Kỳ tích ghép tủy Thalassemia từ mẹ cho con

Ca ghép tủy đồng loại Thalassemia thứ 11, đồng thời là ca đầu tiên từ mẹ ruột có bất đồng nhóm máu, đã thành công tại Bệnh viện Trung ương Huế, mang lại cơ hội sống mới cho bệnh nhi.

Chiều 8/9, Bệnh viện Trung ương Huế tổ chức lễ ra viện cho bé Vũ Quỳnh C. (6 tuổi, Bắc Ninh) – ca ghép tủy đồng loại Thalassemia thứ 11. Đặc biệt, đây là ca đầu tiên ở Việt Nam sử dụng nguồn tủy từ mẹ ruột, dù có bất đồng nhóm máu, đánh dấu bước tiến quan trọng trong điều trị bệnh tan máu bẩm sinh.

Ca ghép được tiến hành dưới sự phối hợp của nhiều khoa, trung tâm trong bệnh viện cùng chuyên gia đến từ Ý
Ca ghép được tiến hành dưới sự phối hợp của nhiều khoa, trung tâm trong bệnh viện cùng chuyên gia đến từ Ý

Bé C. được chẩn đoán mắc Beta-Thalassemia từ lúc 6 tháng tuổi, phải truyền máu định kỳ hàng tháng và dùng thuốc thải sắt từ năm 3 tuổi. Khi gan xuất hiện tình trạng ứ sắt, gia đình đã đưa bé vào Huế với hy vọng được ghép tủy. Kết quả xét nghiệm cho thấy bé phù hợp HLA 11/12 với mẹ.

Ngày 11/8/2025, ca ghép được tiến hành dưới sự phối hợp của nhiều khoa, trung tâm trong bệnh viện cùng chuyên gia đến từ Ý. Đây là ca ghép đặc biệt vì mẹ và con bất đồng nhóm máu (bé nhóm A, mẹ nhóm AB). Bệnh viện đã áp dụng kỹ thuật dung nạp miễn dịch bằng cách truyền dần nhóm máu của người cho vào cơ thể người nhận, giúp bảo tồn số lượng tế bào gốc và giảm chi phí so với các phương pháp truyền thống.

Trong quá trình điều trị, bé C. gặp biến chứng nhiễm trùng, xuất huyết bàng quang và hội chứng GVHD nhẹ ở da. Nhờ sự theo dõi sát sao và điều trị tích cực của các y bác sĩ, bệnh nhi dần phục hồi, các dòng tế bào máu được tái tạo sau 20–24 ngày. Đến ngày thứ 28, bé đủ điều kiện xuất viện trong tình trạng ổn định.

Theo thống kê, chỉ khoảng 5% trẻ có sự phù hợp HLA với cha hoặc mẹ, do đó ca ghép này mang ý nghĩa y khoa đặc biệt. Từ tháng 9/2024 đến nay, Bệnh viện Trung ương Huế đã thực hiện 61 ca ghép tế bào gốc ở trẻ em, trong đó có 11 ca ghép đồng loại cho bệnh nhi Thalassemia – con số cao nhất cả nước. Tất cả bệnh nhi sau ghép đều không còn phụ thuộc vào truyền máu.

Bệnh viện Trung ương Huế tổ chức lễ ra viện cho bé Vũ Quỳnh C. (6 tuổi, Bắc Ninh)
Bệnh viện Trung ương Huế tổ chức lễ ra viện cho bé Vũ Quỳnh C. (6 tuổi, Bắc Ninh)

Thalassemia là bệnh huyết học di truyền phổ biến, mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 2.000–2.500 trẻ mắc thể nặng, phải truyền máu và thải sắt suốt đời, gây nhiều biến chứng và trở thành gánh nặng lớn cho gia đình và xã hội. Thành công của ca ghép này không chỉ khẳng định năng lực chuyên môn của Bệnh viện Trung ương Huế mà còn mở ra cơ hội sống khỏe mạnh cho nhiều trẻ em mắc bệnh hiểm nghèo.

Tháng 8 vừa qua, bệnh viện đã đưa vào hoạt động thêm 2 phòng ghép, nâng tổng số lên 4 phòng, cho phép tiến hành ghép đồng thời cho nhiều bệnh nhi. Trong thời gian tới, đơn vị sẽ triển khai kỹ thuật ghép nửa thuận hợp (haploidentical) cho những trường hợp không có người hiến phù hợp hoàn toàn, mở rộng thêm cơ hội điều trị triệt để cho trẻ em Thalassemia trên cả nước.

Bùi Quốc Dũng