Trong hơn một thập kỷ qua, gạo vẫn luôn giữ vị trí trung tâm trong bữa ăn hàng ngày của nhiều quốc gia châu Á. Thế nhưng, một cuộc chuyển mình đầy bất ngờ đang diễn ra: từ “nhân vật chính” trong bữa ăn, gạo nay bỗng trở thành nguyên liệu được ưa chuộng trong các món đồ uống và tráng miệng sáng tạo, mở ra một chương mới trong ngành ẩm thực hiện đại. Không chỉ đơn thuần là latte sữa gạo, loại ngũ cốc cổ xưa này đang tạo ra những trải nghiệm vị giác phong phú và tinh tế, thu hút cả người tiêu dùng trẻ tuổi và các thương hiệu lớn trong lĩnh vực đồ uống.
Từ lương thực quen thuộc, gạo đang “hóa thân” thành ngôi sao mới của thế giới đồ uống hiện đại.
Khởi đầu từ Trung Quốc, nơi các chuỗi cửa hàng trà và cà phê sáng tạo như HeyTea, LeLeCha và ChaShan biến gạo thành nguyên liệu chủ đạo, những ly đá xay nhuyễn kết hợp cơm dẻo và trái cây tươi, trà gạo vị vải thanh mát hay sinh tố gạo hoa mộc thanh tao đã trở thành hiện tượng. Những công thức pha chế này không chỉ mang lại trải nghiệm thơm ngon, tròn vị mà còn chứng minh rằng nguyên liệu truyền thống hoàn toàn có thể được tái hiện theo cách hiện đại, cao cấp. Ngay cả các thương hiệu trà sữa tươi như CoCo, YH-Tang hay Naixue cũng không đứng ngoài cuộc. Họ giới thiệu các sản phẩm như trà sữa gạo, pudding sữa gạo, hoặc đồ uống protein từ gạo, nhấn mạnh giá trị dinh dưỡng và sự tiện lợi của nguyên liệu này.
Cuộc “cách mạng gạo” không dừng lại ở các cửa hàng trà. Các chuỗi sữa chua bắt đầu sáng tạo với những món xôi kết hợp sữa chua bổ dưỡng, trong khi các thương hiệu kem nổi tiếng tung ra bánh mochi gạo Wuchang, tạo nên sự hấp dẫn không thể chối từ. Mordor Intelligence ước tính rằng thị trường sữa gạo toàn cầu đạt 260 triệu USD vào năm 2023 và dự kiến tăng lên 340 triệu USD vào năm 2028. Con số này cho thấy gạo, dù là nguyên liệu truyền thống, vẫn có thể trở thành “ngôi sao” trong bối cảnh ẩm thực hiện đại.
Sữa gạo, với hương vị dịu nhẹ, ngọt tự nhiên và khả năng thích ứng với nhiều khẩu vị, trở thành trung tâm của xu hướng này. Các thương hiệu đồ uống hiện quảng bá sữa gạo như sản phẩm hỗ trợ tiêu hóa, giúp xoa dịu cơ thể và tinh thần. Những thông điệp như “sữa gạo nuôi dưỡng dạ dày vào buổi sáng” của Cotti Coffee hay “một ngụm sữa gạo làm ấm lòng” của Đông Bian ZhiZao không chỉ thu hút người tiêu dùng trẻ quan tâm đến sức khỏe mà còn tạo ra cảm giác gần gũi, thân thuộc.
Tuy nhiên, sữa gạo vẫn đối mặt với một số thách thức. Hàm lượng carbohydrate cao, khoảng 10 g đường mỗi khẩu phần, và chỉ số đường huyết cao gấp đôi so với sữa bò khiến sản phẩm này không phù hợp với người mắc hoặc có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Thêm vào đó, gạo là nguyên liệu phổ biến trong đời sống thường nhật, vì vậy việc nâng cao giá trị cảm nhận của sữa gạo đòi hỏi các thương hiệu phải cải tiến bao bì, lựa chọn nguyên liệu chất lượng cao và phát triển các công thức pha chế độc đáo. Dù vậy, xu hướng tiêu dùng sữa thực vật vẫn đang gia tăng mạnh mẽ trên toàn cầu.
Từ Mỹ, châu Âu đến châu Á, người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sữa thực vật thay thế sữa bò. Lý do không chỉ xuất phát từ sức khỏe, như kiểm soát cân nặng, giảm cholesterol hay hạn chế lactose, mà còn liên quan đến yếu tố môi trường và đạo đức chăn nuôi. Đặc biệt, thế hệ Gen Z xem các sản phẩm thực vật là lựa chọn “thời thượng”, vừa tốt cho cơ thể vừa thể hiện trách nhiệm xã hội. Sự gia tăng của dân số thuần chay cũng góp phần thúc đẩy nhu cầu về các sản phẩm sữa thực vật, trong đó có sữa gạo giàu protein. Theo báo cáo của Future Market Insights, quy mô thị trường sữa gạo ước tính đạt 704,43 triệu USD vào năm 2025, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) khoảng 5,8% từ nay đến năm 2035.
Sữa gạo không chỉ thu hút nhờ tính lành mạnh mà còn nhờ đặc tính kỹ thuật linh hoạt trong chế biến. Với độ sánh vừa phải và hương thơm tự nhiên, sữa gạo lý tưởng cho việc tạo sinh tố, món tráng miệng, ngũ cốc hay thậm chí là các loại latte pha chế cao cấp. Trong số các loại sữa thay thế, sữa gạo chứa nhiều carbohydrate nhất, gấp khoảng ba lần so với sữa đậu nành hay sữa hạnh nhân. Do đó, đối với những người tiêu dùng không gặp vấn đề về đường huyết, sữa gạo là nguồn năng lượng nhanh và an toàn, đồng thời góp phần tạo vị ngọt dịu tự nhiên mà không cần thêm đường tinh luyện.
Thị trường sữa gạo được phân loại chủ yếu thành hai nhóm: hữu cơ và thông thường. Phân khúc hữu cơ hiện chiếm ưu thế và dự kiến đạt tổng sản lượng 87.943,05 tấn vào năm 2033, theo Market Research Future. Đây là minh chứng rõ ràng rằng xu hướng thực phẩm và đồ uống hữu cơ, không biến đổi gen đang ảnh hưởng mạnh đến thị trường toàn cầu. Nhiều nhà sản xuất liên tục ra mắt sản phẩm sữa gạo hữu cơ để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng, đồng thời khẳng định vị thế của gạo không chỉ là nguyên liệu truyền thống mà còn là biểu tượng của sự sáng tạo và chất lượng.
Không thể phủ nhận rằng sự bùng nổ của gạo trong ngành đồ uống mang đến nhiều giá trị kinh tế và văn hóa. Trước đây, gạo chỉ được biết đến như một lương thực cơ bản, nhưng hiện nay, gạo đang chứng minh khả năng thích ứng và đổi mới trong ngành F&B. Những trải nghiệm mới mẻ từ trà gạo, latte sữa gạo đến các món tráng miệng từ gạo không chỉ thu hút giới trẻ mà còn mở rộng thị trường cho các thương hiệu sáng tạo, thúc đẩy doanh thu và nâng cao giá trị cảm nhận của nguyên liệu truyền thống này.
Đặc biệt, việc gạo trở thành nguyên liệu nổi bật trong đồ uống còn phản ánh một xu hướng lớn hơn: người tiêu dùng ngày càng tìm kiếm các sản phẩm vừa tốt cho sức khỏe, vừa mang tính trải nghiệm, vừa có ý nghĩa xã hội và môi trường. Trong bối cảnh đó, sữa gạo và các sản phẩm từ gạo không chỉ là lựa chọn dinh dưỡng mà còn trở thành “trải nghiệm ẩm thực thông minh”, đáp ứng nhu cầu tinh thần và thị giác của khách hàng hiện đại. Chính sự kết hợp giữa truyền thống và sáng tạo này đã giúp gạo trở thành “ngôi sao mới” trong ngành đồ uống, minh chứng cho khả năng đổi mới không giới hạn của các nguyên liệu cổ xưa.
Cuối cùng, câu chuyện về gạo trong ngành đồ uống là minh chứng sống động rằng các nguyên liệu truyền thống không chỉ có thể tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ khi được tái sáng tạo. Sự thành công của gạo trong các món đồ uống hiện đại là lời nhắc nhở rằng giá trị văn hóa, dinh dưỡng và sáng tạo có thể hòa quyện để tạo nên những xu hướng ẩm thực độc đáo. Khi gạo tiếp tục chiếm lĩnh các ly trà, latte hay sinh tố, không chỉ người tiêu dùng được hưởng lợi từ hương vị và lợi ích sức khỏe, mà cả ngành F&B cũng mở ra một kỷ nguyên mới, nơi những nguyên liệu truyền thống trở thành biểu tượng của sự sáng tạo và tinh tế.
Như vậy, từ một hạt ngũ cốc bình dị, gạo đang chứng tỏ sức hấp dẫn đặc biệt trong ngành đồ uống toàn cầu. Với sự tăng trưởng của thị trường sữa gạo, nhu cầu về đồ uống và tráng miệng từ gạo ngày càng cao, và xu hướng này không chỉ dừng lại ở châu Á mà đang lan tỏa ra toàn thế giới. Gạo, từ lương thực cơ bản đến nguyên liệu sáng tạo, đã trở thành minh chứng sống động cho khả năng “hóa thân” của những giá trị truyền thống trong bối cảnh ẩm thực hiện đại, mở ra những cơ hội và trải nghiệm chưa từng có cho cả người tiêu dùng và ngành công nghiệp đồ uống.