Liên minh châu Âu (EU) là một trong những đối tác thương mại ổn định và quan trọng nhất của Việt Nam. Đây là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai (chỉ sau thị trường Hoa Kỳ). Với quy mô dân số trên 500 triệu dân, GDP của EU đạt 16.452,07 tỷ Euro, (riêng GDP của Vương quốc Anh đạt 2.523,3 tỷ Euro).
EU là thị trường nhập khẩu rau quả có quy mô lớn nhất thế giới, trị giá 135 tỷ Eur/năm, chiếm 45% giá trị thương mại mặt hàng rau quả toàn cầu. Theo thống kê, lượng rau quả EU nhập khẩu từ Việt Nam chỉ chiếm một lượng rất nhỏ, chưa tới 1%.
Ảnh minh họa
EU là một thị trường rộng lớn nhưng kim ngạch xuất khẩu nông sản Việt Nam sang thị trường này còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng thương mại của hai bên. Các sản phẩm nông sản Việt Nam chủ yếu phân phối qua các cửa hàng nhỏ của người châu Á, chưa xâm nhập được vào các hệ thống phân phối, bán lẻ lớn của châu
Năm 2021 được coi dấu mốc quan trọng khi các loại trái cây như vải, nhãn tươi được xuất khẩu trực tiếp sang các nước Tây Âu như Hà Lan, Bỉ, Pháp, Đức, Anh bởi các Công ty Việt Nam sau khi được hỗ trợ kết nối, giới thiệu với các công ty nhập khẩu. Việc phân phối quả vải tươi không chỉ trong hệ thống cửa hàng/siêu thị châu Á mà đã chính thức thâm nhập vào các chuỗi siêu thị thực phẩm tại châu Âu.
Nếu như trước đây nhiều dòng rau quả của Việt Nam chịu mức thuế suất 10-20% thì nay là 0%, tạo lợi thế cạnh tranh rất lớn đối với các nước chưa có FTA như Thái Lan, Trung Quốc và một số nước châu Mỹ Latinh. Bên cạnh đó, tiềm năng thị trường, nhu cầu tiêu dùng rau quả nhiệt đới mới lạ tại EU tăng cao, trong đó sản phẩm rau quả tươi tăng từ 15-20%/năm; sản phẩm chế biến tăng trên 30%. Chất lượng rau quả của Việt Nam ngày càng cải thiện, có khả năng cạnh tranh, thâm nhập thị trường.
Hiện Thị trường nhập khẩu nông sản EU bắt đầu khởi sắc do tình hình dịch bệnh COVID-19 được kiểm soát, Chính phủ các nước thành viên EU thúc đẩy mở rộng việc tiêm vaccine, áp dụng quy định giấy thông hành vaccine, nới lỏng quy định đi lại, mở cửa một phần dịch vụ ăn uống, du lịch do đó nhu cầu tiêu thụ thực phẩm tăng so với giai đoạn trước. Theo đó, đây cũng là thời điểm thuận lợi để đẩy mạnh xuất khẩu các mặt hàng nông sản của Việt Nam sang thị trường này.
Đánh giá tổng quan về xuất khẩu nông sản, rau quả nói chung sang các thị trường, trong đó có thị trường EU, ông Nguyễn Minh Vũ - Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cho rằng, chúng ta còn rất nhiều dư địa để phát triển. Nguyên nhân do Việt Nam là nước duy nhất trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương có FTA với EU. Sau khi EVFTA có hiệu lực, thuế suất nhiều loại rau quả vào EU giảm về 0%, đây là lợi thế cạnh tranh rất lớn.
Vừa qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) đã phối hợp cùng Bộ Ngoại giao tổ chức “Tọa đàm chuyên đề trực tuyến về xuất khẩu rau quả Việt Nam sang thị trường Liên minh châu Âu”. Tọa đàm được tổ chức nhằm tận dụng hiệu quả của Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA). Các doanh nghiệp cung cấp thông tin tổng quan về các chính sách và quy định của EU về nhập khẩu rau quả; trao đổi, kiến nghị các giải pháp nhằm thúc đẩy xuất khẩu rau quả sang thị trường EU; đồng thời, sẽ được hỗ trợ hiệu quả trong tìm hiểu thông tin và cơ hội xuất khẩu sang thị trường khó tính này
Tuy nhiên, các doanh nghiệp cần thận trọng khi đẩy mạnh xuất khẩu vào thị trường này bởi Eu được đánh giá là thị trường khó nhằn và khó tính bậc nhất thế giới.
Hoài An