Được thiên nhiên ưu ái ban tặng khí hậu ôn hòa, thổ nhưỡng phong phú, Hà Nội sở hữu điều kiện lý tưởng để phát triển cây chè. Với hơn 2.000 ha diện tích trồng chè, sản lượng hàng năm đạt trên 20.000 tấn, chiếm khoảng 16-18% tổng sản lượng chè cả nước, Hà Nội có đủ tiềm năng để trở thành một trong những trung tâm sản xuất chè hàng đầu Việt Nam.
Nhận thức được tiềm năng to lớn đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội đã chủ động xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát triển vùng chè truyền thống. Cụ thể, thành phố tập trung vào việc tái canh, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, chế biến và đẩy mạnh xuất khẩu chè, đưa thương hiệu chè Hà Nội vươn ra thế giới.
Nói đến chè Hà Nội, không thể không nhắc đến Ba Trại, vùng đất được mệnh danh là "thủ phủ chè" của thủ đô. Nằm ở huyện Ba Vì, Ba Trại sở hữu hơn 470 ha diện tích trồng chè, chiếm phần lớn diện tích chè của toàn thành phố.
Chè Ba Trại nổi tiếng với hương vị thơm ngon đặc trưng, vị chát dịu, hậu ngọt thanh, không thua kém gì những vùng chè nổi tiếng như Thái Nguyên hay Hà Giang. Bí quyết làm nên hương vị đặc biệt này nằm ở điều kiện tự nhiên thuận lợi, giống chè chất lượng cao và kỹ thuật canh tác, chế biến được truyền qua nhiều thế hệ.
9/10 thôn của xã Ba Trại đã được công nhận là làng nghề chế biến chè búp khô truyền thống. Người dân nơi đây không chỉ gìn giữ những bí quyết làm chè gia truyền mà còn không ngừng học hỏi, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.
"Chè búp khô Ba Trại" đã trở thành thương hiệu quen thuộc với người tiêu dùng trong nước, có mặt ở khắp các tỉnh thành. Sản phẩm được sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao. Với mức giá bán từ 300.000 đến 500.000 đồng/kg, chè Ba Trại mang lại thu nhập ổn định cho người dân, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương.
Mặc dù sở hữu nhiều lợi thế, nhưng kim ngạch xuất khẩu chè của Hà Nội vẫn còn khá khiêm tốn. Hiện nay, mới chỉ có vùng chè Bắc Sơn (Sóc Sơn) và Long Phú (Quốc Oai) xuất khẩu sang một số thị trường như Nga, Đài Loan, Trung Đông... với sản lượng nhỏ.
Để chè Hà Nội có thể cạnh tranh trên thị trường quốc tế, việc tái canh, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất và chế biến là yếu tố then chốt. Theo các chuyên gia, việc đưa các giống chè mới vào trồng, thay thế những vườn chè già cỗi, kết hợp với công nghệ chế biến hiện đại sẽ giúp nâng cao năng suất, chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm chè.
Bên cạnh đó, việc xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm cũng đóng vai trò quan trọng. Hà Nội cần tập trung xây dựng vùng chè nguyên liệu đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, kết nối với các doanh nghiệp để mở rộng thị trường, đưa chè Hà Nội đến với người tiêu dùng quốc tế.
Nhiều vùng trồng chè của Hà Nội nằm ở khu vực ngoại thành, có cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, không khí trong lành, rất thích hợp để phát triển du lịch sinh thái. Việc kết hợp giữa sản xuất chè và du lịch sẽ tạo ra sức hút mới, góp phần quảng bá thương hiệu chè Hà Nội đến với du khách trong và ngoài nước.
Du khách đến với các làng chè Hà Nội không chỉ được thưởng thức những chén chè thơm ngon, tận hưởng không gian yên bình, thư thái mà còn có cơ hội tìm hiểu về quy trình trồng, chăm sóc, chế biến chè, trải nghiệm hái chè, sao chè, tự tay làm ra những sản phẩm chè mang đậm dấu ấn cá nhân.
Với tiềm năng sẵn có, cùng với sự đầu tư đúng hướng, chè Hà Nội hoàn toàn có thể vươn lên trở thành một sản phẩm nông nghiệp chủ lực, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của Thủ đô.
Việc bảo tồn và phát triển vùng chè truyền thống, kết hợp với ứng dụng công nghệ cao, xây dựng thương hiệu và gắn kết với du lịch sẽ mở ra những cơ hội mới cho ngành chè Hà Nội, đưa hương chè Thủ đô bay xa.
Bảo An