Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị, thực hiện thành công tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững...
Giống cà phê chè THA1 là dòng chọn lọc phả hệ đến thế hệ F5 của con lai TN1 (lai giữa vật liệu KH3-1 có nguồn gốc từ Ethiopia và giống Catimor). Giống cà phê chè THA1 đã được hội đồng cấp Bộ nghiêm thu và công nhận giống cho sản xuất theo quyết định số 2812/QĐ-BNN-TT ngày 7/7/2016.
Cà phê là một trong 3 cây công nghiệp dài ngày chủ lực của tỉnh Quảng Trị được trồng tập trung tại huyện Hướng Hóa. Diện tích cà phê năm đến cuối năm 2023 có 3.735,4 ha, năng suất cà phê nhân ước đạt 11 tạ/ha, sản lượng ước đạt 4.274 tấn /ha. Năng suất cà phê chưa cao nguyên nhân là do diện tích cà phê già cỗi đang còn nhiều, chiếm khoảng 50% diện tích. Vì vậy việc tái canh cà phê được xem là một trong những mục tiêu quan trọng để thực hiện thành công tái cơ cấu ngành nông nghiệp.
Việc triển khai mô hình tái canh cây cà phê trên địa bàn huyện Hướng Hóa, sử dụng các giống cà phê chè mới năng suất chất lượng cao thay thế diện tích cà phê già cỗi, nâng cao hơn nữa năng suất, chất lượng sản phẩm cà phê Quảng Trị, xây dựng và khôi phục thương hiệu cà phê Khe Sanh.
Gia đình ông Trần Xuân Hải, thôn Bụt Việt, xã Hướng Phùng, huyện Hướng Hóa được Trung tâm Khuyến nông tỉnh hỗ trợ xây dựng mô hình tái canh cây cà phê với diện tích 0,8 ha, giống đưa vào mô hình là giống cà phê THA1. Sau hơn 3 năm triển khai đến nay cho thấy cây thích nghi, sinh trưởng phát triển tốt, không có sâu bệnh gì đáng kể.
Năm nay, vườn cà phê gia đình ông Hải đã thu hoạch, năng suất 25 tấn/ha, cà phê THA1 hạt nhân trên sàng cao, các doanh nghiệp đã đặt hàng và thu mua với giá bán 15.000/kg. Sau khi trừ toàn bộ chi phí ông Hải thu lãi 150 triệu/ha. Ông Hải vui vẻ cho biết, chưa năm nào năng suất cà phê lại cao như năm nay. Tôi cảm thấy giống THA1 phù hợp với chất đất ở đây. Từ sự hỗ trợ của Trung tâm Khuyến nông tỉnh có lẽ đây là vụ cà phê cho năng suất cao nhất, hiệu quả mang lại gấp 1,5 lần so với các vườn cà phê khác. Thấy giống cà phê THA1 triển vọng nên năm rồi gia đình tôi cũng trồng mới thêm 0,5 ha giống THA1 này nữa. Năng suất cao, hiệu quả lớn bản thân tôi rất phấn khởi.
Trong 03 năm triển khai từ 2020 -2022, Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị xây dựng 3 mô hình tái canh cà phê chè trên địa bàn các xã huyện Hướng Hóa, với giống đưa vào là cà phê Catimor và THA1, tổng quy mô 30 ha. Tại xã Hướng Phùng triển khai 6 ha. Đối với vườn cà phê THA1 này, hạt giống THA1 được lấy từ Viện Khoa học kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên, gieo ươm tại địa phương. Cây giống trước khi đem trồng được các cơ quan chuyên môn của ngành kiểm tra đảm bảo tiêu chuẩn sản xuất, sau khi trồng cho thấy cây phù hợp với điều kiện đất đai khí hậu của Hướng Hóa.
Quá trình triển khai dự án Trung tâm đã tập huấn các kỹ thuật trồng chăm sóc cho hộ dân, ủ phân hữu cơ vi sinh từ vỏ cà phê sau khi chế biến và rác thải nông nghiệp, qua đó giải quyết được tình trạng ô nhiễm môi trường vừa tạo ra được nguồn phân hữu cơ tại chỗ giúp giảm chi phí đầu tư trong sản xuất vừa nâng cao chất lượng cà phê.
Ông Trần Cẩn - GĐ TTKN Quảng Trị kiểm tra mô hình cà phê tại thôn Cheng, xã Hướng Phùng
Theo ông Hà Ngọc Dương, Phó Chủ tịch UBND xã Hướng Phùng: "Mô hình tái canh cây cà phê do Trung tâm Khuyến nông hỗ trợ bước đầu đã giúp cho người dân trong vấn đề thực hiện đề án tái canh cây cà phê của cấp ủy, chính quyền địa phương của xã nói riêng, cũng như huyện Hướng Hóa nói chung. Về hiệu quả đem lại Trung tâm Khuyến nông đã thực hiện mô hình giống mới THA1, qua 3 năm triển khai bước đầu cây đáp ứng được đất đai, khí hậu thổ nhưỡng tại địa phương, năng suất chất lượng, kháng sâu bệnh cao. Sau khi kiểm tra thăm mô hình chúng tôi đã kết hợp hội Nông dân, hội Phụ nữ thành lập các đoàn giới thiệu cho người dân đến vườn, tham quan học hỏi, để nhân rộng mô hình nhằm thực hiện đề án tái canh cây cà phê". Chúng tôi cũng mong các cấp, cơ quan chuyên môn tiếp tục ứng dụng trên thành công bước đầu của mô hình để nhân rộng mô hình, hỗ trợ cho địa phương trong thời gian tới nhằm thực hiện thành công đề án tái canh cây cà phê.
Giám Đốc Trung tâm khuyến nông tỉnh Quảng Trị, ông Trần Cẩn cho biết từ kết quả này chúng tôi mong muốn địa phương mở rộng các giống cà phê mới, đặc biệt như THA1 này trên địa bàn. "Trong giai đoạn 2018-2022 Trung tâm cũng đang thực hiện đề tài khoa học cấp tỉnh so sánh một số giống cà phê mới TN6, TN7, TN9 và THA1. Qua đánh giá các giống cà phê này sinh trưởng phát triển tốt, cho năng xuất cao và ổn định, trong thời gian tới chúng tôi sẽ tham mưu cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh xây dựng các mô hình trình diễn và mở rộng để chuyển giao các giống mới có năng xuất chất lượng cao nhân rộng trên địa bàn, ông Cẩn cho biết thêm./.
Bùi Quốc Dũng