói, dupe góp phần làm phong phú thêm lựa chọn cho người tiêu dùng, trong khi các thương hiệu gốc vẫn giữ vai trò “chuẩn mực” của thị trường. Người mua hàng sẽ liên tục dịch chuyển giữa hai lựa chọn tùy hoàn cảnh, tiết kiệm khi cần, trải nghiệm chuẩn vị khi muốn. Sự tồn tại song song này phản ánh đúng bản chất của một thị trường sôi động: cạnh tranh không loại trừ, mà thúc đẩy sự đa dạng để đáp ứng hành vi tiêu dùng ngày càng linh hoạt.