Hà Nội: Xã Hương Sơn xây dựng Chùa Hương “Sáng - xanh - sạch - đẹp - văn minh”

Đoàn kiểm tra của đã có mặt tại nhiều điểm nóng trong quần thể Di tích Quốc gia đặc biệt Chùa Hương để đánh giá tiến độ giải tỏa, chỉnh trang không gian cảnh quan. Đây là bước triển khai quan trọng, hướng tới mục tiêu xây dựng Chùa Hương “sáng - xanh - sạch - đẹp - văn minh”, xứng đáng với giá trị linh thiêng và tầm vóc văn hóa, tâm linh hàng đầu của Thủ đô Hà Nội.

Xã Hương Sơn có diện tích gần 69 km², hơn 52.600 dân, được hợp nhất từ bốn xã An Tiến, Vạn Tín, Hùng Tiến và Hương Sơn trước đây. Trên dải đất thiêng giàu truyền thống ấy, quần thể danh thắng Chùa Hương là báu vật với 21 điểm di tích, từ chùa, động, đền đến suối, núi, một kho tàng Phật giáo độc đáo bậc nhất cả nước.

Thế nhưng, trong nhiều năm, cảnh quan vốn thanh tịnh của Chùa Hương dần bị “bào mòn” bởi hàng loạt ki ốt, mái che, quán tạm mọc lên tự phát. Không gian bị chia cắt, lối đi bị thu hẹp, cảnh quan thiên nhiên bị che khuất; hình ảnh Chùa Hương trong mắt du khách dần mất đi sự trong trẻo, trang nghiêm vốn có.

Theo thống kê của UBND xã, hiện Khu di tích Quốc gia đặc biệt Chùa Hương có 115 hàng quán lấn chiếm, không nằm trong quy hoạch tồn tại ở nhiều vị trí trọng điểm: Cửa Võng, Am Phật Tích, Giải Oan; Khu vực Thung Phủ Mã; Khu vực từ Nhà điều hành HTX du lịch đến bến Thiên Trù; Lối lên xuống ga cáp treo 1 -3 và đường lên núi Voi Phục, Hinh Bồng, Đại Binh… Nhiều điểm trong số này đã tồn tại hàng chục năm, trở thành “nút thắt” kéo dài, gây khó khăn cho công tác bảo tồn và phát triển du lịch bền vững.

Ngày 17/11/2025, UBND xã Hương Sơn ban hành Kế hoạch số 111/KH-UBND triển khai giải tỏa đồng bộ các điểm kinh doanh dịch vụ không phù hợp quy hoạch trong khu di tích, gồm ba giai đoạn: Giai đoạn 1 là từ ngày 15 đến 25/11/2025 tổ chức Rà soát, thống kê chi tiết, lập danh sách các vi phạm. Giai đoạn 2 là từ ngày 25/11 đến ngày 05/12/2025, tổ chức họp dân, tuyên truyền, vận động tự tháo dỡ. Giai đoạn 3 là từ ngày 05 đến 30/12/2025, tổ chức cưỡng chế, hỗ trợ tháo dỡ với các trường hợp không chấp hành. Sau giải tỏa, xã sẽ bàn giao mặt bằng, bố trí lực lượng bảo vệ, đồng thời kiểm tra, ngăn chặn tái lấn chiếm.

Tính đến sáng 9/12, không khí làm việc tại các điểm giải tỏa diễn ra khẩn trương. Máy xúc, xe tải, lực lượng chức năng và người dân cùng đồng lòng dọn dẹp từng khung sắt, từng mái che cuối cùng.

Phó Chủ tịch UBND xã Hương Sơn Vương Trọng Đạo cho biết: “Nhờ sự chỉ đạo sát sao của Đảng ủy, UBND xã Hương Sơn và sự đồng lòng của Nhân dân, đến sáng 9/12 đã có 82/115 hộ chủ động tháo dỡ. Đây là tín hiệu rất đáng mừng, thể hiện tinh thần trách nhiệm của người dân đối với di sản chung. Đối với những hộ không đủ điều kiện tự tháo dỡ, xã đã huy động lực lượng quân sự, công an, đoàn thanh niên, hội phụ nữ hỗ trợ tháo dỡ an toàn, đồng thời vận chuyển vật liệu ra khỏi khu vực”.

Đồng chí Vương Trọng Đạo nhấn mạnh: “Chúng tôi tiếp tục tuyên truyền để các hộ còn lại tự nguyện chấp hành, góp phần trả lại sự thông thoáng và an toàn cho du khách khi về với đất Phật”.

Ghi nhận thực tế sáng ngày 9/12 cho thấy nhiều khu vực đã có chuyển biến rõ rệt: Khu vực Cửa Võng, Am Phật Tích, Giải Oan, ga cáp treo 1-3, hàng loạt ki ốt đã hoàn toàn biến mất. Khu vực Thung Phủ Mã đã và đang trả lại 30 m hành lang đi bộ, thông thoáng hơn hẳn nhiều năm trước. Khu vực từ HTX du lịch Chùa Hương đến bến Tiên Trù, máy xúc, xe vận tải hoạt động liên tục, giải tỏa đồng loạt. Khu vực Voi Phục, Hinh Bồng, Đại Binh đã nhiều hộ tự tháo dỡ theo hướng dẫn. Khu vực từ Thung Mang đến bờ suối Yến đã phục hồi lối đi rộng từ 10 đến 13 m, mở ra không gian cảnh quan nguyên bản.

Mục tiêu của đợt giải tỏa này là để định hình lại toàn bộ không gian du lịch Chùa Hương, tạo nền tảng cho một điểm đến tâm linh, sinh thái chuẩn mực của Thủ đô. Chùa Hương sẽ trở về đúng dáng vẻ linh thiêng như một di sản sống của văn hóa Phật giáo Việt Nam. Đây cũng là cơ hội để người dân Hương Sơn phát triển du lịch bền vững, phù hợp quy hoạch, văn minh và hiệu quả hơn, tạo điểm nhấn cho du lịch Thủ đô trong giai đoạn mới.

THANH PHONG