Trong những năm gần đây, Hà Nội đã chứng kiến tốc độ tăng trưởng đáng kể của tầng lớp trung lưu và thượng lưu. Nếu năm 2023, nhóm trung lưu chiếm khoảng 13% dân số cả nước, thì đến năm 2026, con số này được dự báo sẽ tăng gấp đôi, lên 26%. Riêng Hà Nội trung tâm hành chính, chính trị và văn hóa của cả nước là nơi tập trung đông đảo nhóm thu nhập cao này, với thu nhập bình quân đầu người hiện đã vượt qua TP. Hồ Chí Minh.
Riêng Hà Nội, đến cuối năm 2023 đã có gần 1.000 chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn liên kết với 43 tỉnh thành tăng hơn 50 chuỗi so với năm 2022.. Ảnh minh họa
Sự gia tăng tầng lớp trung lưu không chỉ là biểu hiện của phát triển kinh tế, mà còn kéo theo sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng. Người Hà Nội ngày nay không còn chỉ quan tâm đến “ăn no, mặc ấm” mà chuyển sang “ăn ngon, sống chất lượng”. Thực phẩm không chỉ cần sạch mà còn phải an toàn, có nguồn gốc rõ ràng, thậm chí mang yếu tố hữu cơ, nhập khẩu hoặc mang giá trị văn hóa đặc thù. Đây chính là nền tảng tạo nên một làn sóng tiêu dùng chọn lọc nơi các cửa hàng tạp hóa cao cấp có cơ hội phát triển mạnh mẽ.
Sự dịch chuyển cấu trúc thị trường bán lẻ thực phẩm
Từ năm 2018 đến 2023, thị trường bán lẻ thực phẩm Việt Nam tăng trưởng ở mức khiêm tốn. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là sự phân hóa rõ nét giữa các kênh phân phối: kênh bán lẻ truyền thống bắt đầu có dấu hiệu bão hòa, trong khi các kênh hiện đại như siêu thị cao cấp, cửa hàng chuyên biệt và thương mại điện tử lại có xu hướng mở rộng nhanh chóng.
Riêng Hà Nội, đến cuối năm 2023 đã có gần 1.000 chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn liên kết với 43 tỉnh thành tăng hơn 50 chuỗi so với năm 2022. Điều này phản ánh sự quan tâm ngày càng lớn của người dân Thủ đô đối với nguồn gốc và chất lượng thực phẩm. Không còn chấp nhận những mặt hàng “vô danh”, người tiêu dùng sẵn sàng chi trả cao hơn để đảm bảo sức khỏe và trải nghiệm sống tinh tế hơn. Đây là động lực chính thúc đẩy nhu cầu đối với tạp hóa cao cấp.
Người nước ngoài – Nhóm khách hàng đặc biệt trong bức tranh tiêu dùng
Một yếu tố khác làm nên sức hút của thị trường tạp hóa cao cấp tại Hà Nội chính là cộng đồng quốc tế sinh sống và làm việc tại đây. Tập trung chủ yếu tại các khu đô thị như Ciputra (Tây Hồ), Vinhomes Riverside (Long Biên), các tòa nhà quanh Hoàn Kiếm và Ba Đình, nhóm khách hàng này bao gồm các đại sứ, chuyên gia, doanh nhân và gia đình nước ngoài có gu tiêu dùng đặc thù.
Đối với họ, tạp hóa không chỉ là nơi mua thực phẩm đó là nơi lưu giữ thói quen, văn hóa và khẩu vị quê nhà. Từ các loại phô mai ngoại nhập, rượu vang Pháp, xúc xích Đức cho đến rau củ hữu cơ, gia vị Nhật tất cả đều là “cầu nối” để họ cảm thấy gần gũi và yên tâm trong môi trường sống mới. Vì vậy, cửa hàng tạp hóa cao cấp không chỉ cần đa dạng nguồn hàng mà còn phải tinh tế trong cách bày trí, phục vụ và tạo dựng không gian mua sắm mang dấu ấn quốc tế.
Thương hiệu nào đang dẫn dắt cuộc chơi?
Hà Nội hiện đang là “đấu trường” của nhiều chuỗi tạp hóa cao cấp trong và ngoài nước. Những cái tên như Trang Trại Gia Đình, Gofood, FujiMart, Annam Gourmet, AEON hay Siêu thị Lotte đều đã hiện diện với mô hình chuyên biệt, nhắm trúng phân khúc khách hàng có gu tiêu dùng cao cấp.
Mỗi thương hiệu chọn cho mình một hướng đi riêng: Trang Trại Gia Đình mạnh về thực phẩm nhập khẩu đông lạnh; Gofood chuyên thịt bò, hải sản cao cấp phục vụ nhà hàng và khách VIP; FujiMart mang phong cách siêu thị Nhật Bản chỉn chu; Annam Gourmet hướng đến người nước ngoài và giới sành ăn; AEON và Lotte lại nổi bật với kinh nghiệm bán lẻ quốc tế cùng khả năng vận hành chuỗi hiệu quả.
Các chuỗi này chủ yếu tập trung ở quận trung tâm và các trung tâm thương mại cao cấp như Lotte Center, Vincom, Tràng Tiền Plaza hay các khu đô thị mới nổi. Tuy nhiên, việc mở rộng chuỗi vẫn đi kèm thách thức lớn về chi phí thuê mặt bằng, nhân sự, logistics và duy trì trải nghiệm khách hàng đồng nhất.
Cơ hội đầu tư nhưng không thiếu thách thức
Không thể phủ nhận rằng thị trường tạp hóa cao cấp tại Hà Nội là “miếng bánh” hấp dẫn. Tuy nhiên, để cắn một miếng vừa ngon vừa bền, nhà đầu tư cần nhìn xa và đi chắc.
Thứ nhất là chi phí đầu tư cao. Theo khảo sát, giá thuê mặt bằng tại các khu trung tâm Hà Nội đã đạt trung bình 173 USD/m²/tháng, thậm chí vùng ven cũng ở mức khoảng 37 USD/m²/tháng – con số không nhỏ nếu muốn duy trì diện tích bán hàng đủ rộng và tạo được trải nghiệm mua sắm cao cấp.
Thứ hai là chi phí hàng hóa và rủi ro chuỗi cung ứng. Các mặt hàng nhập khẩu chịu ảnh hưởng trực tiếp từ tỷ giá, thuế quan và chi phí logistics toàn cầu. Bất kỳ biến động nào về chính trị, vận chuyển hay sức khỏe kinh tế đều có thể gây ra gián đoạn nguồn cung, tăng giá thành, ảnh hưởng đến lợi nhuận.
Thứ ba là áp lực cạnh tranh từ các tập đoàn lớn. Những tên tuổi như AEON hay Lotte có khả năng đàm phán tốt hơn với nhà cung cấp quốc tế và thậm chí chấp nhận bán lỗ để hút khách, điều mà các doanh nghiệp nhỏ khó có thể đua theo.
Ngoài ra, tiêu chuẩn vận hành trong ngành bán lẻ cao cấp cũng rất khắt khe từ đào tạo nhân viên, bảo quản thực phẩm cho đến dịch vụ hậu mãi và tiếp thị. Nếu không có sự đầu tư bài bản và bản sắc thương hiệu rõ ràng, doanh nghiệp rất dễ “đuối sức” giữa một thị trường đang tăng tốc.
Trong một thời kỳ mà người tiêu dùng ngày càng tinh tế, sự chọn lọc trở thành quy luật sống còn của cả thị trường và nhà đầu tư. Tạp hóa cao cấp không còn là cuộc chơi của những ai chỉ có vốn lớn, mà là cuộc đua của những ai hiểu người tiêu dùng, nắm bắt được xu hướng tiêu dùng mới và dám đặt chất lượng lên hàng đầu.
Với tầng lớp giàu có gia tăng, cộng đồng quốc tế ổn định và xu hướng tiêu dùng chuyển dịch sang “ăn sạch – sống sang – tiêu dùng có ý thức”, Hà Nội đang mở ra một cơ hội vàng cho mô hình tạp hóa cao cấp phát triển vững bền. Đó không chỉ là cơ hội sinh lời, mà còn là cơ hội đồng hành cùng sự chuyển mình của một thành phố đang dần trở thành điểm đến của tiêu chuẩn sống quốc tế.