Nằm giữa những tầng núi nối tiếp của huyện Mường Khương (Lào Cai), Phẳng Tao – theo tiếng Nùng nghĩa là “vùng đồi núi bằng phẳng” – từng là vùng đất lặng lẽ với cuộc sống của người dân gắn liền với cây ngô, cây lúa và đói nghèo triền miên. Nhưng rồi, trên chính mảnh đất tưởng như không thể bứt phá ấy, một hành trình xanh đã bắt đầu hành trình của cây chè và khát vọng vươn lên từ bền vững.
Từ vùng đất từng nghèo khó của người Nùng, người Giáy, Phẳng Tao đã vươn mình thành thủ phủ chè xanh của Bản Sen.
Hơn 20 năm trước, ít ai hình dung rằng Phẳng Tao sẽ trở thành vùng chè lớn nhất của xã Bản Sen, một trong những trung tâm sản xuất chè năng suất cao của Mường Khương. Thế nhưng điều tưởng chừng khó tin ấy đã hiện hữu nhờ sự quyết liệt từ Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã Bản Sen nhiệm kỳ 2000 – 2005. Khi quyết định chuyển dịch cơ cấu cây trồng, đưa chè thành cây chủ lực, chính quyền địa phương hiểu rằng thành công không thể đến nếu thiếu những người đi đầu – và những đảng viên như ông Nông Văn Sền đã tiên phong biến quyết sách ấy thành hiện thực.
Không có sẵn kinh nghiệm, không sẵn nguồn lực, những người đi đầu chỉ có niềm tin và tinh thần gương mẫu. Ông Sền kể lại: chỉ với 5 triệu đồng vốn vay ngân hàng, ông và một số đảng viên đã mua giống chè, phân bón và bắt đầu những lứa cây đầu tiên trên mảnh đất quen thuộc chỉ từng trồng ngô, lúa. 3.000 cây chè ban đầu là sự khởi đầu khiêm tốn, nhưng sau nhiều năm kiên trì, giờ đây gia đình ông sở hữu 28.000 gốc chè phần lớn đã trên 20 năm tuổi, cho thu nhập ổn định hơn 200 triệu đồng/năm.
Câu chuyện của ông Sền không đơn độc. Gia đình anh Lê Văn Kiên cũng là một trong những hạt nhân đầu tiên làm nên “cuộc cách mạng chè” tại Phẳng Tao. Từ vài sào chè, anh đã tích lũy được hơn 1 ha chè kinh doanh, nắm vững kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và thu được hơn 100 triệu đồng mỗi năm. Với anh Kiên, cây chè không chỉ là sinh kế, mà còn là sự tự tin và niềm tự hào.
Phẳng Tao có 182 hộ dân, chủ yếu là người Nùng và người Giáy, cuộc sống của bà con ngày càng ổn định, phát triển nhờ trồng chè.
Tuy nhiên, sự phát triển của chè ở Phẳng Tao không đến từ nỗ lực cá nhân đơn lẻ. Nó là kết quả của một hệ sinh thái cùng hành động: từ định hướng chiến lược của Đảng bộ xã, chính sách hỗ trợ vốn vay, đến việc xây dựng nhà máy chế biến vào năm 2008 – 2009, giúp người trồng chè thoát khỏi cảnh bị ép giá, khẳng định giá trị thật của chè búp tươi.
Tính đến nay, Phẳng Tao có tới 168 ha chè với 180 trong tổng số 182 hộ dân tham gia trồng. Đây không chỉ là con số về diện tích hay sản lượng (trên 2.000 tấn/năm), mà là biểu tượng cho sự đồng lòng và chuyển mình mạnh mẽ. Năng suất chè bình quân đạt 10 – 15 tấn/ha/năm, sản phẩm được thị trường ưa chuộng với mức giá thu mua hơn 6.000 đồng/kg, đảm bảo thu nhập bền vững cho người trồng.
Giấc mơ xanh ở Phẳng Tao không chỉ dừng lại ở việc thoát nghèo, mà đang tiến xa hơn: giấc mơ bền vững. Từ một vùng đất chưa ai nghĩ đến chè, giờ đây Phẳng Tao đã truyền cảm hứng cho các thôn khác trong xã học hỏi mô hình, mở rộng diện tích chè. Chính quyền địa phương đang tiếp tục triển khai các nghị quyết, đặc biệt là Nghị quyết 10 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy nhằm hỗ trợ kỹ thuật, giống chè tốt, mở rộng tiêu thụ và liên kết vùng nguyên liệu.
Điều đặc biệt ở Phẳng Tao là chè không chỉ “bén đất”, mà còn “bén lòng” người dân. Bà con nơi đây không chỉ trồng chè để sống, mà trồng chè bằng sự trân trọng với thiên nhiên và tri thức. Những đồi chè xanh nối tiếp nhau không chỉ là cảnh quan đẹp mắt, mà còn là biểu tượng của sự sống, của sự phát triển hài hòa giữa con người và đất đai.
Chia sẻ về tương lai, anh Nguyễn Văn An – Phó Chủ tịch UBND xã Bản Sen – cho biết chính tinh thần bền bỉ, chăm chỉ và sẵn sàng đổi mới của người dân Phẳng Tao đã tạo nên giá trị khác biệt. “Chè không chỉ là cây làm kinh tế, mà còn là cây làm giàu văn hóa, làm đẹp đất đai và định hình lối sống nông nghiệp có trách nhiệm,” anh nói.
Hành trình của cây chè Phẳng Tao vì thế không chỉ là câu chuyện nông nghiệp, mà là bản tuyên ngôn của lòng kiên định. Giữa những thách thức từ biến đổi khí hậu, thị trường cạnh tranh và yêu cầu phát triển xanh, Phẳng Tao đang chứng minh rằng sự bền vững không nằm ở những chính sách cao xa, mà bắt đầu từ mỗi gốc chè được vun trồng bằng mồ hôi, hy vọng và niềm tin vào một ngày mai tươi sáng hơn. Trên những đồi chè xanh mướt, giấc mơ ấy đang dần hiện hữu một giấc mơ xanh của Phẳng Tao, nơi cây chè không chỉ là kế sinh nhai, mà là biểu tượng của sự hồi sinh.