Theo thống kê của Cục Hải quan, tính đến hết tháng 8 năm nay, kim ngạch xuất khẩu nhóm sản phẩm mây, tre, cói và thảm đạt 574 triệu USD, tăng 5,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là tín hiệu tích cực, cho thấy sức cạnh tranh bền bỉ của sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống Việt Nam trên thị trường toàn cầu.
Mỹ tiếp tục giữ vai trò khách hàng lớn nhất khi nhập khẩu 266 triệu USD, chiếm 46,3% tổng kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này. Nhật Bản đứng thứ hai với 37,7 triệu USD, tiếp đó là Anh (28,5 triệu USD), Tây Ban Nha (27,6 triệu USD) và Ấn Độ (21,57 triệu USD).
Năm 2024, xuất khẩu nhóm sản phẩm này đạt giá trị 804 triệu USD. Với đà tăng trưởng hiện tại, ngành mây tre, cói và thảm Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục bứt phá trong thời gian tới. Đặc biệt, theo Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), mây tre đan hiện là nhóm hàng có giá trị xuất khẩu cao nhất trong nhóm lâm sản ngoài gỗ, đưa Việt Nam vào top 5 quốc gia xuất khẩu lớn nhất thế giới, cùng với Trung Quốc.
Trên thị trường quốc tế, sản phẩm mây tre đan ngày càng được ưa chuộng, đặc biệt trong lĩnh vực nội thất và trang trí nhà cửa. Xu hướng sống xanh, lựa chọn sản phẩm bền vững, thân thiện với môi trường đã mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp và làng nghề trong nước.
Theo Hiệp hội Xuất khẩu thủ công mỹ nghệ Việt Nam, trong 5 năm gần đây, số lượng khách hàng từ Mỹ, châu Âu, Nhật Bản sang tham quan xưởng sản xuất tại Việt Nam ngày càng nhiều, đơn hàng cũng tăng trưởng rõ rệt. Lý do nằm ở chất lượng, tính thẩm mỹ và giá cả cạnh tranh của sản phẩm Việt Nam so với hàng thủ công từ Indonesia, Thái Lan hay Malaysia.
Đáng chú ý, thị trường châu Âu ghi nhận sự chuyển dịch mạnh mẽ về xu hướng tiêu dùng. Người mua, đặc biệt là thế hệ Millennials và cư dân đô thị, ưu tiên những sản phẩm độc đáo, thân thiện với môi trường và mang đậm bản sắc văn hóa. Đây là lợi thế lớn cho sản phẩm thủ công Việt Nam.
Hiệp hội Xuất khẩu thủ công mỹ nghệ Việt Nam dự báo, ngành mây tre đan trong nước có khả năng chiếm lĩnh 10-15% thị phần toàn cầu, với mức tăng trưởng trung bình 29,5%/năm. Trong bối cảnh quy mô thị trường tre toàn cầu dự kiến đạt gần 83 tỷ USD vào năm 2028, sản phẩm mây tre Việt Nam hứa hẹn mang về nguồn ngoại tệ hàng tỷ USD, đồng thời tạo việc làm ổn định cho hàng trăm nghìn lao động nông thôn.
Từ những đôi tay khéo léo của nghệ nhân làng nghề, những sản phẩm tưởng chừng mộc mạc như giỏ, thảm, bàn ghế mây tre… đang trở thành cầu nối để văn hóa Việt vươn xa, góp phần định vị hình ảnh quốc gia như một trung tâm sản xuất thủ công mỹ nghệ xanh, bền vững hàng đầu thế giới.