Trong năm qua, giá bất động sản tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh không có dấu hiệu giảm nhiệt đáng kể. Tại Hà Nội, mức giá căn hộ chung cư trung bình đã vượt ngưỡng 50 triệu đồng một mét vuông ở nhiều phường nội thành, trong khi mức thu nhập bình quân của người dân không tăng tương xứng. Điều này tạo ra khoảng cách ngày càng lớn giữa khả năng chi trả của người mua và giá bán thực tế trên thị trường. Nhiều gia đình trẻ phải chấp nhận trì hoãn kế hoạch mua nhà hoặc tìm kiếm các lựa chọn ở xa trung tâm hơn, nơi giá cả có phần phải chăng hơn nhưng lại thiếu hạ tầng và tiện ích.
Giá nhà ở neo cao, thị trường vẫn nhiều rào cản.
Nguyên nhân khiến giá nhà neo cao có thể được giải thích qua nhiều góc độ. Trước hết, chi phí đầu vào để phát triển dự án bất động sản đã tăng đáng kể trong những năm gần đây. Giá vật liệu xây dựng, chi phí nhân công và đặc biệt là giá đất đều có xu hướng leo thang. Quỹ đất sạch tại các vị trí đắc địa ngày càng khan hiếm, trong khi thủ tục pháp lý để đưa đất vào sử dụng lại kéo dài và phức tạp. Các chủ đầu tư thường phải đối mặt với chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng cao, cùng với đó là các chi phí liên quan đến thủ tục hành chính. Tất cả những yếu tố này được chuyển giá sang người mua cuối cùng, khiến mức giá bán không thể giảm xuống.
Bên cạnh đó, tâm lý giữ giá của các chủ đầu tư cũng là một yếu tố quan trọng. Nhiều doanh nghiệp bất động sản không muốn giảm giá vì lo ngại điều này sẽ ảnh hưởng đến uy tín thương hiệu và tạo tiền lệ xấu cho các dự án tiếp theo. Thay vì giảm giá để kích thích tiêu thụ, họ chọn cách chậm tiến độ mở bán hoặc tung sản phẩm từng đợt nhỏ nhằm duy trì mức giá mong muốn. Chiến lược này tuy giúp bảo toàn biên lợi nhuận nhưng lại khiến nguồn cung trên thị trường bị hạn chế một cách nhân tạo.
Tuy nhiên, việc giá nhà neo cao không đồng nghĩa với việc thị trường đang hoạt động trôi chảy. Trên thực tế, nhiều dự án đang gặp khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm. Số lượng giao dịch thành công giảm sút rõ rệt so với các năm trước đây, đặc biệt là trong phân khúc trung và cao cấp. Người mua trở nên thận trọng hơn, họ không chỉ xem xét giá cả mà còn quan tâm đến pháp lý dự án, uy tín chủ đầu tư và khả năng thanh khoản trong tương lai.
Thêm vào đó, nguồn vốn cho phát triển bất động sản cũng đang gặp không ít khó khăn. Các ngân hàng thương mại đã thắt chặt điều kiện cho vay đối với lĩnh vực này sau khi Ngân hàng Nhà nước đưa ra các chỉ đạo về kiểm soát tín dụng vào bất động sản. Mặc dù đây là biện pháp cần thiết để ngăn chặn bong bóng và đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng, nhưng nó cũng khiến nhiều dự án thiếu nguồn vốn để triển khai hoặc phải kéo dài thời gian thực hiện. Đối với người mua, việc tiếp cận vốn vay cũng trở nên khó khăn hơn với lãi suất cao và yêu cầu thẩm định nghiêm ngặt.
Phân khúc nhà ở giá rẻ, vốn được xem là nhu cầu thiết yếu của đại đa số người dân, lại là phân khúc bị bỏ ngỏ nhiều nhất. Các chủ đầu tư không mặn mà với loại hình này do biên lợi nhuận thấp trong khi thủ tục và chi phí phát triển không hề nhỏ. Chính sách hỗ trợ từ phía nhà nước cho nhà ở xã hội tuy có cải thiện nhưng vẫn chưa đủ mạnh để thu hút sự tham gia rộng rãi của các doanh nghiệp. Kết quả là, phân khúc nhà ở dành cho người thu nhập thấp và trung bình vẫn khan hiếm, trong khi nhu cầu thực tế lại rất lớn.
Để thị trường bất động sản phát triển bền vững, cần có sự điều chỉnh từ nhiều phía. Cơ quan quản lý cần đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo hành lang pháp lý rõ ràng và minh bạch hơn. Chính sách thuế và tài chính cần được cân nhắc để khuyến khích phát triển nhà ở giá hợp lý, đồng thời hạn chế đầu cơ. Các chủ đầu tư cũng cần linh hoạt hơn trong chiến lược kinh doanh, xem xét điều chỉnh giá bán phù hợp với sức mua thực tế của thị trường thay vì cố giữ mức giá cao một cách bất chấp.
Thị trường bất động sản đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, không chỉ tạo việc làm và đóng góp vào GDP mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của hàng triệu gia đình. Việc giá nhà neo cao trong khi thị trường đầy rào cản là một cảnh báo về sự cần thiết phải có những thay đổi căn bản, nhằm tạo ra một thị trường lành mạnh, minh bạch và phục vụ đúng nhu cầu thực của người dân.
Hoàng Nguyễn