Giải pháp để bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác sáng tạo, lành mạnh trên môi trường mạng

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thành Hưng nêu thực tế: Trong cuộc sống thực, trẻ em được bảo vệ bởi nhiều thiết chế như gia đình, họ hàng, người thân, cho đến nhà trường, trung tâm chăm sóc và hỗ trợ trẻ em… Tuy nhiên, trên môi trường mạng, còn thiếu rất nhiều thiết chế để bảo vệ trẻ em như cách chúng ta làm trong cuộc sống thực.

Thứ trưởng Bộ TTTT Nguyễn Thành Hưng cho biết: Tại Việt Nam, Đảng, Nhà nước luôn coi nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc trẻ em là một trong những nội dung cơ bản của Chiến lược phát triển con người. Việt Nam đã có Luật Trẻ em năm 2016; Luật Tiếp cận thông tin năm 2016; Luật An toàn thông tin năm 2018; Luật An ninh mạng 2018... liên quan đến việc chăm sóc, bảo vệ trẻ em. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ ngành liên quan cũng đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn chi tiết triển khai các Luật.

Bất kỳ một trẻ em nào truy cập internet đều chịu nhiều nguy cơ tiềm ẩn từ việc bắt nạt trên mạng (cyberbullying), dụ dỗ qua mạng (grooming), lừa đảo qua mạng hay thậm chí là bị tấn công, xâm hại tình dục qua môi trường mạng.”

Bà Lesley Miller, Phó Trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam cũng cho rằng, bên cạnh những cơ hội, Internet, CNTT cũng đang đưa đến nhiều những thách thức, mặt trái. Các nền tảng mạng tạo ra cách mạng với cuộc sống của trẻ em, song đồng thời cũng mang lại những lạm dụng và khai thác trẻ em kinh khủng nhất.

Xâm hại trẻ em trên mạng là xu hướng ngày càng tăng và không có số liệu chính xác. Hiện, Việt Nam có hơn 24 triệu trẻ em dưới 16 tuổi. Khi công nghệ và internet len lỏi vào mọi khía cạnh của cuộc sống, trẻ em là đối tượng đón nhận nhanh nhất những thông tin trên mạng. Đồng thời, đây cũng là đối tượng chịu tác động mạnh mẽ nhất của công nghệ và những vấn đề tiêu cực trên mạng internet.

"Hàng ngàn trẻ em bị bắt nạt trên mạng xã hội mỗi ngày. Bên cạnh đó, những kẻ xấu có mục đích dâm ô, xâm hại trẻ em. Nhiều em còn ngây thơ, tin tưởng người khác và chia sẻ hình ảnh nhạy cảm với những người các em gọi là bạn mà không lường trước được hậu quả".

Báo cáo về các giải pháp, nhiệm vụ chính trong dự thảo Đề án, ông Hoàng Minh Tiến – Phó Cục trưởng Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT khẳng định, bảo vệ trẻ em trên không gian mạng không chỉ là vấn đề của Việt Nam mà là của toàn thế giới.

Bên cạnh giải pháp then chốt là tạo hành lang pháp lý để xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm, ông Tiến đề xuất phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng bộ kỹ năng số đưa vào các cấp học.

Ngoài ra, đề xuất đến giải pháp bảo vệ trẻ em trên mạng internet, ông Hoàng Minh Tiến, Phó Cục trưởng Cục An toàn thông tin ( Bộ TTTT) chia sẻ về 5 yếu tố cơ bản, đó là: Hoàn thiện cơ sở pháp lý của Việt Nam; phương pháp hiệu quả để giáo dục, tuyên truyền cho trẻ thanh thiếu niên; sử dụng công nghệ để hỗ trợ trẻ em trên môi trường mạng; nâng cao năng lực sử dụng internet của toàn xã hội; tăng cường hợp tác quốc tế để giải quyết các vấn đề dành cho trẻ em trên môi trường mạng.

Thực hiện Chương trình công tác năm 2020 của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ TT&TT được giao chủ trì phối hợp với các Bộ: Lao động – Thương binh và Xã hội, Giáo dục và Đào tạo và Công an xây dựng Đề án "Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng" giai đoạn 2020-2025. Đề án được xây dựng nhằm bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng (bảo vệ bí mật cá nhân, đời sống riêng tư và các quyền khác của trẻ em khi trẻ em tiếp cận thông tin, tham gia các hoạt động trên môi trường mạng); hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên không gian mạng.

Ý thức được đây là vấn đề quan trọng có tính liên ngành cao, Bộ TT&TT đã thành lập Ban Soạn thảo và Tổ Biên tập xây dựng Đề án với thành phần tham gia là các bộ, ngành, cơ quan liên quan của hệ thống chính trị.

Bên cạnh đó, trong thời gian qua, cơ quan thường trực xây dựng Đề án - Cục ATTT - Bộ TT&TT, đã chủ động làm việc và nhận được sự phối hợp tích cực từ các chuyên gia, tổ chức, DN trong nước và quốc tế, trong đó có thể kể đến UNICEF Việt Nam, ChildFund, WorldVision, MSD, Microsoft Việt Nam...

Bộ TTTT sẽ kêu gọi các doanh nghiệp công nghệ chung tay tham gia phát triển các ứng dụng, sản xuất các nội dung bổ ích giúp trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng. Ngoài ra, các diễn giả cũng đóng góp ý kiến về vấn đề đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác truyền thông, đặc biệt là thông qua cách thức truyền thông mạng xã hội để nâng cao nhận thức cộng đồng về các vấn đề được đặt ra trong đề án…

Sau khi tham vấn ý kiến các chuyên gia và các cơ quan hữu quan, dự kiến đề án sẽ được trình Thủ tướng Chính phủ vào tháng 6/2020.

Tạ Thành