Sản vật quý hiếm
Người dân nơi đây gọi đó là “lộc trời”, là “báu vật” từ đất mẹ. “Chỗ khác trồng cũng có, nhưng trái nhỏ hoặc to quá là bị hư ruột. Ở đây trái to mà chắc ruột, để cả năm cũng không hỏng. Nước bí thì mát ngọt, giải nhiệt rất tốt”, ông Lê Bá Biên (75 tuổi), người trồng bí lâu năm trong làng, chia sẻ.
Làng Chánh Trạch và “vườn địa đàng” của những quả bí đao khổng lồ
Trên diện tích 500m², với khoảng 200 dây bí, gia đình ông Biên năm nay dự kiến thu về hơn 6 tấn, số lượng đủ khiến bất kỳ người nông dân nào cũng phải ao ước. Dù giá bán tại vườn chỉ 10.000 đồng/kg, nhưng với người dân Chánh Trạch, giá trị thật sự lại nằm ở một điều sâu xa hơn.
Cái tên “làng bí đao khổng lồ” không phải tự nhiên mà có. Với người dân nơi đây, đó là kết quả của một mối “giao hòa” giữa đất, nước, khí trời và bàn tay con người.
Người làng tin rằng thổ nhưỡng đặc biệt – được phù sa từ núi Ô Phi bồi đắp – chính là yếu tố giúp giống bí gia truyền phát triển vượt trội. “Mang giống này đi chỗ khác trồng, nếu được 30kg/trái là mừng rồi. Chỉ ở đây mới đạt tới 50–60kg”, bà Nguyễn Thị Y (71 tuổi), chia sẻ.
Không chỉ đất, mà cả gió cũng là yếu tố then chốt. Gió nồm, gió nam mới hợp với giống bí này. Gặp gió bấc kéo dài, cây sẽ không đậu trái. Người dân cũng chỉ trồng duy nhất một vụ vào tháng Chạp, thu hoạch vào tháng 5, mỗi dây chỉ nuôi tối đa 2 trái để đảm bảo dưỡng chất tập trung.
Một “kỳ quan” giữa làng quê
Hiện toàn thôn Chánh Trạch 2 có khoảng 20 hộ chuyên trồng bí đao khổng lồ. Tuy chưa được công nhận là làng nghề truyền thống, nhưng chính người dân đã chuyển hướng sang làm du lịch trải nghiệm làng nghề là một cách hay,hiệu quả,góp phần để người dân gắn bó lâu dài với nghề,có thêm du nhập.
Chỉ với 10.000 đồng vé tham quan, du khách có thể vào vườn tận tay sờ vào những quả bí khổng lồ, chụp ảnh, hái bí cùng nông dân, và nghe kể những câu chuyện làng nghề qua từng thế hệ.
Một phần bí đao sau thu hoạch được tiêu thụ tại chợ địa phương, phần còn lại bán cho khách du lịch hoặc nhà hàng, khu nghỉ dưỡng để trưng bày. Đây cũng là cách để lan tỏa giá trị văn hóa, nông nghiệp của vùng đất đặc biệt này .
Khi điều kỳ diệu nằm ngay trên mảnh đất quê hương
Làng Chánh Trạch không chỉ là nơi sản sinh ra những trái bí “vượt chuẩn” mà còn là vùng đất lưu giữ tri thức canh tác truyền đời. Từ việc chọn giống, làm đất, chăm bón bằng tay... tất cả được giữ gìn nghiêm ngặt như một phần hồn cốt của làng.
Trong làn sóng hiện đại hóa nông thôn, Chánh Trạch như một nốt lặng đẹp đẽ. Ở đó, điều kỳ diệu không đến từ công nghệ hiện đại, mà từ chính lòng người, từ sự kiên trì và niềm tin vào đất mẹ.
Giữa những ngày hè oi ả, bước chân vào làng bí đao khổng lồ, ta không chỉ thấy sản vật quý hiếm mà còn được nhắc nhớ về một giá trị xưa cũ, nơi mà thiên nhiên, con người và văn hóa giao hòa thành một bản giao hưởng bình yên, rất Việt Nam.
Văn Minh